Hoe remmen we de bodemdaling in het veenweidegebied af en welke oplossingen dragen bij aan CO2-reductie in het veenweidegebied? Deze vragen krijgt het Veenweiden Innovatiecentrum (VIC) in Zegveld dagelijks.
“Bodemdaling stelt inwoners, agrariërs en overheden voor flinke uitdagingen. Wij zoeken naar innovaties om de bodemdaling af te remmen”, vertelt Erik Jansen, coördinator bij het VIC.
Bodemdaling is al heel lang een probleem in de veenweidengebieden binnen de provincie Utrecht. De grootte van de bodemdaling ligt veelal tussen de 0,5 en 1 cm per jaar. Dit veroorzaakt veel schade aan gebouwen en wegen. In de agrarische gebieden zijn door de zakkende veenbodem hoge kosten voor het waterbeheer. Niet alleen de bodemdaling zelf is een probleem. Bij oxidatie van de veenbodem komt ook CO2 vrij en dat draagt bij aan de klimaatverandering. Om deze reden staat afremmen van de bodemdaling in de veenweidegebieden politiek hoog op de agenda.
Bodemdaling afremmen
Het VIC zoekt sinds 2012 als onafhankelijke stichting naar mogelijkheden om bodemdaling in het westelijke veenweidegebied af te remmen. Hiervoor krijgt zij steun van de provincie Utrecht. Jansen: “Bodemdaling ontstaat als het veen wordt blootgesteld aan zuurstof. Het veen gaat dan oxideren en klinkt in. Bij dat oxidatieproces komt er ook CO2 vrij. In het Klimaatakkoord staat dat de jaarlijkse uitstoot van CO2 uit veen in 2030 met 1 megaton verminderd moet zijn.”
Alternatieven
Het VIC kijkt hoe bodemdaling geremd kan worden met instandhouding van de melkveehouderij. “We kijken of bijvoorbeeld een lichter koeienras een optie is voor de boeren in het veenweidegebied. Vragen daarbij zijn wat dat betekent voor de melkproductie en voor de uitstoot van methaan”, aldus Jansen. Ook bestudeert het VIC alternatieve teelten die goed passen bij de veenbodems en die economisch rendabel zouden kunnen worden. “Een voorbeeld is de ontwikkeling van gewassen die het goed doen in een natte bodem, zoals cranberries of lisdodde. De hoge grondwaterstand voorkomt dat er zuurstof bij het veen komt en daarmee stopt het oxidatieproces”, licht Jansen toe over de experimenten. “
Jansen vervolgt: “Een andere ontwikkeling is het gebruik van waterinfiltratiesystemen. Dat werkt met water en druk, waardoor de afbraak van veen beperkt wordt en boeren makkelijker hun weides vochtig kunnen houden bij periodes van grote droogte.” In natte tijden wordt de grondwaterstand in weilanden verlaagd waardoor het vee er eerder op kan dan wanneer er geen waterinfiltratiesysteem is aangelegd.
Financiering
De provincie Utrecht financiert samen met de provincie Zuid-Holland het VIC voor de periode 2020-2023. Dit doen zij samen met nog 7 andere overheidsinstellingen binnen het Westelijke veenweidegebied namelijk provincie Noord-Holland en zes waterschappen: Rivierenland, Stichtse Rijnlanden, Hollands Noorderkwartier, Rijnland, Schieland en de Krimperwaarde en Amstel, Gooi en Vechtstreek. Dit brede draagvlak is nodig om in het veenweidegebied een duurzaam bodem- en watersysteem te behouden en te ontwikkelen zodat het een vitaal en klimaatbestendig gebied blijft met een gezonde landbouwsector.
Voor persinformatie:
ruben.kroeze@provincie-utrecht.nl, 06 40 97 18 49, 030 258 20 60
Voor algemene vragen over de provincie Utrecht:
info@provincie-utrecht.nl, 030 258 91 11
