Naar verwachting zullen PFAS-stoffen in het diepe grondwater de komende jaren verder oplopen. Dat blijkt uit de rapportage over de grondwaterkwaliteit meetronde 2024. De resultaten hiervan maken aanwezig stoffen in het grondwater inzichtelijk en laten zien of beleid bijdraagt aan schoner grondwater. Ook toont de meetronde of er op termijn risico’s zijn voor drinkwaterbronnen.
De provincie Utrecht heeft een uitgebreid meetnet met vaste peilbuizen door de provincie. Op een diepte van 10 tot 25 meter onder het maaiveld vindt bemonstering plaats om inzicht te krijgen in de waterkwaliteit en om trends te ontdekken. Het vaststellen van trends geeft inzicht in het bereiken van de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW), de Europese richtlijn die voorschrijft aan welke kwaliteit water moet voldoen.
De stoffen die zijn onderzocht:
- Algemene stoffen zoals zouten, metalen en nutriënten
- Gewasbeschermingsmiddelen en biociden
- Geneesmiddelen en medicijnresten
- Overige industriële stoffen bijvoorbeeld weekmakers, oplosmiddelen en brandvertragers
- PFAS-stoffen
De belangrijkste conclusies
Metingen van het grondwater geven een indruk van de verspreiding van stoffen naar het diepere grondwater en voorspellen daarmee mogelijke bedreigingen voor de drinkwatervoorziening.
Uit de meetronde 2024 komt naar voren dat bestrijdingsmiddelen nog altijd breed in het grondwater aanwezig zijn. Opvallend is dat enkele van die stoffen al lager verboden zijn, maar nog steeds in het grondwater worden aangetoond. Dat laat zien dat deze stoffen langzaam uit het milieu verdwijnen. Medische stoffen en resten uit de industrie zijn beperkt aangetoond. Er zijn geen zorgelijke ontwikkelingen, het beeld is vergelijkbaar met eerdere meetronden.
PFAS stoffen nemen toe
PFAS stoffen zijn wijdverspreid aangetoond, dat beeld komt overeen met eerdere meetronden. Een verklaring daarvoor kan zijn dat er nu op meer plaatsen en nauwkeuriger gemeten wordt. Wat betreft PFAS laten de metingen laten zien dat de concentraties PFAS afnemen naarmate de meting dieper plaatsvindt. PFAS-stoffen worden namelijk al ruim 30 jaar gebruikt en zakken steeds dieper de grond in. PFAS komen vooral door neerslag (regen en meegenomen door wind) op en in de bodem terecht.
“Als het patroon dat de metingen laten zien doorzet, is een toename van PFAS in het diepe grondwater te verwachten”, aldus gedeputeerde Water en Bodem Has Bakker: “Het is de hoogste tijd dat er meer en effectievere maatregelen genomen worden. Als provincie maken we ons daar hard voor in Europa. Maar ook dichter bij huis, daarom steunen we de Unie van Waterschappen met hun brandbrief over PFAS aan de Rijksoverheid.”
Vervolg
De provincie Utrecht heeft met dit meetnetwerk goed zicht op nieuwe stoffen en kan heel lage concentraties meten. Hiermee vervult de provincie een pioniersfunctie als het gaat om het krijgen van inzicht in de ondiepe en diepere grondwaterkwaliteit. Gedeputeerde Bakker: “Deze gegevens gebruiken we zelf en delen we met anderen om tot betere wet- en regelgeving te komen zodat al dit soort zorgwekkende stoffen tijdig worden opgespoord en niet verder in het milieu komen.”
Voor persinformatie:
jiri.glaap@provincie-utrecht.nl
06 39 63 21 97
