Bodemenergie

U wilt uw energieverbruik terugbrengen en tegelijkertijd kosten besparen? Dan is bodemenergie een aantrekkelijke en duurzame oplossing. Bodemenergie is een bewezen techniek waarbij energie in de vorm van warmte en/of koude in de bodem wordt opgeslagen voor later gebruik. Dit bespaart op fossiele brandstoffen en reduceert de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) en stikstofoxiden (NOx). In dit dossier leest u welke vormen van bodemenergie er zijn. Wilt u zelf een bodemenergiesysteem realiseren? In het Stappenplan staat wat er allemaal bij komt kijken. Mocht u het organisatorisch of financieel niet rondkrijgen, op de pagina Financiering en organisatie staat welke mogelijkheden er zijn.
Meer over Bodemenergie
Wanneer u een open warmte-/koudeopslagsysteem (verder: WKO) wilt realiseren, is het verstandig in een vroeg stadium een deskundige in te schakelen.
Agendering
Zorg dat de energievoorziening van uw gebouw of woonwijk al tijdens de initiatieffase op de agenda staat.
Quick scan
Is een locatie geschikt voor toepassing van WKO? Dat ontdekt u via een quick scan (zie de WKOtool). Het is in principe vrijwel overal in de provincie Utrecht mogelijk een WKO-systeem te realiseren. Wanneer uw locatie zich in de buurt van een drinkwaterwinning bevindt, gelden specifieke voorwaarden.
Haalbaarheidsonderzoek
Een haalbaarheidsstudie is de tweede stap: onderzoek naar de geologie/geohydrologie (bodemopbouw, grondwaterstanden en -stromingen). Dit wordt uitgevoerd door een erkend adviesbureau. Veel informatie over de ondergrond is al beschikbaar, maar een enkele keer moet daarvoor een proefboring worden gedaan. Een goed haalbaarheidsonderzoek investeert ook eventuele knelpunten voor vergunningverlening. Daarnaast zet een onderzoek investerings- en exploitatiekosten op een rijtje. Bij aanleg van een (groter) centraal WKO-systeem voor meerdere gebouwen, worden investering en exploitatie vaak uitbesteed aan een externe partij. Het is dan verstandig eerst zelf de haalbaarheid globaal te onderzoeken. Nodig vervolgens verschillende marktpartijen uit om de haalbaarheid door te rekenen voor investering en exploitatie.
Ontwerp en vergunningaanvraag
Op basis van het haalbaarheidsonderzoek wordt een ontwerp van de ondergrondse installatie gemaakt, rekening houdend met de bovengrondse aspecten. Dit ontwerp stuurt aan op een optimaal rendement van het systeem en een minimale beïnvloeding van de omgeving. Deze informatie kan ook worden gebruikt bij de effectenstudie. Deze is nodig om een vergunning aan te vragen bij de provincie. BodemenergieNL heeft richtlijnen opgesteld voor het ontwerpen en realiseren van WKO-systemen. Systemen die volgens deze richtlijnen worden ontworpen en gerealiseerd, voldoen aan de actuele normen en inzichten die op dit vakgebied bestaan. U kunt uw adviseur hierom vragen. Daarnaast is het raadzaam de adviseur te vragen of het voor uw systeem nodig is een vergunning aan te vragen of niet en wat mogelijke knelpunten zijn.
Bestek en aanbesteding
Als het ontwerp voor de ondergrondse installatie is geoptimaliseerd en de vergunning is toegekend, kan het bestek worden opgesteld. Op basis hiervan kunt u een aanbesteding of offerte aanvragen. Vervolgens selecteert u een partij voor realisatie van het WKO-systeem. Op initiatief van BodemenergieNL is een checklist opgesteld voor het maken van een goede offerteaanvraag voor een WKO-systeem.
Realisatie en oplevering
De boringen mogen alleen worden uitgevoerd door een gecertificeerd en erkend bedrijf conform BRLSIKB 2100 en bijbehorend protocol 2101. Wanneer de ondergrondse installatie is aangebracht, moeten de bronnen worden ontwikkeld en getest. Vervolgens moeten de ondergrondse en de bovengrondse installatie in het gebouw op elkaar worden afgestemd, zodat de ondergrondse installatie optimaal reageert op de koude- en warmtevraag van de gebruikers in het gebouw.
Monitoring en beheer
Na de ingebruikname van het WKO-systeem, is het voor een optimale klimaatbeheersing in het gebouw belangrijk dat u het systeem op de juiste wijze beheert. Dit is ook sterk bepalend voor de energiebesparing. De vergunning eist dat u de onttrokken waterhoeveelheden meet en registreert. Sinds 1 oktober 2014 dient het beheer van het ondergrondse systeem te worden uitgevoerd door een op basis van BRL 11000 en het daarbij behorend protocol 11001 erkend bedrijf. Het bovengrondse systeem dient sinds 1 juli 2014 te worden beheerd door een BRL KBI 6000-21 erkend bedrijf.
Video
Contact
Secretariaat afdeling Fysieke Leefomgeving
T: (030) 258 90 11
E: secretariaat.leefomgeving@provincie-utrecht.nl