Erfgoedparels

Met sla in de broeibakken en peren langs de muur levert de moestuin op Nyenrode in Breukelen al 100 jaar een goede oogst. Tijd voor renovatie.

Verdedigingswerk, laboratorium, botanische tuin, sterrenwacht. Bastion Sonnenborg heeft een rijke geschiedenis.

De middeleeuwse Hamtoren in Vleuten in oude glorie terugbrengen en er tegelijk een duurzame woning en geluidsstudio van maken? Het kan!

Welke verhalen zijn er te vertellen over het voormalige hoofdpostkantoor aan de Neude? Met hulp van het Parelfonds wordt het gebouw nu gerestaureerd.

De Hamtoren is het overblijfsel van een Middeleeuws kasteel. De toren verkeert in slechte staat van onderhoud. De restauratie betreft herstel van gevels, dak en dakconstructie, loodwerk, spits, houtwerk, glaswerk, schilderwerk en voeg- en stucwerk. De toren wordt ingericht als geluidsstudio, ruimte voor kleinschalige concerten en woning.

Dit vrijstaand landhuis van de buitenplaats Wulperhorst is gebouwd in 1858 naar ontwerp van S.A. van Lunteren. Het pand krijgt de functie wonen met zorg. De gronden zijn in eigendom van het Utrechts Landschap. De restauratie bestaat uit herstel van voegwerk, schilder- en stucwerk, goten, kozijnen, dak en monumentale interieuronderdelen.

De Rooms-Katholieke Kerk van Cabauw is gebouwd tussen 1926 en 1928 naar ontwerp van Herman Kroes en Zn. uit Amersfoort. De restauratiewerkzaamheden bestaan in hoofdzaak  uit constructief timmerwerk in de kappen, het vervangen van alle dakleien, daktengels  en dakbeschot en het vervangen van de goten en hemelwaterafvoeren.

De historische parkaanleg van de buitenplaats Persijn is omstreeks 1880 ontworpen in landschappelijke stijl. De aanleg bestaat uit een slingervijver, een beukenlaan, een eikenlaan en bomengroepen. Er zal worden gewerkt aan het herstel en de restauratie van vijvers, lanen, boomgroepen en paden.

Buitenplaats Middenhoek is ontstaan in de zeventiende eeuw toen rijke Amsterdamse handelaren hun buitenhuizen in dit landelijke gebied gingen bouwen. De restauratie betreft de houten moestuin schutting met twee toegangshekken; de 19e eeuwse kas met koude bak; de zeshoekige theekoepel uit tweede helft 19e eeuw; en een ornamenteel 19de-eeuws ijzeren spijlenhek langs de noordzijde van de overtuin van de buitenplaats.

De Nederlands Hervormde Petruskerk in Woerden is gebouwd in laat gotische stijl. In het Rampjaar 1672 raakten de toren en het dak in brand. In de kerk staat een kerkorgel van J.H.H. Bätz uit 1768 dat eerder subsidie ontving uit het fonds erfgoedparels. De nieuwe restauratie behelst een middeleeuwse beeldengroep en de ramen aan de westgevel.

Het bastion Sonnenborgh is in opdracht van Karel V gebouwd in 1552. Het bastion is drager van een bijzondere geschiedenis omdat er de eerste botanische tuin in Utrecht op werd aangelegd en er het eerste scheikundig laboratorium in Utrecht werd gehuisvest. De restauratie betreft het voegwerk en metselwerk van de karakteristieke bastionmuur.

Over Holland is een in 1676 gestichte buitenplaats en één van de vroegste landschappelijke parken in Nederland. De buitenplaats bestaat uit een huisplaats en een overpark, gescheiden door de Rijksstraatweg. Het restauratieplan bevat o.a. het herstel van de historische waterstructuur en de herinrichting van de ontvangstruimte en parkeerplaats.

De restauratie van Buitenplaats Kasteel de Haar is gestart in 2001 en is gezien de omvang opgedeeld in fasen. In 2019 staat het Grand Canal, ofwel de Kruisvijver, op de agenda. Het grootschalige park werd in de periode 1895-1910 aangelegd. In 1910 werd het Grand Canal in noordelijke richting uitgebreid met een grote, geschulpte kom.

Het post-, telegraaf- en telefoniegebouw is tussen 1919 en 1924 in de trant van de Amsterdamse Schoolstijl gebouwd. Het gebouw wordt gerestaureerd en herbestemd t.b.v. de Bibliotheek Utrecht, winkels en een fietsenstalling. De werkzaamheden betreffen schilderwerk, herstel lood-en zinkwerk, glas-in-lood in de koepel en herstel voegwerk natuursteen.

Het landgoed bestaat uit 60 hectare en telt 27 rijksmonumenten. Eerder is vanuit het fonds Erfgoedparels subsidie verstrekt voor de restauratie van de oranjerie (2016) en het menageriecomplex (2017). Dit jaar wil men de nutstuin met de tuinmuur aanpakken, onderdeel van het moestuincomplex. Jaarlijks bezoeken zo’n 3000 recreanten het landgoed.

Kasteel Heemstede is de opvolger van de middeleeuwse ridderhofstad Heemstede. Het huidige kasteel werd gebouwd in 1645. Diederick van Velthuysen liet de Frans-classicistische tuinen aanleggen. Onderdeel van de tuinaanleg was de moestuin ten zuiden van het huis. De L-vormige moestuinmuur daaromheen en het bassin dienen dringend gerestaureerd te worden.

Deze kleine buitenplaats ligt halverwege de dorpen Driebergen en Doorn. Het huis en koetshuis van buitenplaats Doornveld dateren uit 1860. Het geheel is omzoomd door een tuin en aan de achterzijde grenzend aan het Von Gimborn Arboretum. De werkzaamheden bestaan uit: herstel van het stucwerk, goten, lijstwerk, schilderwerk en de oude schoorsteen.

De Nederlands Hervormde Kerk heeft een aanvraag ingediend voor de restauratie van 16 glas-in-lood ramen en de vervanging van de dakleien. Kenmerkend voor de kerk zijn de gebrandschilderde ramen en een Engels orgel uit 1898 met fraai houtsnijwerk. De oudste glas- in- loodramen dateren waarschijnlijk uit het begin van de 17e eeuw.

Het monumentale complex bestaande uit villa, kantoor en tuin is ontworpen door de selfmade ondernemer Jan Jongerius. In 1935 ontwikkelde hij een plan voor een kantoor, een directeursvilla en een tussen gelegen symmetrische tuin. De villa is inmiddels gerestaureerd en het kantoor wordt op dit moment gerestaureerd. De laatste opgave betreft de tuin.

Kasteel Zuylestein is een van oorsprong 14de eeuwse Ridderhofstad. Rond 1630 heeft prins Frederik Hendrik het kasteel verbouwd. Dit kasteel is aan het eind van de Tweede Wereldoorlog door de geallieerden gebombardeerd. De 17de eeuwse bakstenen muur rond de binnentuin, het voorplein en de moestuin, met steunberen en zitnissen is behouden gebleven en moet hersteld worden.

De oorsprong van Landgoed Bredius ligt in 1824. In 2008 is de hofstede door brandstichting grotendeels verwoest. Het toekomstig gebruik van de hofstede zal samenhangen met de educatieve, recreatieve en maatschappelijke functies van het landgoed, waardoor het landgoed en de hofstede elkaar wederzijds versterken.

Kasteel Renswoude is een 17de eeuws landhuis in classicistische stijl. Het kasteel en park kennen een lange historie van restauraties en groot onderhoud. In 2014 is de tuin rondom het kasteel gerestaureerd met subsidie vanuit het fonds Erfgoedparels. Nu wordt het slechte metselwerk, voegwerk en schilderwerk van het exterieur aangepakt.

De Hervormde kerk is het meest karakteristieke gebouw van het dorp Nieuwer Ter Aa. De kerk is gebouwd omstreeks 1475, ter vervanging van een in 1138 gebouwde kapel op dezelfde locatie. De kerktoren zakt. Dit geeft problemen bij de aansluiting van de toren aan de kerk. Om verdere schade aan de kerk te beperken, wordt de toren gestabiliseerd.

Rondom een enorm landhuis uit 1885 dat later door brand verwoest is, is een imposant park aangelegd in late landschapsstijl naar een ontwerp van Hendrik Copijn. Hydepark is één van de mooiste landschapsparken in de provincie Utrecht. Na de succesvolle restauratie van de Oranjerie en fase I van de Parkaanleg, wordt nu fase 2 van het herstel van de oorspronkelijke tuinstructuur gedaan.

Nijenrode is een buitenplaats met een rijke historie. Het kasteel is in de 13de eeuw gebouwd. Sinds 1946 is Nijenrode een opleidingsinstituut. Het landgoed bestaat uit 60 hectare en herbergt 27 rijksmonumenten waarvan er 14 in goede staat verkeren. De volière, de fazanterie, het voederhuisje, het eendenhuis en het prieel, in samenhang genaamd ‘Menagerie’ worden gerestaureerd.

Verscholen in de bossen bij Zeist ligt landgoed Heidestein. Nabij de grote vijver ligt een gebouw bestaande uit een ijskelder, waterreservoir en tuinhuis. Van de ombouw van de bovenverdieping is grofweg 25% van het hout verrot en zal vervangen moeten worden. Deze ombouw zal grotendeels moeten worden vervangen. HUL wil het theehuis Heidestein herbestemmen tot vakantiewoning.

Een uniek orgel in het oeuvre van de Utrechtse orgelmaker Gideon Thomas Bätz. Het orgel dateert uit 1809 en is te beschouwen als een tussenvorm tussen huis- en kerkorgel. Sinds 1866 maakt dit orgel deel uit van de Torenpleinkerk in Vleuten. De toestand van de pijpen is momenteel dermate slecht (gescheurde bovenranden, kromstand), dat restauratie urgent is.

De Hoekermolen dateert uit 1874 en heeft vermoedelijk bij de bouw houten roeden gekregen.  De levensduur van dergelijke roeden was beperkt. Tijdens de uitvoering van regulier onderhoud zijn ernstige gebreken aan de Pot-roe van de Hoekermolen aan het licht gekomen. Bij het doorhalen van de roeden werd een scheur in de hoog monumentale, geklonken roe geconstateerd.

De Dom van Utrecht is een van de belangrijkste gotische monumenten in Nederland en een van de vroegste voorbeelden van de gotiek in Nederland. Op dit moment vindt restauratie plaats van het natuurstenen casco van de zuidzijde van de Domkerk. Er blijkt hoog in het koor meer aan de hand te zijn dan verwacht, daarom is extra restauratie nodig.

Het orgel in de kerk is een oorspronkelijk eenklaviers orgel dat in 1787 is gemaakt door Gideon Thomas Bätz. In 1981 heeft de firma Van Vulpen het orgel gerestaureerd. Op de achterwand van het orgel is een trompe l’oeil aanwezig, een frivole schildering van een Turkse tent. Het orgel is nu aan een grondige conserverende restauratie toe.

De restauratie van Buitenplaats Kasteel de Haar is gestart in 2001 en is gezien de omvang opgedeeld in fasen. Van 2001 tot 2016 zijn de Kademuren, de Kapel, het Stalplein, alle poortgebouwen, het Chatelet, de buitenbeelden en een groot deel van het kasteel zelf gerestaureerd en grote delen van het park. Nu is het de beurt aan het interieur van het kasteel.

Dit is het grootste Bätzorgel van de provincie Utrecht. Gebouwd in 1766-1768 door J.H.H. Bätz in opdracht van het stadsbestuur van Woerden. Het orgel heeft een rijk versierde orgelkas met houtsculptuur en stucwerk. De laatste restauratie van het orgel werd in 1971 voltooid. Nieuwe restauratie is noodzakelijk. Voor de windvoorziening, de mechanieken en de frontpijpen is dit zelfs urgent. Voor andere orgeldelen is dit binnen enkele jaren nodig.

De Rooms Katholieke kerk St. Franciscus van Assisi werd in 1881 ontworpen door E. J. Margry als driebeukige kruisbasiliek. Na uitgebreid onderzoek zijn de kerk en de toren eerst voorzien van een nieuwe fundering. De kerk en toren, het koor, nevenkoor en het bovendeel van de toren zijn al gerestaureerd. Nu zijn de kruising en de transepten aan de beurt.

Boerderij De Hoef is een boerenerf uit 1900 bestaande uit een boerderij, wagenschuur, hooiberg en een sierhek om de voortuin. Het geheel ligt midden in de wijk Leidse Rijn. De wagenschuur is een dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking en krijgt daarnaast een functie als buitenschoolse opvang (BSO). In de boerderij komen een kerk, een uitvaartcentrum en ruimtes voor wijkactiviteiten.

Omstreeks 1170 werd de burcht van Montfoort gesticht. Bij de burcht groeide geleidelijk aan een nederzetting die in 1329 stadsrechten kreeg. In het 2e kwartaal 14de eeuw werd de stad al ommuurd. Na de sloop van het kasteel in 1648 werd de stadswal niet meer onderhouden en geleidelijk aan gesloopt. De stadsmuur wordt hersteld op plaatsen waar dat nodig is.

De historische buitenplaats Vijverhof is in 1670 gesticht door Agnes Block. Zij liet een huis met theekoepel naast de bestaande boerderij bouwen. Voorts werden boomgaarden, moes- en bloementuin, plantsoen en bos aangelegd en een aantal vijvers graven. De naam Vijverhof is afgeleid van deze vijvers. Nu komt hier een hotel met ca. 45 kamers en een woonhuis aan de Vecht.