De Utrechtse erfgoedmonitor
De Provincie Utrecht telt ruim 5.800 rijksmonumenten. Het provinciebestuur vindt deze rijkdom aan gebouwd erfgoed van grote waarde. Het maakt de provincie aantrekkelijk voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Daarom levert de provincie graag een bijdrage aan de instandhouding van monumenten. Deels doet zij dat door direct bij te dragen in de kosten van restauratie. Daarvoor is het fonds Erfgoedparels ingesteld. Daarnaast geeft de provincie indirecte, voorwaardenscheppende ondersteuning aan eigenaren, fondsen en beleidsmakers. De Erfgoedmonitor is een voorbeeld van indirecte ondersteuning.
Meer over De Utrechtse erfgoedmonitor
Verdedigingswerken
De Provincie Utrecht telt 355 verdedigingswerken die zijn ingeschreven en 109 die voorlopig zijn erkend als rijksmonument. Het gaat om forten, dijklichamen of afsluitingen ten behoeve van de inundatie-gebieden, kazematten, fortwachterswoningen en opslagloodsen. Forten en andere verdedigingslinies bestaan vaak uit meerdere objecten.
De staat van onderhoud
De verdedigingswerken zijn robuust gebouwd. De staat van het casco is in de meeste gevallen dan ook redelijk tot goed. De staat van onderhoud is niet zo best: 52% verkeert in een matige of slechte staat van onderhoud. Vooral de zogenaamde natuurforten, die in beheer zijn bij natuurorganisaties en een natuurbestemming hebben, zijn slecht onderhouden. De meest voorkomende problemen in deze categorie zijn het gevolg van langdurig achterstallig onderhoud. Gevels, daken en afwatering hebben daarvan bij uitstek te lijden. Daken, goten en hemelwaterafvoeren die niet voldoen, zorgen op termijn dat ook het casco in verval raakt, hoe robuust dat ook is.
Staat van onderhoud verdedigingswerken
Leegstand
Objecten in de categorie verdedigingswerken vervullen slechts zelden nog de oorspronkelijke functie. Herbestemming is soms lastig; de objecten lenen zich daar niet altijd goed voor. De leegstand is dan ook aanzienlijk.
Leegstand verdedigingswerken
Huidig gebruik en bestemming
De forten hebben uiteenlopende nieuwe functies: natuurfort, museum, horecagelegenheid, kantoorruimte, opslagplaats en camping- of recreatieplaats. Fortwachterswoningen hebben een overzichtelijk omvang en dienen vaak als woon- en/of kantoorruimte. Een enkele kazemat wordt ingezet voor voorlichtingsdoeleinden. Met het oog op de klimaatverandering zullen sommige verdedigingswerken in de toekomst wellicht een functie krijgen bij de waterberging. Wat opvalt in de taartdiagrammen is het hoge aandeel ‘niet van toepassing’. Het betreft hier doorgaans bruggen, sluizen, kolken en aardwerken die niet ‘leeg’ kunnen staan of herbestemd kunnen worden omdat het hier niet gaat om gebouwen maar om andersoortige bouwwerken.
Herbestemming verdedigingswerken
Contact
Secretariaat van de beleidsafdeling Mobiliteit, Economie en Cultuur
T: (030) 258 90 11
E: secretariaat.leefomgeving@provincie-utrecht.nl