Aanpak Stikstof

De provincie Utrecht neemt deel aan een regeling waarmee het vrijwillig opkopen van boerenbedrijven die veel stikstof uitstoten mogelijk is. Het ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (LNV) maakt de regeling financieel mogelijk. Het doel is om de stikstofuitstoot terug te dringen. De regeling is volledig gebaseerd op vrijwilligheid en werkt op basis van aanmelding door Utrechtse agrariërs zelf. De opkoopregeling geldt voor veehouderijbedrijven in een straal van maximaal tien kilometer rond een Natura 2000-gebied. Ook moeten de bedrijven een forse uitstoot van stikstof veroorzaken.

Het ministerie van LNV heeft in totaal € 350 miljoen beschikbaar gesteld voor alle deelnemende provincies samen. Door deelname van de provincie Utrecht aan de opkoopregeling, wordt het mogelijk om de kosten voor de opkoop van een bedrijf te vergoeden aan een agrarische ondernemer. Ook kunnen de kosten voor het slopen van bedrijfsgebouwen met het rijksgeld worden betaald.

Drie delen 

In drie tranches komt het geld beschikbaar. De provincie Utrecht kan in de eerste tranche rekenen op een kleine zes miljoen euro. Naast de rijksmiddelen, wordt er ook een bijdrage door de provincie zelf gevraagd bij de aankopen. Dat deel van het geld is specifiek bedoeld voor het deel onroerend goed in een aankoop, zoals gronden en gebouwen. Na afronding van de opkoop, zal de provincie die onderdelen weer verkopen en de investering grotendeels terugkrijgen. Ook staat de provincie aan de lat voor de proceskosten. 

Stikstofaanpak  

Stikstof heeft een negatief effect op de kwaliteit van natuur als er te hoge gehalten van neerslaan in de natuur. De provincie kijkt daarom op welke manier het mogelijk is de uitstoot terug te dringen. Het beëindigen van zogenoemde piekbelasters nabij natuurgebieden vormt een schakel in een bredere stikstofaanpak. Voorwaarde voor de bedrijfsopkoop door de provincie, is dat de veehouderijlocatie volledig stopt en tot dat moment minimaal 2 mol stikstof per hectare per jaar uitstoot. De provinciale stikstofaanpak in Utrecht bestaat uit meerdere onderdelen en wordt uitgewerkt in een gebiedsgerichte aanpak. Dat betekent dat er per gebied wordt gekeken wat er nodig is om het stikstofprobleem op te lossen. De opkoopregeling is een onderdeel van de bredere aanpak. 

Melden 

Op basis van de aanwezige vergunning en de aanwezige dieraantallen kunt u in de aankoopcalculator in Aerius uitrekenen of u in aanmerking komt voor deelname aan deze regeling.  Ondernemers die mogelijk aanspraak willen maken op de regeling, kunnen zicht melden via mailadres: opkoopregelingstikstof@provincie-utrecht.nl. Ook als u vragen over de regeling heeft of u wil er een keer vrijblijvend over spreken, kunt u dit aangeven via dit mailadres. Een van de medewerkers van de provincie zal dan contact opnemen om te informeren over de mogelijkheden van deze regeling. Alle informatie die in deze gesprekken door u wordt gedeeld zal uiteraard strikt vertrouwelijk blijven.

Stikstof zit in de lucht om ons heen. Het gas is op zich niet schadelijk. Het wordt pas slecht voor mens en milieu als het gaat om reactieve stikstofverbindingen: stikstofoxiden (NOx) of ammoniak (NH3). Deze stoffen komen in de bodem terecht en veroorzaken schade aan planten en dieren. Ook luchtvervuiling als gevolg van stikstofuitstoot bedreigt onze gezondheid. Voornaamste bronnen van schadelijke uitstoot zijn: mest van dieren en verbranding van fossiele brandstoffen, zoals uitlaatgassen van verkeer en industrie. Sectoren die ermee te maken hebben, zijn landbouw, verkeer, industrie en bouw. Lees meer in de meest gestelde vragen op de website van BIJ12.

Werken aan integrale stikstofaanpak

De overheid pakt samen met de betrokken sectoren, onder meer met regelgeving en fysieke maatregelen, de schadelijke gevolgen van stikstof aan. Voor een activiteit die leidt tot stikstofneerslag in beschermde natuur is een vergunning van de provincie nodig.  Om die te kunnen verlenen bij toenemende uitstoot van stikstof was het Programma Aanpak Stikstof (PAS) opgesteld.  Het resultaat van die aanpak bleek niet voldoende. De Raad van State heeft daarom in mei 2019 het PAS stopgezet. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor alle activiteiten waarbij nieuwe stikstof vrij komt. Dit raakt bijvoorbeeld de landbouw en initiatiefnemers van bouwprojecten.

Rijk en provincies werden nu aan een integrale stikstofaanpak. Doel blijft om de natuur te beschermen, maar ook ruimte te scheppen voor economische en maatschappelijke initiatieven.

Mest

De uitstoot ammoniak uit mest vindt met name plaats door het houden van dieren in stallen en door het uitrijden van mest over landbouwgronden. In de bijlage van de Wet ammoniak en veehouderij staan de emissiefactoren beschreven van het houden van verschillende diersoorten in de mogelijke huisvestingssystemen. Daarnaast kan ammoniakemissie plaatsvinden bij mestopslag, verwerken van mest of composteren.

Verbranding

De stikstofoxiden komen bij verbranding vrij, bijvoorbeeld in kachels en verwarmingsprocessen. Dit kan variëren van cv-ketels van woningen tot grote ovens in een baksteenfabriek.

Ook de verbrandingsmotoren in gemotoriseerd verkeer geven stikstof af. Infrastructurele projecten kunnen hierdoor vergunningplichtig zijn, maar ook alle projecten met een zogenaamde ‘verkeersaantrekkende werking’. De verkeersaantrekkende werking van een activiteit betreft de hoeveelheid extra verkeersbewegingen die zullen plaatsvinden na realisatie van de activiteit.

Op 29 mei 2019 heeft de Raad van State het PAS (Programma Aanpak Stikstof) vernietigd. Er wordt daarom een andere aanpak van stikstof ontwikkeld om stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden te beschermen én economische ontwikkelingen waarbij stikstof vrijkomt mogelijk te maken. De bescherming vindt plaats in het kader van de Wet natuurbescherming, waarbij de provincie bevoegd gezag is voor vergunningverlening, toezicht en handhaving en tevens verantwoordelijk is voor de instandhouding van de plant- en diersoorten en hun leefgebieden in onze Natura 2000-gebieden.

Volg hier alle ontwikkelingen rondom dit onderwerp en waar we als provincie mee bezig zijn.

15 juli 2020

Provinciale Staten hebben tijdens de vergadering van 15 juli 2020 de gebiedsgerichte aanpak Stikstof voor de provincie Utrecht vastgesteld. Lees meer

16 juni 2020

Op 16 juni spraken Gedeputeerde Staten (GS) over de Leidraad Gebiedsgerichte Aanpak voor de provincie Utrecht. De informatie gaat nu naar de commissie Ruimte, Groen en Water (RGW) (1 juli) en staat vervolgens op de agenda van Provinciale Staten (PS) (8 juli). 

15 juni 2020

Het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof onder voorzitterschap van Leen Hordijk overhandigde het tweede advies aan minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). In opdracht van de minister adviseert het adviescollege over de meet- en rekenmethoden die worden gebruikt voor het meten en berekenen van stikstofneerslag. 

8 juni 2020

Op 8 juni 2020 overhandigde het Adviescollege Remkes het eindrapport Niet alles kan overal’.

24 april 2020

Het kabinet neemt een fors pakket aan maatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen en de natuur een noodzakelijke impuls te geven. De provincie Utrecht heeft met de andere 11 provincies kennis genomen van de Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek: structurele aanpak van het kabinet. De provincies zien deze maatregelen als een belangrijke stap op weg naar een structurele aanpak voor de stikstofproblematiek. Een stap die juist in deze tijden nodig is om economische ontwikkeling mogelijk te maken. Lees meer.

22 april 2020

Het blijft ook in de provincie Utrecht mogelijk om koeien in de wei te laten, zonder de aanvraag van een extra vergunning voor stikstofuitstoot. Dat is door alle provincies in overleg met het Rijk besloten. Lees het nieuwsbericht. 

23 maart 2020

De verlaging van de maximumsnelheid naar 100 kilometer per uur op Rijkswegen levert stikstofruimte op in de provincie Utrecht. De provincie kan de vrijgekomen ruimte nu gebruiken voor het verlenen van vergunningen aan bouwers van woningen. Lees het nieuwsbericht. 

7 februari 2020

We staan in Nederland voor een grote opgave om de stikstofneerslag terug te brengen. In de Kamerbrief van 7 februari kondigt het kabinet een aantal maatregelen aan die leiden tot een vermindering van de stikstofuitstoot. De provincies vinden het goed dat het kabinet gelden beschikbaar maakt voor de vrijwillige opkoop van (boeren)bedrijven en voor de innovatie en verduurzaming van stallen.

29 januari 2020

Provinciale Staten debatteerde over aanpak van stikstof aan de hand van een overzicht met de laatste stand van zaken van Gedeputeerde Staten. Meerdere partijen uit PS spreken hun waardering uit over het plan voor de gebiedsgerichte aanpak. De komende tijd moet duidelijk worden op welke wijze daling van stikstofdepositie in natuurgebieden exact vorm gaat krijgen. Per gebied moet de dalingsopgave bepaald worden en helder worden waar kansen en onmogelijkheden liggen om daling te bereiken.

19 december 2019

Het adviescollege Stikstofproblematiek heeft een tussentijds advies uitgebracht. Hierin staan aanbevelingen voor de korte termijn: Bemesten en beweiden in 2020

19 december 2019

Op donderdag 19 december waren leden van het Stikstofcollectief landbouw Utrecht, waarin de boeren zich hebben verenigd, te gast op het provinciehuis. Zij kregen een nadere toelichting op de nieuwe beleidsregels. Meer daarover in dit nieuwsbericht.

13 december 2019

De provincie Utrecht heeft met de vaststelling van vernieuwde stikstofregels een belangrijke stap gezet in de aanpak van de stikstofproblematiek. De aanpak gaat uit van de goede balans tussen economische ontwikkeling en natuurherstel. Lees hier de nieuwe beleidsregels (pdf, 165 kB).

4 december 2019

De provincies en het Rijk zijn het eens over eenduidige beleidsregels voor de vergunningverlening en de aanpak van stikstof. De beleidsregels zijn aangepast om ze beter te laten aansluiten op de praktijk. Op dinsdag 10 december is het college van Gedeputeerde Staten, net als de besturen van de andere 11 provincies, voornemens een definitief besluit te nemen. Lees meer

29 november 2019

Het kabinet en IPO zijn het op hoofdlijnen eens geworden over de houdbaarheid van vergunningen en eenduidigheid in de regelgeving. Het doel is de natuur te helpen door de neerslag van stikstof te laten dalen en perspectief te bieden aan ondernemers die hun bedrijf willen uitbreiden. Momenteel werken we aan de herziening van de stikstofbeleidsregels. Deze zullen naar verwachting op 10 december door de colleges van Gedeputeerde Staten van de provincies worden vastgesteld. In aanloop daarnaartoe communiceren de provincies en het Rijk volgende week op hoofdlijnen over deze afspraken. Meer informatie in dit nieuwsbericht.

25 november 2019

We zijn in gesprek met het Rijk over de aanpak van stikstof om op één lijn te komen. We willen een helder beleid waar alle provincies in Nederland achter staan. De provincie Utrecht zit aan tafel in Den Haag om de regionale belangen te behartigen. We verwachten in december meer duidelijkheid over de nieuwe stikstofregels.

13 november 2019

Vandaag maakte de regering maatregelen voor verkeer (snelheid) en landbouw (veevoer en varkenshouderij) bekend. Deze maatregelen dienen natuur, wonen en mobiliteit. We onderzoeken wat deze maatregelen betekenen voor onze regio. Samen met het kabinet en de andere provincies werken we daarnaast aan eenduidige afspraken over de beleidsregels met betrekking tot vergunningverlening. De verwachting is dat daar in december meer duidelijkheid over komt. 

7 november 2019

Vanavond was een bestuurlijke bijeenkomst met bestuurders uit verschillende sectoren, waaronder natuur en de bouw. Doel van de avond was om hen bij te praten en hun zorgen te horen met betrekking tot de aanpak van stikstof. De bijeenkomst luidt de start in van een regelmatige bestuurlijke regietafel waarbij overheid en belanghebbenden samen ideeën en oplossingen kunnen inwisselen.

17 oktober 2019

We hebben samen met het Rijk en de andere provincies een goed en constructief gesprek gevoerd. Samen werken we, ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheden, aan een integrale stikstofaanpak, waarmee we de natuur in Nederland beter beschermen en tegelijkertijd ruimte scheppen voor economische en maatschappelijke initiatieven. Lees meer hierover in dit nieuwsbericht.

14 oktober 2019

In het hele land gingen boeren demonstreren tegen de nieuwe beleidsregels voor stikstof. Ook op het provinciehuis in Utrecht waren honderden boeren aanwezig. We gingen met hen in gesprek, waarbij hun zorg over het huidige bedrijf en de toekomst centraal stonden. Tal van vragen over de huidige stikstofproblematiek en de nieuwe regelgeving kwam aan bod. Lees meer hierover in dit nieuwsbericht.

11 oktober 2019

We hebben, in samenspraak met de overige provincies, nieuwe beleidsregels vastgesteld voor het verlenen van vergunningen op grond van de Wet natuurbescherming. Dit betekent dat het vanaf oktober weer mogelijk is vergunningen te verlenen aan initiatiefnemers die aantonen dat door hun project per saldo geen extra stikstof neerslaat op Natura 2000-gebieden of dat het zelfs leidt tot een afname. Lees meer hierover in dit nieuwsbericht. 

25 september 2019

Het rapport ‘Niet alles kan’ verschijnt. Dit is een eerste advies van Het Adviescollege Stikstofproblematiek. Dit college heeft de opdracht gekregen om de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit te adviseren over hoe om te gaan met de stikstofproblematiek in Nederland. Dit rapport schept de kaders en richtlijnen voor Rijk en provincies voor de aanpak van de stikstofproblematiek op korte termijn. 

13 september 2019

Op verzoek van de Tweede Kamer hebben we een inventarisatie gemaakt van ontwikkelingsprojecten die mogelijk geraakt worden door de PAS-uitspraak van de Raad van State. In de provincie Utrecht bestaat de lijst uit 1.848 projecten. Landelijk betrof het ruim 18.000 projecten. Het gaat onder meer om woningbouwprojecten, de aanleg van wegen en landbouwactiviteiten. Lees meer hierover in dit nieuwsbericht.

16 juli 2019

Na bestudering van de uitspraak hebben we landelijk 7 afspraken gemaakt hoe op korte termijn om te gaan met de verschillende categorieën bedrijven en andere activiteiten die stikstof uitstoten en géén vergunning hebben. Lees hier meer over de 7 afspraken.

29 mei 2019

Op 29 mei 2019 oordeelde de Raad van State dat de Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet voldoet aan de Europese eisen. Dat betekent dat het PAS niet meer gebruikt mag worden door de provincie Utrecht bij het beoordelen van projecten die stikstofneerslag veroorzaken op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Lees meer hierover in dit nieuwsbericht.

1 juli 2015

PAS staat voor Programma Aanpak Stikstof. De Nederlandse overheid startte het programma in 2015 om de uitstoot van stikstof terug te dringen. Tegelijkertijd was het dé manier om vergunningen uit te delen aan bedrijven die stikstof veroorzaken in de buurt van natuurgebieden. Vergunningverlening en handhaving hiervan is belegd bij de provincie.