Inwoner René van der Weerd bedenkt graag innovatieve oplossingen om duurzaam bij te dragen aan een gezondere leefomgeving. Samen met honderden enthousiastelingen maakt hij hard- en software van meetkastjes om o.a. luchtvochtigheid, temperatuur en fijnstof zelf te meten. Via burgerwetenschap, ook wel citizen science genoemd, verzamelen inwoners, organisaties en overheden samen data die inzicht geeft in bijvoorbeeld klimaatontwikkeling.
De zomer 2023 is één van de tien warmste zomers ooit gemeten in Nederland. Hittestress door klimaatverandering is een steeds groter wordend probleem. Om meer inzicht te krijgen in waar hittestress optreedt en hoe we onze leefomgeving gezonder kunnen inrichten maakt de provincie Utrecht gebruik van citizen science.
Dankzij René staat er sinds kort een LoRa gateway op het dak van het provinciehuis. Verscheidende initiatieven zetten dit netwerk in voor citizen science. Twee sensoren van het initiatief MeetJeStad staan bijvoorbeeld in de tuin en op het parkeerdek van de provincie Utrecht. De gegevens van deze meetsensoren kunnen worden uitgelezen met behulp van LoRa. “De verschillen in temperatuur tussen de groene tuin en het betegelde parkeerterrein geven inzicht in wat we kunnen veranderen om bijvoorbeeld hittestress tegen te gaan.”
Snel veranderende maatschappij
En dat we moeten veranderen is voor René onmiskenbaar. René gaf zeven jaar geleden zijn zekere en zelfstandige werk als trainer en coach op. “Ik loste problemen op van werkgevers met werknemers, die maar bleven komen. Er lag een groter probleem achter de problemen waar ik geen invloed op had, zoals de werving, selectie en begeleiding van nieuw personeel. Mijn werk voelde als water naar de zee dragen. Om op deze manier mijn geld te verdienen, voelde voor mij niet als het juiste doel. Ik ging mij steeds meer verdiepen in de deel-economie en deed daar wat experimenten mee. Met minder tevreden zijn, efficiënter met grondstoffen en zorgvuldiger met spullen omgaan, dat paste veel beter bij mij.”
Zonder verdienmodel, maar met een pleziermodel
René’s passie om bij te willen dragen aan oplossingen voor dieperliggende problemen in de nu heel snel veranderende maatschappij, gaven hem de energie om zijn carrière een hele andere draai te geven. “Kijk om je heen, we gaan naar een op technologie gebaseerde samenleving. Daar moeten we ons allemaal goed op voorbereiden. Daarom wilde ik graag oplossingsgericht gaan werken aan technologische innovaties. Dat deed René via zijn eigen innovatielab HaHaHo (HAcking HAnds & HOsting). Deze broedplek geeft de mogelijkheid kennis over innovatie en nieuwe technologie op een laagdrempelige manier te delen en ook om er samen mee te leren werken en samen dingen uit te vinden. En dat allemaal zonder verdienmodel, maar met een pleziermodel, waardoor experimenten de ruimte krijgen. “Ik hoop vooral dat iedereen er iets aan heeft en leert door te doen!"
Provincie sponsor van innovatie
De provincie Utrecht heeft de LoRa gateway van innovatielab HAHaHo op het provinciehuis geplaatst zodat citizen science initiatieven ervan kunnen profiteren. Behalve een technologische innovatie, levert dit gegevens op voor de wetenschap, maar bovenal inzichten die leiden tot nieuwe oplossingen voor een gezondere leefomgeving.
Meedoen?
Wil je hier meer over weten? Wil je bijdragen aan een gezonde leefomgeving door samen met anderen data te verzamelen en inzichten op te doen? Bekijk dan eens de website van MeetJeStad. Ook op het platform Samen Meten Utrecht kun je verschillende meetprojecten vinden.
Of vind je het leuk om samen met andere techneuten en hobbyisten meetkastjes te solderen en andere uitvindingen te maken? Op maandagen vinden er in de centrale bibliotheek in Utrecht makers labs (MakeyMonday) plaats om zelf aan de slag te gaan.
Meer informatie
Meer informatie over het innovatieprogramma Gezonde Leefomgeving is op te vragen via marco.de.swart@provincie-utrecht.nl.
Long Range verbinding
LoRa staat voor Long Range draadloze verbinding met de lokale meetsensoren (devices). De gateway zorgt voor de verbinding met het internet, zodat bepaalde meetwaarden via het internet op te vragen zijn. LoRa verstuurt kleine hoeveelheden data over een lange afstand en op een energiezuinig manier. Net even anders dan internet, dat vaak sneller is, maar ook kostbaarder. LoRa wordt niet alleen ingezet voor citizen science, je kan hiermee bijvoorbeeld ook een fiets terugvinden of aankomst en vertrektijden communiceren bij bushaltes.
LoRa en MeetJeStad
Het LoRa systeem op het hoge dak van het provinciehuis op de Archimedeslaan in Utrecht is mede mogelijk gemaakt door Milieu Centrum Utrecht. Samen met twee andere locaties in Utrecht, op de daken van de Rabobank en Rijkswaterstaat, heeft het een groot bereik. In Utrecht alleen al hangen zo’n 100 MeetJeStad-kastjes die luchtvochtigheid en temperatuur meten en de data delen via LoRa. Maar ook in Amersfoort, Zeist en heel veel meer plekken in de provincie maken inwoners sensoren, plaatsen ze de kastjes, analyseren ze data, delen kennis en werken op deze manier met kennisinstellingen en overheden samen aan een gezonde leefomgeving.
