Smart Mobility

Smart Mobility is een verzamelnaam voor alle slimme ontwikkelingen in het mobiliteitssysteem. Het gaat hier om innovatieve ontwikkelingen in dataverwerking (big data), zelfrijdende auto’s, automatisering in verkeers- en mobiliteitsmanagement en nieuwe mobiliteitsdiensten. De provincie ziet Smart Mobility als een kans om de mobiliteitsvraag en het aanbod in de toekomst nog beter op elkaar af te stemmen. Kortom: optimaal benutten.

De rol van de provincie

Smart Mobility wordt ook opgepakt door marktpartijen. Zij zien grote kansen om met innovaties nieuwe verdienmodellen vorm te geven. De overheid faciliteert dit door met deze partijen samen te werken, maar is daarbij geen concurrent van ze. In deze samenwerking borgt de overheid de maatschappelijke opgave voor een goede bereikbaarheid binnen de grenzen van leefbaarheid en verkeersveiligheid. Ook is zij in veel gevallen eigenaar en beheerder van infrastructuur en openbaar vervoer.

Uiteindelijk is Smart Mobility een ontwikkelproces waarin belangen van overheid, markt en inwoners, in een wereld met nieuwe mogelijkheden, nog beter op elkaar worden afgestemd.

Doel van Smart Mobility

We willen leren van Smart Mobility door concreet in de regio (internationale) experimenten en projecten uit te voeren, gericht op introductie van nieuwe toepassingen. Dit met de ambitie om mobiliteit (in de toekomst) nog beter te kunnen organiseren: sneller, veiliger en schoner, om uiteindelijk barrièrevrij te kunnen reizen.

De uitdaging

Smart Mobility is relatief nieuw binnen het mobiliteitsbeleid van de provincie. Het vraagt om slimmer gebruik van de bestaande infrastructuur. Dat lukt alleen wanneer er vooruitstrevende partnerships worden aangegaan tussen de provincie en marktpartijen. Onze ambitie vraagt om actie, durf en doorzettingsvermogen van alle partijen. Uitkomsten zijn niet altijd zeker en we leren door te doen, met het uiteindelijke doel: ‘Samen slim vooruit’.

De provincie Utrecht heeft meerdere rollen in het ontwikkelproces en de pilots rondom Smart Mobility: die van wegbeheerder, OV-autoriteit en regionaal regisseur. Bij de uitwerking van de projecten en verkenningen stemt de provincie Utrecht als regionaal regisseur af met onder andere vervoerders, gemeenten, Rijkswaterstaat en via samenwerkingsverbanden Economic Board Utrecht (EBU) en de U15 met bedrijven, reizigers en andere gebruikers van het regionale mobiliteitssysteem.

Bovenregionaal en internationaal

Ook bovenregionaal is samenwerking tussen overheden van belang. Commerciële aanbieders van diensten richten zich steeds meer op de landelijke, Europese en wereldwijde consumentenmarkt. De provincie Utrecht werkt samen en deelt kennis in nationale en internationale netwerken zoals het Landelijk Verkeersmanagement Beraad (LVMB), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Nationale Databank voor Wegverkeergegevens (NDW) en Polis (Europees netwerk).

Intercor

We participeren bovendien in Intercor, een Europees Smart Mobility-project waarbij Frankrijk, Vlaanderen, Engeland en Nederland nauw samenwerken om nieuwe digitale (verkeers)diensten voor de weggebruiker Europees te introduceren.

ShareDiMobiHub

Het Interreg NSR project: ShareDiMobiHub (SDMH) is een Europees samenwerkingsproject tussen steden, regio’s en kennisinstellingen in Nederland, België, Duitsland, Denemarken en Noorwegen. Samen met onze partners werken we aan de introductie en acceptatie van deelmobiliteit en hubs (overstapplekken tussen bijvoorbeeld je eigen auto of fiets, een vorm van deelmobiliteit of het openbaar vervoer). Zo zorgen we ervoor dat mensen vaker gedeelde voertuigen gaan gebruiken. Hiermee verbeteren we de toegankelijkheid van steden en creëren we meer ruimte voor woningen omdat er minder parkeerplekken nodig zijn. Het project richt zich vooral op het aanbieden van deelmobiliteit, gedragsverandering, communicatie, integratie met het openbaar vervoer en Mobility as a Service (MaaS).

Door deel te nemen aan dit project leren we van andere steden en regio’s in Nederland en daarbuiten, en delen we onze kennis op verschillende thema’s om zo sneller te komen tot een gezond en duurzaam mobiliteitssysteem. Daarnaast werkt de provincie Utrecht in dit project samen met de Hogeschool Utrecht en Goedopweg aan de opschaling van deelmobiliteit, hubs en MaaS in de regio Utrecht.

Kijk voor meer informatie over het project op interregnorthsea.eu/sharedimobihub.

Provinciale Staten hebben in 2018 het mobiliteitsprogramma 2018-2023 vastgesteld. Zij hebben tot eind 2019 extra budget beschikbaar gesteld voor het benutten van concrete kansen die Smart Mobility biedt. In het najaar 2018 besluiten Gedeputeerde Staten over het Uitvoeringsprogramma Smart Mobility voor de komende periode.

Goedkeuring voor pilotprojecten

Op 15 mei 2018 heeft Gedeputeerde Staten, vooruitlopend op het uitvoeringsprogramma goedkeuring gegeven om met een aantal pilotprojecten te starten. Deze projecten sluiten aan op andere programma’s zoals de landelijke programma’s Talking Traffic en Beter Benutten en de lopende regionale doorontwikkeling van de Exploitatie van het Openbaar Vervoer, Verkeersmanagement en versterken van inzet van de Fiets in de gehele vervoersketen.

Naast verkenningen van mogelijkheden, brengen we Smart Mobility binnen provincie Utrecht ook in de praktijk. Dat doen we onder andere met een aantal pilotprojecten.

Multimodaal verkeersmanagement USP

De afgelopen jaren is netwerkbreed verkeersmanagement voor autoverkeer ontwikkeld en beproefd. Het blijkt dat dit de verkeersproblematiek op het wegennet rond Utrecht Science Park kan verlichten. Hierbij worden bestaande technieken uitgebreid naar andere modaliteiten. Denk hierbij aan de intelligente verkeerslichten en verkeersregelinstallaties (VRI’s). Daarnaast voeren we in dit project een haalbaarheidsanalyse uit naar andere Smart Mobility oplossingen, zoals autonome people movers en Mobility as a Service (MaaS). MaaS betekent dat burgers mobiliteit als dienst afnemen van verschillende aanbieders van vervoer, bijvoorbeeld via een app.

Eerste pilot met slimme verkeerslichten

In de pilot met Brouwer Transport wordt gekeken naar het prioriteren van lokaal vrachtverkeer op N201 met slimme verkeerslichten (zogenaamde ivri’s, intelligente verkeersregelinstallaties) en het effect hiervan op de doorstroming. Dit gebeurt door de vrachtwagens van Brouwer Transport te voorzien van een connected device. Via het bestaande telecomnetwerk wordt voortdurend data uitgewisseld en vindt communicatie plaats tussen het vrachtverkeer en de verkeerslichten.

Meer informatie over deze pilot vindt u op Goedopweg.nl

Flexibilisering bij concessieverlening 2023

Dit project is een fundamentele studie in samenwerking met de TU Delft. Het doel is te bepalen welk effect Smart Mobility ontwikkelingen met name MaaS en autonoom vervoer, gaan hebben op het openbaarvervoersysteem in de regio Utrecht. Het project moet leiden tot duidelijke input voor de op stapel staande vernieuwde concessieverlening van 2023. Een concessie is een overeenkomst waarmee de provincie de exploitatie van het openbaar vervoer uitbesteedt aan een of meerdere aanbieders van openbaar vervoer.

Dienstregelingloos rijden op lijn 28

In samenwerking met vervoerder QBuzz doen we een experiment met rijden zonder dienstregeling op de U-OV lijn 28. Het doel van de proef is te onderzoeken in welke mate dienstregelingloos rijden het comfort van de reiziger op deze drukbezette buslijn verhoogt. Hiervoor is de inzet van slimme technologie noodzakelijk.

Collectief vervoer in dunbevolkte gebieden

Het Eiland van Schalkwijk is een relatief dunbevolkt gebied ten zuiden van Houten met een hoge natuurwaarde. In dit project wordt gezocht naar alternatieven voor het gewone openbaar vervoer en de Regiotaxi. Er is behoefte aan een oplossing die ook de recreatieve bezoekers van het gebied tot een alternatief voor de auto verleidt. De resultaten van deze proef worden verbonden met het onderzoek naar de vernieuwing van de concessieverlening 2023.

Fietsveiligheid en fietsdetectie

Op het tracé van de provinciale weg N237 wordt een proef opgezet waarbij de studenten van de Hogeschool in Amersfoort een tag op hun fiets krijgen. Met de tag worden fietsen individueel actief gevolgd. Hiermee brengen we fietsgedrag en verkeersveiligheid, met name gericht op kruispunten, in kaart. Op basis hiervan stellen we maatregelen voor, die vervolgens eerst verder worden beproefd.

Autonome brugbediening (nieuwe coalities)

Samen met marktpartners ontwikkelen we binnen dit project een innovatieve manier van bruggen bedienen. De brugbediening wordt door inzet van slimme nieuwe technologie aanbod gericht gestuurd. Dat aanbod betreft zowel vervoer over het water als over de weg. Getoetst wordt of dat kan leiden tot lagere exploitatiekosten en betere doorstroming.