Versterking lokale journalistiek

Per jaar zijn er twee aanvraagrondes voor journalisten en media. De projecten waar subsidie aan is toegekend staan op de website van het fonds beschreven.

De gesubsidieerde journalistieke projecten hebben zeer uiteenlopende onderwerpen. Van de serie Wat? Patat! door jonge podcastmakers in Nieuwegein, een artikelenreeks over een raadselachtig schilderij tot een documentaire over Leusdenaren die in 1944 naar het concentratiekamp Neuengamme werden afgevoerd. 

Aanvragen komen uit alle delen van de provincie. Het gaat om steun bij het maken van journalistieke producties, het doen van journalistiek onderzoek, scholing van lokale journalisten tot het voorbereiden van samenwerking in een gebied waar in sommige dorpen geen omroep meer was.

De provincie heeft onderzoek laten doen naar de stand van zaken bij de lokale media. Hieruit blijkt dat de lokale media en hun medewerkers het financieel moeilijk hebben. Ook onderzoeken van de VNG, de Raad voor het Openbaar Bestuur en de Raad voor Cultuur laten dit zien. Aan de ene kant zijn er steeds minder lezers die voor nieuws willen betalen. Aan de andere kant gebruikt men steeds meer sociale media voor nieuws en informatie.

Onafhankelijke en feitelijke journalistiek met een neutrale blik op de lokale omgeving en politiek zijn mondjesmaat aanwezig of blijven helemaal uit. Uit het onderzoek blijkt dat lokale media versterkt kan worden door:

• Meer gericht te werken aan samenwerking.
• Meer aandacht voor innovaties.
• Meer diepgravende journalistiek.

Alle onderzoeken geven aan dat extra geld nodig is.

De provincie hield in september 2021 een werkconferentie met alle betrokkenen uit het veld:

• Deskundigen
• Journalisten
• Media-instellingen
• Bestuurders van lokale en regionale omroepen
• Bestuurders van andere instanties en verenigingen zoals de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en het Commissariaat voor de Media.

Ruim 50 belangstellenden bespraken de voorstellen uit ons onderzoek. Over de grootste problemen was iedereen het snel eens:

• Gebrek aan structureel geld;
• Tekort aan medewerkers;
• Te weinig geld van de (lokale) overheid.

Omdat de media zo onder druk staan, is er ook geen ruimte voor de broodnodige innovatie.

Wilt u de plenaire gesprekken tijdens de werkconferentie terugkijken? Bekijk dan de video op deze pagina.

Zowel het onderzoek als de werkconferentie hebben geleid tot het ‘Beleidskader versterken lokale journalistiek’. Hierin staat hoe de provincie de lokale journalistiek kan versterken. Het doel: significante verbeteringen vergeleken met de situatie in 2021 op de volgende gebieden:

• Meer samenwerking tussen meerdere publiek-private partijen met een sterkere aanwezigheid in de lokale gemeenschap. Dit komt ten goede van het aantal producties en de kwaliteit daarvan;
• Meer initiatieven die de lokale journalistiek versterken door het bereik te vergroten. Denk aan gebieden die momenteel niet beschikken over een actieve media-instelling (witte vlekken). Of door doelgroepen te bereiken die niet of moeilijk door traditionele media bereikt worden;
• Media-instellingen geven aandacht aan onderwerpen die leven binnen de samenleving. Zij diepen deze verder uit en weten dit bij een breed publiek onder de aandacht te brengen.

Het MpU heeft een onafhankelijk bestuur dat zelf beslist aan welke media zij subsidies toekennen. Zij doen dat aan de hand van vooraf opgestelde criteria. In totaal mogen zij 300.000 euro per jaar toekennen. Provincie Utrecht heeft steun toegezegd tot 2026. In 2025 vindt er een evaluatie plaats waarna Provinciale Staten beoordelen of het fonds een voortzetting krijgt.

Criteria die het fonds stelt, de lijst van gesubsidieerde projecten en de gepubliceerde resultaten staan op de website van het fonds. Hier kunt u ook aanvragen indienen.