Europese financieringskansen

Europese financieringsprogramma's en fondsen volgen het zevenjarige cyclus van het zogenaamde Meerjarig Financieel Kader (MFK). De huidige programma's lopen van 2014 tot en met 2020.

In deze periode heeft Europa aantrekkelijke financieringsmogelijkheden geboden voor het realiseren van beleidsdoelstellingen van de provincie en haar partners. Een belangrijk onderscheid daarbij is tussen Europese programma's die mede door de provincie worden gerund en programma's waarbij de provincie deze rol niet heeft.

De onderhandelingen over de nieuwe budgettaire periode, 2021 tot en met 2027, zijn bijzonder ingewikkeld door het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie en door de coronacrisis.

• Europese investeringen in de provincie Utrecht 2015-2018

  Het adviesbureau ERAC heeft in opdracht van de provincie onderzoek gedaan naar de investeringen (subsidies en leningen) van de Europese Unie in de provincie Utrecht. Van het onderzoeksrapport is een samenvattende brochure gemaakt.

  Van het begin van de huidige programmaperiode 2014-2020 tot peildatum 1 september 2018 is bijna €378,5 miljoen Europese subsidie toegekend aan 706 organisaties in Utrecht. Deze organisaties dragen met 1.476 projectdeelnames bij aan het realiseren van 1.310 projecten. De Europese subsidies lokken een investeringsimpuls uit van ruim een half miljard euro. Hieruit volgt een werkgelegenheidseffect in Utrecht van meer dan 7.000fte.

  Merendeel subsidies voor onderzoeks- en opleidingsorganisaties

  Ruim 60% van deze subsidies zijn verworven door de Utrechtse onderzoek- en opleidingsorganisaties. Universiteit Utrecht (UU) ontvangt verreweg de hoogste bijdrage met ruim €118 miljoen aan Europese subsidies, toegekend aan 191 projecten.

  Europese steun aan Utrechtse kennis en innovatie

  Europa steunt met deze investeringen Utrechtse innovatie en economie, met name in de sectoren life sciences en gezondheid. Van het totaal aan de Utrechtse organsaties verstrekte Europese subsidies komt verreweg het grootste aandeel (ruim 80%) uit het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020. De meeste Europese subsidies in de provincie vallen onder het Europese vlaggenschip 'Innovatie Unie' (76%), het thema 'Economie en Innovatie' (61%) en de topsector 'Life Science en Heath' (31%). Hiermee bevestigt het onderzoek het Utrechtse profiel van een proeftuin voor innovatieve oplossingen op het gebied van gezond stedelijk leven: Healthy Urban Living.

  Europese leningen en garanties

  Buiten de bovengenoemde subsidies heeft de Europese Investeringsbank (EIB) 1,2 miljard aan directe leningen (€450 miljoen) en garanties (ruim €846 miljoen) verstrekt aan organisaties in de provincie.

  De inventarisatie van verleende euro's maakt gebruik van openbare databases en van contacten met programmabureaus. Op deze manier kon ongeveer 80% van alle Europese subsidies in beeld gebracht worden.

• Programma's mede gerund door de provincie

  Bij Europese programma's die mede door de provincie worden gerund krijgt de provincie de verantwoordelijkheid om een bepaald bedrag aan Europese subsidies binnen de geldende kaders weg te zetten via de projecten. De provincie heeft dan tot op zekere hoogte invloed op de beleidskeuzes en het management van zo'n programma. In het kader an deze programma's is de internationale samenwerking niet nodig. De belangrijkste programma's zijn het Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014-2020 (POP3) en EFRO-programma Kansen voor West II.

  Het Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014-2020 (POP3)

  POP3 wordt gezamenlijk door de provincies en het Rijk uitgevoerd. De aanvragers uit de provincie Utrecht kunnen binnen dit programma aanspraak maken op circa €39 miljoen uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkelings (ELFPO) voor projecten op het gebied van natuur, water, verkaveling, jonge boeren, kennisoverdracht en innovatie.

  EFRO-programma Kansen voor West II

  Het economisch stimuleringsprogramma Kansen voor West II (2014-2020) wordt gezamenlijk door vier Randstadprovincies (P4) en vier grote steden (G4) uitgevoerd. De aanvragers uit de provincie Utrecht kunnen binnen dit programma aanspraak maken op in totaal €18,7 miljoen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en €3,8 miljoen aan Rijkscofinanciering voor projecten op het gebied van innovatie en koolstofarme economie.

  De voorbereiding voor de nieuwe EFRO en POP programma's voor de periode 2021-2027 is in volle gang. Wanneer ze kunnen starten is mede afhankelijk van de onderhandelingen over de nieuwe Europese begroting voor deze periode.

• Overige programma's

  Bij de meeste Europese programma’s heeft de provincie geen rol als medebeheerder. De provincie kan dan wel zelf een aanvrager zijn, of potentiële aanvragers uit de provincie op de kansen wijzen binnen een specifiek programma. Elke aanvraag, ook een aanvraag van de provincie zelf, concurreert dan met vele aanvragen uit andere landen. Ook is bij dit soort bovennationale programma’s is internationale samenwerking noodzakelijk.

  De volgende programma’s zijn het meest interessant voor het beleid van de provincie (met het totale budget voor de hele Europese Unie voor de periode 2014–2020):

  • Interreg Europe. Het programma (€ 359 miljoen) financiert Europa-brede samenwerkingsprojecten en thematische kennisplatforms. De focus van het programma ligt op het versterken van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie, het stimuleren van het concurrentievermogen van het MKB, de overgang naar een koolstofarme economie en het behoud en de bescherming van het milieu en efficiënter gebruiken van hulpbronnen.

  • Interreg Noord-West Europa (NWE). Het programma (€ 396 miljoen) richt zich op internationale samenwerking op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie, koolstofarme economie, bescherming van de leefomgeving en stimuleren van efficiënt gebruik van materialen en grondstoffen .

  • Creative Europe. Het programma (€ 1,5 miljard) heeft als doel de Europese creatieve en culturele sectoren te stimuleren en bij te dragen aan de economie, werkgelegenheid en sociale cohesie in Europa.

  • LIFE. Het programma (€ 3,5 miljard) investeert in milieu, efficiënt hulpbronnengebruik, natuur en biodiversiteit.

  • Connecting Europe Facility (CEF). Het Europese programma (€ 50 miljard) voor infrastructuur richt zich op pijlers energie (o.a. transnationale elektriciteits- en gasverbindingen en smart grids), ‘digital’ (o.a. snelle internetverbindingen en diensten) en ‘transport’ (o.a. multimodale transport en verkeersmanagementsystemen).

  • Horizon 2020. Dit is een zeer groot onderzoeksprogramma (€ 80 miljard) dat onderzoek koppelt aan innovatie gericht op het op de markt brengen van goede ideeën (industrieel onderzoek en experimentele toepassing) met 3 pijlers: excellente wetenschap, industrieel leiderschap en maatschappelijke uitdagingen.

  • ELENA (European Local ENergy Assistance). Een faciliteit van de Europese Investeringsbank (EIB) ter ondersteuning van steden en regionale overheden bij de uitwerking van hun grootschalige innovatieve investeringsprogramma’s of projecten voor energiebesparing en duurzame energie (die een investering vergen van meer dan € 30 miljoen).

  Voor advies over Europese subsidies kunt u terecht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en bij Europa Decentraal.

Downloads

• Inventarisatie Europese Euro’s provincie Utrecht (PDF, 1.22 MB)
• Europa, Europa investeert in de provincie Utrecht 2015-2018 (PDF, 1.64 MB)