Sinds een paar jaar zijn wolven bezig aan een comeback in Nederland. Ook in de provincie Utrecht lopen ze inmiddels rond. Maar wie zijn deze nieuwe bewoners eigenlijk? Tijd om kennis te maken.
Ecologen en faunadeskundigen houden de wolven in Nederland in de gaten. Dat doen ze met wildcamera’s. Daarnaast verzamelt een team vrijwilligers van de Zoogdiervereniging wolvendrollen, waarmee DNA-profielen van alle individuele wolven vastgesteld worden. Ook meldingen bij het Wolvenmeldpunt helpen bij het in kaart brengen van de wolvenpopulatie. Dankzij het DNA-onderzoek weten we inmiddels welke wolven familie van elkaar zijn en in welk gebied de roedels verblijven. Zo leren we deze dieren steeds beter kennen.
Van zwervende wolven naar een roedel in onze provincie
De eerste melding van een wolf in Utrecht kwam al in 2018. Dat was een ‘zwerver’: een jonge wolf die de roedel verlaat op zoek naar een eigen territorium. Deze zwervers kunnen enorme afstanden afleggen - soms wel 70 kilometer op een dag! Deze eerste zwerver vestigde zich niet blijvend in onze provincie.
De Utrechtse situatie veranderde in mei 2023. We vonden toen een wolvendrol in onze provincie: een signaal om alert te zijn. Inderdaad vestigde zich toen een reu op de Utrechtse Heuvelrug. Uit het DNA-onderzoek blijkt dat deze wolf een nakomeling is van de roedel op de Noord-Veluwe. In de vroege winter van 2023 kreeg de reu gezelschap van een teef, maar zij werd kort daarna doodgereden. In januari 2024 dook een nieuwe teef op; zij kwam oorspronkelijk van de Midden-Veluwe.
Samen kreeg dit wolvenpaar in het voorjaar van 2024 hun eerste nest van 5 welpen: 4 reuen en 1 teefje. Eén van de jonge reuen is in november doodgereden bij Leersum. Er zijn er nu dus nog 4 over. Deze jongen zijn inmiddels jongvolwassen – dat heet bij wolven een jaarling - en al net zo groot als hun ouders. Samen vormen ze een roedel: een gezin van wolven die samen een territorium hebben.
Deze video wordt niet weergegeven omdat u nog geen toestemming heeft gegeven om cookies van derden te plaatsen. Accepteer cookies en herlaad deze pagina om de video te bekijken of bekijk deze op https://youtu.be/65hZ4BgXQSA.
Indien u cookies eerder hebt geweigerd kunt u deze alsnog accepteren.
Waar woont de Utrechtse roedel?
De Utrechtse roedel heeft het gebied rond de Leusderheide als thuisbasis. Hun leefgebied loopt over de hele Heuvelrug, grofweg van Amerongen tot de grens met Noord-Holland. Hun territorium markeren ze met geuren zoals urine en drollen om aan andere wolven duidelijk te maken: hier wonen wij.
Wat brengt de toekomst?
Of er dit jaar opnieuw welpen worden geboren? We gaan er vanuit van wel. Op basis van het gedrag van de roedel dat we zien op camerabeelden, is de teef weer gedekt en krijgt ze dit voorjaar opnieuw jongen. Meestal krijgt een wolvin 4 tot 5 jongen per nest. Dat er nieuwe welpen komen, betekent niet dat de jaarlingen moeten vertrekken. Vaak blijven jonge wolven een paar jaar bij hun roedel om te helpen met de opvoeding van nieuwe welpen.
Toch blijft het leven van een wolf spannend en soms gevaarlijk. Ben je als jonge wolf te dominant? Dan moet je weg uit de roedel. Maar een eigen territorium vinden is een lastige opgave in Nederland. Er zijn namelijk niet veel beschikbare plekken die aan de huisvestingseisen van een wolf voldoen. Zo moet er bijvoorbeeld voldoende drinkwater zijn, maar ook voedsel, rust en veiligheid. Wolven hebben een sterke voorkeur voor hooggelegen zandgronden, ook al blijkt bijvoorbeeld in het Drents-Friese Wold dat ze die eis soms laten vallen.
Gevaar ligt overal op de loer voor een rondzwervende wolf: ze worden regelmatig aangereden op onze drukke wegen of aangevallen door andere wolven die hun terrotorium verdedigen. De wolf zal zich dan ook niet ongelimiteerd door Nederland verspreiden, daar is te weinig geschikte ruimte voor.
Samenleven met de wolf
De komst van de wolf roept veel vragen op. Hoe gedragen ze zich? Wat betekent hun aanwezigheid voor andere dieren? Waar kan je veilig met je hond wandelen? Door de roedel in Utrecht goed te monitoren, krijgen experts steeds meer antwoorden op die vragen en kan de provincie de juiste adviezen geven om het samenleven met de wolf veilig te maken. Bijvoorbeeld door vee te beschermen met wolfwerende rasters en een aanlijnplicht voor honden in bepaalde gebieden. Eén ding is zeker: de wolf is terug in Nederland - en gaat voorlopig niet meer weg.
Meer weten?
- Op de website van BIJ12 vind je uitgebreide achtergrondinformatie over de wolf
- Voor meer informatie over de verspreiding van wolven in Nederland kijk je op de kaart van BIJ12