Een goed woon- en leefklimaat in de kernen is een ruimtelijk relevant belang: door voldoende afstand te houden tussen hinderlijke en gevoelige functies kan overlast worden voorkomen. In bestaande situaties is dat niet altijd geborgd: door groei van een kern, of juist door groei van een agrarisch bedrijf, kan overlast ontstaan in bijvoorbeeld de vorm van milieuhinder of een teveel aan verkeersbewegingen. Als zo’n hinderlijke activiteit nabij een kern kan worden gesaneerd, is dat een extra kwaliteit die meegewogen kan worden.
Bij aanleg van een nieuwe wijk in de nabijheid van bestaande agrarische bedrijven is een gecoördineerde, planmatige aanpak die zich zowel richt op het woonklimaat in de wijk als op de toekomst van de omiggende bedrijven zinvol. Als die bedrijven een ontwikkeling met voldoende economisch perspectief kan worden geboden, maar tegelijkertijd de hinder voor de omgeving afneemt, vaart iedereen daar wel bij.
Aanbevelingen en tips, antwoorden op veelgestelde vragen
Een inmiddels alweer wat ouder, maar nog steeds inspirerend voorbeeld van maatwerk op wat grotere schaal is de realisatie van de wijk Beekweide in Renswoude. De beoogde nieuwe wijk was omringd door diverse veehouderijen met een vaak intensief karakter. Hier is met alle agrariërs in de nabijheid van de nieuwe wijk intensief overlegd over hun toekomstplannen. Daarbij werd gekeken of deze toekomstplannen te combineren waren met de bouw van de wijk. Dat heeft geleid tot een reeks van oplossingen. Sommige bedrijven zijn (vroegtijdig) gestopt en vervangen door enkele Ruimte-voor-ruimtewoningen. Andere bedrijven hebben alleen hun grondgebonden veehouderijtak voortgezet. Weer andere hebben hun niet-agrarische neventak tot hoofdactiviteit gemaakt en een enkel bedrijf is zelfs verplaatst. Ten slotte is één erf de basis geworden voor een rood-voor-groenontwikkeling in combinatie met beekherstel. Alle situaties tezamen waren, mét de nieuwe woonwijk, onderdeel van een beeldkwaliteitsplan voor het geheel. Zo’n beeldkwaliteitsplan kan dan ook niet ontbreken bij een aanpak als deze. Compromissen zijn dikwijls niet te vermijden, maar de benadering levert wel een resultaat op dat meer is dan de som der delen: een leefbare woonwijk, economisch duurzame (agrarische) bedrijven en een versterkt landschap. Dit voorbeeld heeft ook geleerd, dat met een gecoördineerde, gebiedsgerichte aanpak voor verschillende kavels de kosten voor planologische procedures per locatie aanzienlijk kunnen worden verlaagd en de proceduretijd wordt bekort.