Als het aan de Utrechtse Martine de Vaan ligt wordt Nederland een land van walking beings, mensen die wandelen een vast onderdeel van hun dagelijks leven maken. Zij richtte er ‘Weeting: Have a walking meeting’ voor op. Daarnaast maakte zij routespecificaties voor verschillende stedelijke wandelroutes. Dat leverde een verzameling op van zowel korte als wat langere tochten. In de provincie Utrecht zijn er zo al veertig routes beschikbaar.
Goede paden en een groen wandelnetwerk binnen de stad en naar het buitengebied moeten wandelen zo aantrekkelijk mogelijk maken. “Zo wordt lopen, ook nu we als gevolg van corona veel vaker thuiswerken, een gratis wondermiddel”, stelt Martine, die Innovatiemanager bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) is.
Gedragsverandering
We ontmoeten Martine de Vaan voor het eerst net voor de coronacrisis losbarst, bij het Utrechtse provinciehuis. Het is rond lunchtijd en we gaan, hoe kan het ook anders, een wandeling maken. “Wandelen is goedkoop en makkelijk, maar een weeting is wel iets heel anders dan een lunchwandeling. Voor een weeting is ook gedragsverandering nodig en dat is behoorlijk ingewikkeld”, begint ze te vertellen. “Mensen weten vaak niet hoe ze het moeten aanpakken, want het doorbreekt de reguliere vergaderstructuur. Je moet daarom goed kijken welk soort overleggen je wandelend kunt doen en hoe je bijvoorbeeld aantekeningen maakt. Aan de andere kant, alles is nu anders. Werken en vergaderen moeten opnieuw worden uitgevonden, misschien biedt de huidige situatie wel een kans”, vertelt Martine als we haar later weer spreken.
Idee
Martine kreeg het idee voor weeting zes jaar geleden. “Ik had op een ochtend een aantal overleggen in een café en ik dacht: waarom zitten we eigenlijk hier? Het was er lawaaiig en ik was na afloop behoorlijk moe. Op weg naar huis in Utrecht zag ik mensen wandelen langs de Singel en dat bracht mij op het idee van weeting.” Het werd een leerproces. “Ik verwachtte dat het idee zich veel sneller zou verspreiden, maar het bleek toch lastiger. Daarom ben ik hulpmiddelen gaan maken die mensen kunnen gebruiken wanneer ze wandelend willen vergaderen.”
“Lopen is een gratis wondermiddel, ook nu we als gevolg van corona veel vaker thuiswerken.”
Website
Een van die hulpmiddelen is een website met onder meer routes en uitleg over de toepassingen en werkvormen. Daarin staat bijvoorbeeld dat weetings -afhankelijk van de omgeving- geschikt zijn voor maximaal twee tot vijf mensen. “Ook leg ik uit hoe je markante punten in de route gebruikt om besluiten te nemen of iets op te schrijven”, vertelt Martine verder. Ik hoor het bijna altijd terug dat mensen na een weeting het gevoel hebben dat zij sneller en meer ter zake zijn gekomen dan bij een vergadering in een kantoor.”
“In de 1,5 meter samenleving lijkt weeten met twee personen overigens wel het maximum”, stelt Martine. “De meeste paden zijn simpelweg niet breed genoeg om met meer dan twee mensen genoeg afstand van elkaar te houden. Dat is zeker een beperking, maar ik zie ook kansen. Ik hoor om me heen dat mensen nu juist graag buiten afspreken, omdat het veiliger is. Ben je met een grotere groep, dan kun je bijvoorbeeld zittend of staand toch buiten overleggen en die setting afwisselen met 1-op-1 weetings.
Zeven kilometer per dag
Martine heeft wandelen zelf moeiteloos tot een onderdeel van haar dagelijks leven gemaakt. Ze loopt in totaal zeven kilometer per dag buiten zonder dit speciaal in te plannen. Haar passie voor wandelen had ze al lang voordat ze weeting bedacht. “Ik hou gewoon van de wereld en ben graag buiten”, vertelt ze. Ik associeerde het wandelen een tijd lang meer met weekenden. Tot ik dacht: waarom eigenlijk? Wandelen kun je op veel manieren en momenten toepassen. In plaats van koffie te drinken met vrienden, kun je ook samen een stuk lopen bijvoorbeeld. En in mijn werk pas ik het toe met weetings en door telefoontjes wandelend te doen.”
Nieuwe situatie vraagt om nieuwe routine
“Tijdens de intelligente lockdown zijn veel meer mensen telefonische weetings gaan doen”, is ook Martine opgevallen. “Soms uit noodzaak, omdat het te druk is in huis om rustig te bellen of omdat mensen het even niet trekken om de hele dag te zitten en webexen, skypen of zoomen. Maar ook omdat je doorgaans makkelijker naar buiten loopt vanuit huis dan vanuit een kantoor. Ik hoor trouwens van steeds meer mensen dat ze bij grote overleggen het videodelen uitzetten en gaan lopen.”
Martine moest haar werkdag ook even opnieuw uitvinden. “Het fietstochtje naar het station, de wandeling naar kantoor, de loopjes naar collega’s of koffie, de live weetings: het is allemaal verdwenen. De eerste dagen voelde ik me echt gegijzeld door het beeldscherm. Maar al snel had ik nieuwe routines waarin ik ‘buiten’ op een andere manier toepaste op mijn werkdag. Een rondje door de Voorveldsepolder voordat ik ’s ochtends achter mijn bureau ga zitten bijvoorbeeld. En een blokje om na een lange vergadering. Maar ook doe ik dagelijks al lopend telefonische overleggen. Of soms weet ik alleen, om na te denken over een dilemma of creatief vraagstuk. Je gaat al na een paar minuten helderder denken.”
Stedelijke wandelroutes
Martine heeft verschillende routespecificaties gemaakt voor stedelijke wandelroutes. “Dit heeft te maken met verschillende wandelintenties maar ook met de startpunten, bijvoorbeeld vanuit het werk, school of thuis.” Zij ziet hier zeker ook een rol voor de overheid weggelegd: “Veel verkeerskundigen zien voetgangers niet als mobiliteit”, zegt ze. “Ze snappen dat er stoepen moeten komen. Maar in het hoofdstuk Mobiliteit gaat het in veel overheidsdocumenten vaak alleen over de fiets, openbaar vervoer en auto. En dan struikel je als wandelaar over drukke wegen en busbanen. Binnen een wijk is het dan nog redelijk ‘te doen’, maar de verbinding tussen de wijken ontbreekt. Zorg als overheid ook voor aantrekkelijke doorgaande routes voor voetgangers.”
“Ik associeerde het wandelen een tijd lang meer met weekenden. Tot ik dacht: waarom eigenlijk?”
Hoofdstructuur voor wandelen
Als het aan Martine ligt, stellen alle overheden een hoofdstructuur voor wandelen vast. Een groen stadswandelnetwerk, bestaande uit routes waarlangs je op een ontspannen manier de hele stad kan doorkruisen én korte wandelrondjes. “Dat is helemaal niet zo moeilijk te realiseren, ook niet in bestaande steden”, zegt zij. Of er voor de overheid ook een taak ligt in het aanmoedigen van wandelen vindt Martine een lastig punt. “Je kunt als overheid wel dat wat mensen willen, makkelijker maken. Meer bewegen, je minder druk maken en afvallen staan al jaren in de top 3 van goede voornemens van veel Nederlanders. Door te ontwerpen voor de voetganger, maak je bewegen een stuk aantrekkelijker.
Een toolkit zou ontwerpers hierbij praktisch kunnen ondersteunen. Hierin kun je als overheid aangeven wat je wilt bereiken en wat hiervoor nodig is. Bijvoorbeeld een bepaalde breedte aanhouden voor een wandelpad, zorgen voor een doorlopend, aantrekkelijk rondje en voetgangers en andere verkeersdeelnemers scheiden.”
Van Dale
Martine heeft goede hoop dat in stedelijke gebieden steeds meer rekening wordt gehouden met walking beings. “Ik ben hier nu zes jaar mee bezig en er is zeker al wat aan het veranderen”, zegt zij. “De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat het belang van groen en fijne wandelrondjes in de stad in een klap voor iedereen duidelijk is geworden. Wandelen wordt steeds logischer. Als het logisch wordt dat lopen ook onderdeel is van werken, en weeting als woord in de Van Dale staat, heb ik mijn doel gehaald.”
Walkability app
Om de ontwikkeling van een gezonde leefomgeving te stimuleren, neemt de provincie Utrecht onder meer deel aan een van de activiteiten uit het landelijke uitvoeringsprogramma Ruimte voor Lopen: de walkability app. De Wageningen University & Research ontwikkelt deze gebruiksvriendelijke tool die inzicht zal geven in de beloopbaarheid van wijken en buurten in het algemeen, maar ook voor speciale doelgroepen in het bijzonder. Meer weten? Houd de webpagina van het programma gezonde leefomgeving in de gaten of neem een kijkje op www.ruimtevoorlopen.nl.