De begroting 2025 is aangeboden aan Provinciale Staten. Met een groot gevoel voor urgentie blijft de provincie Utrecht doorwerken aan noodzakelijke transities en maatschappelijke ontwikkelingen. In 2025 maakt de provincie extra werk van klimaatadaptatie, het tegengaan van netcongestie en de toekomst van het landelijk gebied. Daarnaast blijven belangrijke opgaven zoals natuur, waterkwaliteit, openbaar vervoer en woningbouw aandacht vragen. De begroting is in evenwicht, al zijn er op de langere termijn financiële uitdagingen en onzekerheden.
De provincie presenteert een sluitende begroting waarin alle inkomsten en uitgaven voor het komende jaar zijn opgenomen. De begroting 2025 bedraagt in totaal 602 miljoen euro. Gedeputeerde Financiën Has Bakker: "Met deze begroting kunnen we aan de slag met onze ambities. We willen de provincie Utrecht groener, gezonder, duurzamer en ondernemender maken. Met deze begroting zetten we daarmee weer een flinke stap."
Regio Utrecht in ontwikkeling
In de provincie is een ingewikkelde ruimtelijke puzzel te leggen. De ruimte is beperkt en de druk op deze ruimte is hoog. Daarom moet de provincie maatschappelijke opgaven slim combineren. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van de Werklandschappen van de Toekomst, ofwel groene en klimaatbestendige bedrijventerreinen. In 2025 gaan we aan de slag met drie bedrijventerreinen en delen de kennis die wordt opgedaan.
Utrecht is volop in beweging en ontwikkeling: ingrijpende wegwerkzaamheden, isolatie van huizen en kantoren, natuurontwikkeling en lokale opwek van energie zijn enkele voorbeelden. Dat allemaal in een provincie waar ook steeds meer mensen willen wonen. De vraag naar woningen is dan ook hoog. Dit vraagt meer regie van de provincie. Met behulp van de nieuwe wet Versterking Regie Volkshuisvesting krijgen overheden meer mogelijkheden om te sturen op hoeveel, waar en voor wie er gebouwd wordt. Ook de provincie Utrecht bereidt zich voor op deze nieuwe taak.
Samen werken aan oplossingen
De provincie moet ook voor komende generaties een plek zijn waar het goed leven, wonen, werken en recreëren is. Dat kan de provincie niet alleen, daar is inzet van gemeenten, waterschappen, inwoners, instellingen en bedrijven bij nodig. Met hen pakken we de handschoen op om de groei van de provincie toekomstbestendig te maken en duurzame transities te versnellen.
Er is in de begroting 2025 extra aandacht voor het landelijk gebied. Het Transitiefonds en het Nationaal Programma Landelijk Gebied zijn van de baan, terwijl de vastgelegde doelen vooralsnog blijven staan. De provincie gaat onverminderd door met de aanleg en inrichting van nieuwe natuur en we beschermen de kwaliteit van onze bestaande natuur. Omdat de landbouw ook in de toekomst een belangrijke speler in het landelijk gebied blijft, helpen we agrariërs in de transitie naar een vitale en duurzame landbouw.
Rapporteren over klimaat
Voor de tweede keer rapporteert de provincie in de begroting over de voortgang op de klimaatdoelen via een klimaatparagraaf. Hiermee wordt inzicht gegeven in de hoeveelheid broeikasgasemissies in de provincie Utrecht en of we in onze regio op koers zitten met het terugdringen daarvan.
De energietransitie heeft hier een grote rol in door het realiseren van grootschalig hernieuwbare elektriciteit uit zon en wind. Gedeputeerde Has Bakker: "Het is duidelijk dat de dalende trend is ingezet. Hoewel er bij mobiliteit sprake is van een kleine toename na Corona, komen er nu minder broeikasgassen in de lucht. Dat is goed nieuws."
Financieel gezond blijven
In deze begrotingsvoorstellen legt het college van Gedeputeerde Staten voor hoe komend jaar alle opgaven worden uitgevoerd. Een doorkijk laat zien dat na 2028 een structureel tekort ontstaat door investeringen richting de toekomst. Dat komt omdat de groei van de provincie om investeringen vraagt en tegelijkertijd zijn er onzekerheden aan de inkomstenkant. Op de kortere termijn speelt de mogelijke herziening van het provinciefonds, dat zal de provincie jaarlijks 20 miljoen euro kunnen kosten.
Gedeputeerde Bakker: "We willen graag blijven voldoen aan de steeds grotere rol die provincies krijgen bij het werken aan maatschappelijke uitdagingen. Dat vraagt om een begroting die gezond is en blijft." Omdat kosten oplopen en inkomsten onder druk staat is bij de kadernota 2025 een traject aangekondigd om ambities, menskracht en beschikbare middelen met elkaar in lijn te brengen. De provincie Utrecht werkt daarbij aan het financieel gezond houden van de provinciale begroting. Bezuinigingen en scherpe keuzes zijn op termijn daarbij niet uitgesloten.
Provinciale Staten bespreken op 13 november 2024 de begroting tijdens de Provinciale Statenvergadering.
Voor persinformatie:
jiri.glaap@provincie-utrecht.nl
06 39 63 21 97
