Grondwaterbescherming drinkwaterwinning

Schoon drinkwater uit de kraan. Niet iets waar u dagelijks bij stilstaat. In de provincie Utrecht is grondwater de voornaamste bron voor de drinkwaterwinning. In de provincie zijn 31 winningen en 2 oppervlaktewaterwinningen, de Bethunepolder en Nieuwegein C. Biemond (Lekkanaal), waar water wordt gewonnen om u te voorzien van drinkwater. In totaal gaat het om zo'n 180 miljoen kubieke meter per jaar. Bij Nieuwersluis (Amsterdam-Rijnkanaal) wordt jaarlijks 90 miljoen kubieke meter aan oppervlaktewater gewonnen voor met name de regio Amsterdam.

Kaart Grondwaterbescherming

• Drinkwaterwinning

  Samen met onze partners (gemeenten, waterschappen en de drinkwaterbedrijven Vitens, Oasen en Waternet) zorgt de provincie onder andere via de ruimtelijke bescherming voor schoon grondwater.

  De drinkwaterwinningen worden beschermd op 4 niveaus (grondwaterbeschermingszones):

  • waterwingebieden
  • grondwaterbeschermingsgebieden
  • boringsvrije zones
  • 100-jaarsaandachtsgebieden

  De grondwaterbeschermingszones zijn benoemd in de Provinciale Milieuverordening (PMV). Deze verordening bevat onder andere regels voor het grondwaterbeheer en de bescherming hiervan.

  In deze gebieden gelden ook de landelijke richtlijnen voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen, voor boeren, tuinders en particulieren. Om te weten welke milieuvriendelijke alternatieven juist wel gebruikt kunnen worden, kunt u een lijst met tips downloaden via de Documenten en downloads pagina.

  De grondwaterbeschermingszones uit de PMV en de beschermingszones oppervlaktewaterwinning worden ook ruimtelijk beschermd. Dit staat beschreven in zowel de Provinciale Structuurvisie (art. 4.1.3. en 4.1.4.) als de Provinciale Ruimtelijke Verordening (art. 2.2). U leest hier meer over in het dossier Ruimtelijke bescherming en gebiedsaanpak drinkwaterwinning.

• Drinkwaterstrategie 2040

  De provincie heeft samen met Vitens een langetermijndrinkwaterstrategie (2040) vastgesteld. In de strategie staat hoe we ervoor zorgen dat er ook in de toekomst schoon en voldoende drinkwater is.

  Naast het vergroten van en zoeken naar nieuwe locaties om drinkwater te winnen, is waterbesparing een belangrijk speerpunt van de strategie. Niet alleen de vraag naar drinkwater neemt toe, ook de druk op de kwaliteit van het grondwater, bijvoorbeeld omdat medicijnresten in het water achterblijven. In de strategie is hier meer over te lezen:

  Drinkwaterstrategie 2040 (pdf, 247 kB)

• Grondwaterbeschermingszone (webkaart)

  Ga na of uw locatie in een grondwaterbeschermingszone ligt, zoek de locatie op de webkaart.

  Klik het icoontje (i) in de zone aan en kijk welke regels en welke dieptegrens hier van toepassing zijn (u kunt deze gegevens ook lezen in het dossier Provinciale Milieuverordening).

  De kaarten van de 4 soorten grondwaterbeschermingszones kunt u ook downloaden via het provinciaal georegister.

  Stroomschema's

  Bekijk de stroomschema’s en kijk welke activiteit waar toegestaan is:

  • regels voor bedrijven in grondwaterbeschermingsgebieden (pdf, 240kB)
  • regels voor overige activiteiten in grondwaterbeschermingsgebieden (pdf, 302kB)
  • regels voor boringsvrije zones (pdf, 290kB)

  Ga naar de grondwaterbeschermingskaart

• Waterwingebieden

  Alle winningen hebben een waterwingebied, op deze locatie staan de winputten. Deze locaties eindigen waar het grondwater tenminste 60 dagen nodig heeft om de filters van de winning te bereiken.

  In waterwingebieden is in principe niets toegestaan. Enkele uitzonderingen zijn opgenomen in de PMV, deze hebben betrekking op activiteiten van het drinkwaterbedrijf en onderhoudswerkzaamheden.

  Bekijk de regels in de PMV die van toepassing zijn op deze grondwaterbeschermingszone.

  Bethunepolder

  Voor de Bethunepolder, een waterwingebied, zijn de regels van grondwaterbeschermingsgebieden van toepassing. Aangevuld met regels voor bestrijdingsmiddelen en parkeren (art. 10-13 PMV).

• Grondwaterbeschermingsgebieden

  De grondwaterbeschermingsgebieden liggen als een schil rond de waterwingebieden. De buitengrens van de grondwaterbeschermingsgebieden is de lijn, van waar het grondwater een periode van 25 jaar nodig heeft om de winputten te bereiken (de 25-jaars zone).

  Het grondwater, kan direct vanaf het maaiveld beïnvloed worden.

  Vanwege de hydrologische kwetsbaarheid is een aantal bedrijven en activiteiten gereguleerd in de PMV. De meeste activiteiten beneden de dieptegrens zijn verboden. Bekijk de stroomschema’s (documenten en downloads) om te zien welke activiteit waar toegestaan is.

  Bekijk de regels in de PMV die van toepassing zijn op deze grondwaterbeschermingszone.

  Dieptegrenzen

  De dieptegrenzen variëren per winning. Meestal ligt de dieptegrens op 40m-mv*, uitzonderingen:

  • 3m-mv: Woerden, Doorn, Amersfoort Berg, Soestduinen
  • 10m-mv: Driebergen, Leersum, Rhenen
  • 30m-mv: Beerschoten

  *40m-mv staat voor 40 meter minus maaiveld.

• Boringsvrije zones

  Boringsvrije zones hebben een ondergrond met een aaneengesloten slecht-doordringbare kleilaag, hieronder bevinden zich de filters van de winning.

  Deze gebieden zijn minder kwetsbaar voor verontreinigingen en aantastingen dan grondwater­beschermings­gebieden.

  De regels voor de boringsvrije zone moeten voorkomen dat de beschermende kleilaag doorboord wordt. In de stroomschema’s (documenten en downloads) kunt u zien welke activiteit waar toegestaan is.

  Bekijk de regels in de PMV die van toepassing zijn op deze grondwaterbeschermingszone.

  Dieptegrenzen

  De dieptegrenzen variëren per winning. Meestal ligt de dieptegrens  op 40m-mv*, uitzonderingen:

  • 10m-mv: Amersfoort Koedijkerweg, Rhenen, Woudenberg
  • 30m-mv: Veenendaal

  *40m-mv staat voor 40 meter minus maaiveld.

• 100-jaarsaandachtsgebied

  Het 100-jaarsaandachtsgebied ligt als een schil rond het grondwaterbeschermingsgebied. Het totale gebied van de drie zones (waterwingebieden, grondwaterbeschermingsgebieden  en boringsvrije zones) omvat de 100-jaarszone rondom de winning.

  Bij 12 kwetsbare winningen is een 100-jaarsaandachtsgebied aangewezen.

  • Amersfoortse Berg
  • Beerschoten
  • Bethunepolder
  • Bilthoven
  • Bunnik
  • Doorn
  • Driebergen
  • Groenekan
  • Leersum
  • Soestduinen
  • Woerden
  • Zeist

  In de 100-jaarsaandachtsgebieden zijn geen specifieke PMV regels van toepassing, hier geldt de bijzondere zorgplicht. Naast de bijzondere zorgplicht is een stimuleringsbeleid ingezet en moet altijd rekening gehouden worden met het drinkwaterbelang.

  Bekijk de regels in de PMV die van toepassing zijn op deze grondwaterbeschermingszone.

Downloads

• Drinkwaterstrategie 2040 (PDF, 247.42 KB)
• Duurzame tuintips (PDF, 148.89 KB)
• Bijlage 5 PMV - verbodslijst (PDF, 179.89 KB)
• Bijlage 6 PMV - overzicht niet-toelaatbare voor grondwater schadelijke stoffen (PDF, 353.5 KB)
• Stroomschema - regels voor bedrijven (PDF, 283 KB)
• Stroomschema - regels voor overige activiteiten (PDF, 295.29 KB)
• Stroomschema - regels voor boringsvrije zones (PDF, 282.91 KB)

Contact

Projectteam grondwaterbescherming
E-mail: grondwaterbescherming@provincie-utrecht.nl