Ruimtelijke bescherming en gebiedsaanpak drinkwaterwinning

• Ruimtelijke beschermingszones

  In de provincie Utrecht zijn 29 grondwaterwinningen en twee oppervlaktewaterwinningen voor drinkwater.

  De grondwaterbeschermingszones uit de provinciale milieuverordening (PMV) en de beschermingszones oppervlaktewaterwinning worden ruimtelijk beschermd in de beschermingszones drinkwaterwinning.

  Activiteiten in deze gebieden mogen het waterwinbelang niet schaden. Functiewijzigingen mogen niet leiden tot verslechtering van de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater voor de drinkwaterwinning.

  Indien nodig moeten maatregelen genomen worden om dit te voorkomen. Zo moeten gemeenten in bestemmingsplannen regels opnemen om het waterwinbelang bij functiewijzigingen te beschermen.

• Utrechtse Heuvelrug

  De Utrechtse Heuvelrug vormt een belangrijk intrekgebied voor de aanvulling van grondwater. Deze grondwatervoorraad is van belang voor de grondwaterwinningen én voor de natuur aan de flanken van de Utrechtse Heuvelrug.

  Beschermingsmaatregelen

  De bodemopbouw en de sterke inzijging maken het gebied zeer kwetsbaar voor verontreinigingen. Om de bodem en het grondwater te beschermen heeft de Utrechtse Heuvelrug bijzondere aandacht nodig.

  Leidraad afkoppelen Utrechtse Heuvelrug

  Om de grondwatervoorraad op peil te houden is het belangrijk om afstromend regen- en wegwater niet te lozen op het riool, maar zoveel mogelijk te infiltreren in de bodem. Dit heet afkoppelen: (regen)water wordt afgekoppeld van het riool. Vooral op de Utrechtse Heuvelrug is afkoppelen naar de bodem technisch mogelijk. Belangrijk hierbij is dat verontreinigd afstromend water niet afgekoppeld wordt, omdat daarmee de grondwaterkwaliteit achteruit kan gaan. In de Leidraad afkoppelen Utrechtse Heuvelrug (2009; geactualiseerd 2015)(pdf, 4,1MB) staat onder welke voorwaarden afgekoppeld mag worden.

• Gebiedsdossiers en het Uitvoeringsprogramma Drinkwater

  Gebiedsdossiers

  De provincie heeft samen met de partners (gemeenten, waterschappen, uitvoeringsdiensten en drinkwaterbedrijven) gebiedsdossiers opgesteld, voor de bescherming van de drinkwaterwinningen. Dit dossier bevat informatie over de grondwaterwinning en een beschrijving van de risico's voor de grondwaterkwaliteit. De dossiers zijn onderdeel van de gebiedsaanpak per drinkwaterwinning.

  Op basis van de gebiedsdossiers werden maatregelen opgesteld om de grondwater- en oppervlaktewaterkwaliteit te beschermen. De provincie voert samen met de partners de voorgestelde maatregelen uit in het Uitvoeringsprogramma drinkwater.

  De provincie voert de regie op de gebiedsdossiers en het Uitvoeringsprogramma Drinkwater. De regie op het gebiedsdossier van de oppervlaktewaterwinning Nieuwegein Cornelis Biemond (Lekkanaal) ligt bij Rijkswaterstaat.

  Voor de 27 grondwaterwinningen (en de oppervlaktewaterwinning te Nieuwersluis) heeft de provincie samen met de partners voor de periode 2021 – 2027 nieuwe maatregelen ontwikkeld voor de periode 2021 – 2027. De maatregelen zijn vastgelegd in het Uitvoeringsprogramma drinkwater 2021 – 2027. De basis voor deze nieuwe maatregelen vormen de geactualiseerde gebiedsdossiers drinkwaterwinningen.

  14 kwetsbare grondwaterwinningen

  Bekijk de geactualiseerde gebiedsdossiers van de veertien kwetsbare grondwaterwinningen in de sectie gebiedsdossiers.

  Dertien niet-kwetsbare grondwaterwinningen

  Bekijk ook de geactualiseerde gebiedsdossiers van de dertien niet-kwetsbare grondwaterwinningen en de oppervlaktewaterwinning Nieuwersluis in de sectie gebiedsdossiers.

  Uitvoeringsprogramma Drinkwater Provincie Utrecht 2021- 2027

  Op basis van de geactualiseerde gebiedsdossiers heeft de provincie in samenspraak met haar partners voor de periode 2021 - 2027 maatregelen ontwikkeld voor de bescherming van de grondwaterwinningen. Deze maatregelen zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Drinkwater Provincie Utrecht 2021 - 2027, dat samen met de gebiedspartners wordt uitgevoerd.

• Gebiedsaanpak

  Bij de bescherming van de winningen volgt de provincie de gebiedsaanpak.

  Pijlers van de gebiedsaanpak:

  • gebiedsdossiers
  • gebiedscoördinator
  • gebiedsgesprekken
  • gebiedsschouw
  • signaleringsdiagram

  Gebiedscoördinator

  • houdt informatie over het gebied bij
  • organiseert en zit gebiedsgesprekken voor
  • actualiseert het gebiedsdossier
  • behoudt het overzicht en bewaakt de voortgang
  • adviseert over gewenste ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied

  Gebiedsgesprekken

  De provincie streeft ernaar om bij de kwetsbare grondwaterwinningen jaarlijks een gebiedsgesprek te organiseren. Met alle betrokken partijen worden knelpunten, ontwikkelingen en maatregelen besproken en afspraken gemaakt.

  Gebiedsschouw

  De gebiedsschouw is een rondgang door het beschermde gebied rond de winning, zo ziet men in praktijk wat speelt op het gebied van handhaving. De schouw verricht de provincie in samenwerking met haar partners. 
  Voor de kwetsbare grondwaterwinningen vindt tenminste elke 6 jaar een gebiedsschouw plaats.

  Signaleringsdiagram

  Het signaleringsdiagram in het gebiedsdossier geeft een beeld over hoe goed / slecht het staat met de drinkwaterwinning.
  Het is een thermometer die minstens elke 6 jaar vernieuwd wordt.

• Handreiking ruimtelijke bescherming drinkwaterwinningen

  In samenwerking met de externe partners heeft de provincie de handreiking grond- en oppervlaktewaterbescherming van bronnen voor drinkwater bij ruimtelijke plannen opgesteld. Er is nader in uitgewerkt hoe men in ruimtelijke plannen rekening kan houden met de bescherming van grondwater en oppervlaktewater dat voor de drinkwaterbereiding wordt gebruikt, en met de bescherming van het grondwater in het Infiltratiegebied Utrechtse Heuvelrug. De handreiking bevat onder meer een methodiek voor het beoordelen van de risico’s van ruimtelijke ontwikkelingen, praktische wenken en twee casussen.

Downloads

• Handreiking grondwaterbescherming bij ruimtelijke plannen 2015 geactualiseerd okt 2018 (PDF, 7.26 MB)
• Uitvoeringsprogramma Drinkwater Provincie Utrecht 2021 – 2027 (PDF, 2.84 MB)
• Geactualiseerde leidraad afkoppelen Utrechtse Heuvelrug, 26 november 2015 (PDF, 3.89 MB)
• Stroomschema - regels voor bedrijven (PDF, 283 KB)
• Stroomschema - regels voor boringsvrije zones (PDF, 282.91 KB)
• Stroomschema - regels voor overige activiteiten (PDF, 295.29 KB)
• Bijlage 5 PMV - verbodslijst (PDF, 179.89 KB)
• Bijlage 6 PMV - overzicht niet-toelaatbare voor grondwater schadelijke stoffen (PDF, 353.5 KB)
• Bijlage 7 PMV - hoeveelheidsdrempel stoffen (PDF, 183.25 KB)

Gebiedsdossiers

• Gebiedsdossier waterwinning (algemeen) (PDF, 55.21 MB)
• Gebiedsdossier Amersfoort Berg (PDF, 9.06 MB)
• Gebiedsdossier Amersfoort-Koedijkerweg (PDF, 7.98 MB)
• Gebiedsdossier Beerschoten (PDF, 10.93 MB)
• Gebiedsdossier Bethunepolder (PDF, 9.79 MB)
• Gebiedsdossier Bilthoven (PDF, 10.04 MB)
• Gebiedsdossier Blokland (PDF, 8.2 MB)
• Gebiedsdossier Bunnik (PDF, 9.41 MB)
• Gebiedsdossier Cothen (PDF, 9.08 MB)
• Gebiedsdossier De Meern (PDF, 9.79 MB)
• Gebiedsdossier Doorn (PDF, 9.05 MB)
• Gebiedsdossier Driebergen (PDF, 8.6 MB)
• Gebiedsdossier Eempolder (PDF, 7.95 MB)
• Gebiedsdossier Groenekan (PDF, 9.34 MB)
• Gebiedsdossier Leidsche Rijn (PDF, 10.04 MB)
• Gebiedsdossier Leersum (PDF, 8.98 MB)
• Gebiedsdossiers Lexmond (PDF, 4.22 MB)
• Gebiedsdossier Linschoten (PDF, 9.22 MB)
• Gebiedsdossier Nieuwegein (PDF, 10.03 MB)
• Gebiedsdossiers Nieuwersluis (PDF, 11.49 MB)
• Gebiedsdossier Rhenen (PDF, 8.85 MB)
• Gebiedsdossier Soestduinen (PDF, 9.24 MB)
• Gebiedsdossier Tull en t Waal (PDF, 9.24 MB)
• Gebiedsdossier Veenendaal (PDF, 9.36 MB)
• Gebiedsdossiers Vianen - Hofplein (PDF, 9.31 MB)
• Gebiedsdossier Vianen - Panoven (PDF, 8.87 MB)
• Gebiedsdossier Woerden (PDF, 9.44 MB)
• Gebiedsdossier Woudenberg (PDF, 8.13 MB)
• Gebiedsdossier Zeist (PDF, 9.37 MB)