Ruimtelijke bescherming en gebiedsaanpak drinkwaterwinning

In de Provinciale Ruimtelijke Verordening is vastgelegd dat projectontwikkelaars rekening moeten houden met het drinkwaterbelang. Hoe ze dit kunnen doen, staat in de Handreiking ruimtelijke bescherming drinkwaterwinningen. In de Provinciale Milieu Verordening zijn regels opgenomen voor bedrijven en activiteiten in de beschermingsgebieden. Het beschermen van onze drinkwaterwinningen doen we samen met de gemeente, het drinkwaterbedrijf, de omgevingsdienst en het waterschap. De gebiedsdossiers en het Uitvoeringsprogramma Drinkwater Provincie Utrecht 2014 – 2021 vormen de basis voor de gezamenlijke gebiedsaanpak.

Kaart Grondwaterbescherming

Kaart Ruimtelijke Structuurvisie

• Ruimtelijke beschermingszones

  In de provincie Utrecht zijn 29 grondwaterwinningen en twee oppervlaktewaterwinningen voor drinkwater.

  De grondwaterbeschermingszones uit de PMV en de beschermingszones oppervlaktewaterwinning worden ruimtelijk beschermd in de beschermingszones drinkwaterwinning.

  Activiteiten in deze gebieden mogen het waterwinbelang niet schaden. Functiewijzigingen mogen niet leiden tot verslechtering van de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater voor de drinkwaterwinning.

  Indien nodig moeten maatregelen genomen worden om dit te voorkomen. Zo moeten gemeenten in bestemmingsplannen regels opnemen om het waterwinbelang bij functiewijzigingen te beschermen.

• Utrechtse Heuvelrug

  De Utrechtse Heuvelrug vormt een belangrijk intrekgebied voor de aanvulling van grondwater. Deze grondwatervoorraad is van belang voor zowel de grondwaterwinningen als voor de natuur aan de flanken van de Utrechtse Heuvelrug.

  Beschermingsmaatregelen

  De bodemopbouw en de sterke inzijging maakt het gebied zeer kwetsbaar voor verontreinigingen. Om de bodem en het grondwater te beschermen heeft de Utrechtse Heuvelrug bijzondere aandacht nodig.

  Leidraad afkoppelen Utrechtse Heuvelrug

  Om de grondwatervoorraad op peil te houden is het van belang afstromend hemel- en wegwater niet te lozen op het riool, maar zoveel mogelijk te infiltreren in de bodem. Dit heet afkoppelen: (regen)water wordt afgekoppeld van het riool. Vooral op de Utrechtse Heuvelrug is afkoppelen naar de bodem technisch mogelijk. Belangrijk hierbij is dat verontreinigd afstromend water niet afgekoppeld wordt, omdat daarmee de grondwaterkwaliteit achteruit kan gaan. In de Leidraad afkoppelen Utrechtse Heuvelrug (2009; geactualiseerd 2015)(pdf, 4,1MB) is opgenomen onder welke voorwaarden afgekoppeld mag worden

• Gebiedsdossiers en het Uitvoeringsprogramma Drinkwater

  Gebiedsdossiers

  De provincie heeft samen met de partners (gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven) gebiedsdossiers opgesteld, voor de bescherming van de drinkwaterwinningen. Dit dossier bevat informatie over de grondwaterwinning en een beschrijving van de risico's voor de grondwaterkwaliteit. De dossiers zijn onderdeel van de gebiedsaanpak per drinkwaterwinning.

  Op basis van de gebiedsdossiers werden maatregelen opgesteld om de grondwater- en oppervlaktewaterkwaliteit te beschermen. De provincie voert samen met de partners de voorgestelde maatregelen uit in het Uitvoeringsprogramma drinkwater.

  De provincie voert in principe de regie op de gebiedsdossiers en het Uitvoeringsprogramma Drinkwater. De regie op het gebiedsdossier van de oppervlaktewaterwinning Nieuwegein Cornelis Biemond (Lekkanaal) ligt bij Rijkswaterstaat.

  13 kwetsbare grondwaterwinningen

  Bekijk de gebiedsdossiers van de 13 kwetsbare grondwaterwinningen in de sectie gebiedsdossiers. De Provinciale Milieu Verordening (PMV) is in 2013 gewijzigd en daarmee ook de grenzen van de beschermingszones. De kaarten in de gebiedsdossiers van de kwetsbare winningen zijn inmiddels hierop aangepast.

  13 niet-kwetsbare grondwaterwinningen

  Ook de gebiedsdossiers van de 13 niet-kwetsbare grondwaterwinningen en de 2 oppervlaktewaterwinningen zijn inmiddels afgerond. Deze dossiers zijn voorzien van de actuele kaarten van de beschermingszones. Deze gebiedsdossiers zijn eveneens te vinden in de sectie gebiedsdossiers.

  Uitvoeringsprogramma Drinkwater Provincie Utrecht 2014 - 2021

  Op basis van de gebiedsdossiers heeft de provincie in samenspraak met haar partners voor de periode 2014 - 2021 maatregelen ontwikkeld voor de bescherming van de grondwaterwinningen. Voor de uitvoering van de maatregelen is een Uitvoeringsprogramma Drinkwater Provincie Utrecht 2014 - 2021 opgesteld, dat samen met de gebiedspartners wordt uitgevoerd. Het Uitvoeringsprogramma Drinkwater vindt u op de pagina .

• Gebiedsaanpak

  Bij de bescherming van de winningen volgt de provincie de gebiedsaanpak.

  Pijlers van de gebiedsaanpak:

  • gebiedsdossiers
  • gebiedscoördinator
  • gebiedsgesprekken
  • gebiedsschouw
  • signaleringsdiagram

  Gebiedscoördinator

  • houdt informatie over het gebied bij
  • organiseert en zit gebiedsgesprekken voor
  • actualiseert het gebiedsdossier
  • behoudt het overzicht en bewaakt de voortgang
  • adviseert over gewenste ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied

  Gebiedsgesprekken

  De provincie streeft ernaar om bij de kwetsbare grondwaterwinningen jaarlijks een gebiedsgesprek te organiseren. Met alle betrokken partijen worden knelpunten, ontwikkelingen en maatregelen besproken en afspraken gemaakt.

  Gebiedsschouw

  De gebiedsschouw is een rondgang door het beschermde gebied rond de winning, zo ziet men in praktijk wat speelt op het gebied van handhaving. De schouw verricht de provincie in samenwerking met haar partners. 
  Voor de kwetsbare grondwaterwinningen vindt tenminste elke 6 jaar een gebiedsschouw plaats.

  Signaleringsdiagram

  Het signaleringsdiagram in het gebiedsdossier geeft een beeld over hoe goed / slecht het staat met de drinkwaterwinning.
  Het is een thermometer die minstens elke 6 jaar vernieuwd wordt.

• Handreiking ruimtelijke bescherming drinkwaterwinningen

  In samenwerking met de externe partners heeft de provincie de handreiking grond- en oppervlaktewaterbescherming van bronnen voor drinkwater bij ruimtelijke plannen opgesteld. Er is nader in uitgewerkt hoe men in ruimtelijke plannen rekening kan houden met de bescherming van grondwater en oppervlaktewater dat voor de drinkwaterbereiding wordt gebruikt, en met de bescherming van het grondwater in het Infiltratiegebied Utrechtse Heuvelrug. De handreiking bevat onder meer een methodiek voor het beoordelen van de risico’s van ruimtelijke ontwikkelingen, praktische wenken en twee casussen.

Downloads

• Handreiking grondwaterbescherming bij ruimtelijke plannen 2015 geactualiseerd okt 2018 (PDF, 7.26 MB)
• Uitvoeringsprogramma Drinkwater Provincie Utrecht 2014 – 2021 (PDF, 5.59 MB)
• Geactualiseerde leidraad afkoppelen Utrechtse Heuvelrug, 26 november 2015 (PDF, 3.89 MB)
• Stroomschema - regels voor bedrijven (PDF, 283 KB)
• Stroomschema - regels voor boringsvrije zones (PDF, 282.91 KB)
• Stroomschema - regels voor overige activiteiten (PDF, 295.29 KB)
• Bijlage 5 PMV - verbodslijst (PDF, 179.89 KB)
• Bijlage 6 PMV - overzicht niet-toelaatbare voor grondwater schadelijke stoffen (PDF, 353.5 KB)
• Bijlage 7 PMV - hoeveelheidsdrempel stoffen (PDF, 183.25 KB)

Gebiedsdossiers

• Gebiedsdossier Amersfoort Berg (PDF, 11.53 MB)
• Gebiedsdossier Amersfoort-Koedijkerweg (PDF, 8.77 MB)
• Gebiedsdossier Beerschoten (PDF, 13.61 MB)
• Gebiedsdossier Bethunepolder en Nieuwersluis deel A Bethunepolder (PDF, 3.59 MB)
• Gebiedsdossier Bethunepolder en Nieuwersluis deel B Nieuwersluis (PDF, 1.3 MB)
• Gebiedsdossier Bilthoven (PDF, 10.27 MB)
• Gebiedsdossier Blokland (PDF, 11.97 MB)
• Gebiedsdossier Bunnik (PDF, 9.7 MB)
• Gebiedsdossier Cothen (PDF, 8.2 MB)
• Gebiedsdossier De Meern (PDF, 11.7 MB)
• Gebiedsdossier Doorn (PDF, 11.27 MB)
• Gebiedsdossier Driebergen (PDF, 9.06 MB)
• Gebiedsdossier Eempolder (PDF, 8.87 MB)
• Gebiedsdossier Groenekan (PDF, 12.63 MB)
• Gebiedsdossier Leidsche Rijn (PDF, 13.11 MB)
• Gebiedsdossier Leersum (PDF, 8.82 MB)
• Gebiedsdossier Linschoten (PDF, 11.62 MB)
• Gebiedsdossier Lopik (PDF, 9.8 MB)
• Gebiedsdossier Nieuwegein (PDF, 16.65 MB)
• Gebiedsdossier Nieuwegein C. Biemond (PDF, 11.21 MB)
• Gebiedsdossier Rhenen (PDF, 10.28 MB)
• Gebiedsdossier Soestduinen (PDF, 12.01 MB)
• Gebiedsdossier Tull en t Waal (PDF, 11.88 MB)
• Gebiedsdossier Veenendaal (PDF, 15.11 MB)
• Gebiedsdossier Vianen - Panoven (PDF, 12 MB)
• Gebiedsdossier Woerden (PDF, 12.34 MB)
• Gebiedsdossier Woudenberg (PDF, 10.56 MB)
• Gebiedsdossier Zeist (PDF, 12.46 MB)

Contact

Secretariaat beleidsafdeling Fysieke Leefomgeving.
Telefoon: 030 258 90 11
E-mail: secretariaat.leefomgeving@provincie-utrecht.nl