Ontheffing speedpedelec voor het fietspad

Op dit moment gelden voor de speedpedelec dezelfde regels als voor de bromfiets. Dit betekent dat zij op het bromfietspad moeten rijden. Als dat er niet is, dan moet de speedpedelec op de rijbaan. Veel bestuurders van een speedpedelec voelen zich kwetsbaar tussen de auto’s en vrachtwagens doordat zij een veel kleinere omvang en massa hebben. Ook rijden zij soms minder snel door een (bijna) lege accu of wind tegen.

Provincie Utrecht wil samen met Utrechtse gemeenten en een aantal Gelderse gemeenten het gebruik van de speedpedelec stimuleren. Vanuit de gedachte dat een rit met een speedpedelec vaak een autorit vervangt. Dat is vooral op afstanden tussen de 10 en 50 kilometer en voor ritten naar het werk. Een speedpedelec neemt minder ruimte in het verkeer in en is beter voor het milieu. De speedpedelec is een actieve vorm van mobiliteit. Dat is beter voor de gezondheid en omgeving.

Van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025 heeft er een proef plaatsgevonden binnen de provincie Utrecht en enkele Gelderse gemeenten. Deze provinciale proef was een succes en wordt omgezet in een ontheffing voor vijf jaar startend op 1 juli 2025 tot 30 juni 2030 met de mogelijkheid tot verlenging van nog eens vijf jaar. 

Iedere eigenaar van een speedpedelec kan zelf gratis en online een ontheffing aanvragen via het loket van gemeente Utrecht: www.utrecht.nl/speedpedelec. Voor de aanvraag van deze ontheffing gelden ook spelregels. Een van de spelregels is dat de bestuurder van de speedpedelec zijn of haar snelheid aanpast aan de rest van de fietsers en niet harder dan 30 km per uur fietst. De spelregels en meer informatie is te lezen op de website van gemeente Utrecht.

De ontheffing geeft toestemming om fietspaden in de bebouwde kom te gebruiken van deelnemende gemeenten en op alle provinciale fietspaden in de regio Utrecht. Gemeente Utrecht verzorgt de ontheffing voor alle deelnemende gemeenten. Op de aanmeldpagina voor de ontheffing, www.utrecht.nl/speedpedelec, staat welke gemeenten meedoen. De verwachting is dat dit aantal groeit. Eigenaren van een speedpedelec met ontheffing worden daarover via de mail geïnformeerd.

In vergelijkbare proeven in Rotterdam en Amersfoort blijkt dat de verkeersveiligheid die wordt ervaren, gelijk blijft voor speedpedelecs en overige fietspadgebruikers. Deze twee gemeenten zien geen toename in het aantal meldingen van ongevallen of klachten met speedpedelecs. De meldingen die er wel waren, gaan over de algehele drukte op het fietspad. 

De provinciale proef ontheffing speedpedelec op het fietspad, uitgevoerd tussen 1 juli 2023 en 30 juni 2025, is succesvol verlopen. Zo blijkt uit de evaluatie dat de keuzevrijheid voor speedpedelec-bestuurders om – onder voorwaarden met ontheffing – op het fietspad te rijden bij de 13 deelnemende wegbeheerders heeft geleid tot een toename van het bezit en het gebruik van de speedpedelec. Tegelijkertijd heeft dit niet geleid tot meer ongevallen met speedpedelecs of overlast op het fietspad. De speedpedelec wordt vooral gebruikt om van en naar het werk te rijden en vervangt voor 75% van de gebruikers (een deel van) de ritten met een auto of motor. Dit draagt bij aan de bereikbaarheid, leidt tot een verbeterde luchtkwaliteit, een betere gezondheid en een verminderd ruimtegebruik: de speedpedelec als duurzame mobiliteitsoplossing binnen de provincie.

Afgelopen twee jaar heeft er een proef plaatsgevonden binnen de provincie Utrecht en enkele Gelderse gemeenten. Deze provinciale proef was een succes en wordt omgezet in een ontheffing voor vijf jaar startend op 1 juli 2025 tot 30 juni 2030 met de mogelijkheid tot verlenging van nog eens vijf jaar. Jaarlijks wordt een monitoring uitgevoerd. Begin 2030 wordt een evaluatie uitgevoerd om – bij positieve uitkomst – de ontheffing voor speedpedelec-eigenaren te verlengen t/m juni 2035.

Niet alleen de ervaring van de ‘speedpedelecer’ met een ontheffing is belangrijk, maar we meten ook de beleving van andere gebruikers van het fietspad. Daarnaast onderzoeken we het bezit, het gebruik van de speedpedelec evenals de meldingen en informatie over ongevallen met speedpedelecs.