De Wilnisse Bovenlanden leveren een belangrijke bijdrage aan de natuur in de provincie Utrecht. Er is in 2016 een gebied van 330 hectare als natuur ingericht met als doel de terugkeer van bijzondere dier- en plantensoorten die vroeger in het gebied voorkwamen. Het gaat om weidevogelgrasland, kruiden- en faunarijk grasland en nat schraalland. Daarnaast zijn natuurvriendelijke oevers ingericht en is het gebied voorzien van wandelpaden. Eind 2019 is het natuurpeil ingesteld. Het waterpeil gaat in de winter 15 centimeter omhoog. De grutto’s, kieviten, purperreigers en zwarte sterns weten het gebied steeds beter te vinden. Ook de otter is al in de buurt gesignaleerd. En plantensoorten als de grote ratelaar en blauwe knoop keren terug. Er moet nog ongeveer 100 hectare omgevormd worden tot natuur.
Bovenland
Bovenland is het is land dat hoger ligt dan de omringende polders. Dit komt doordat tijdens vroegere ontginning van het veen het omringende land is afgegraven en drooggemalen, en dit deel niet. Dit deel is daarom hoog blijven liggen en wordt ‘bovenland’ genoemd. Bovenland komt meer voor in het veenweidegebied, vooral langs veenriviertjes zoals hier langs de Veldwetering en Ennepwetering.
Kleiputten
Aan de noordkant van de Wilnisse Bovenlanden bevindt zich een lint van negen historische kleiputten. Deze kleiputten zijn ontstaan doordat er klei werd afgegraven voor de aanleg en versteviging van de dijken. De kleiputten zijn goede overwinteringsplekken voor vissen en andere dieren zoals de kleine modderkruiper. In 2020 zijn de kleiputten voorzien van oeverbescherming om te voorkomen dat de oevers wegslaan door het hogere water en herfststormen.
