Ruimtelijk Voorstel provincie Utrecht

In 2023 heeft de provincie Utrecht het Ruimtelijk Voorstel 'Versnellen, Vernieuwen, Verdiepen' gemaakt. In het Ruimtelijk Voorstel komen nationale opgaven samen met die uit de provincie.

Inmiddels heeft het Rijk het Voorontwerp Nota Ruimte uitgebracht.

Opgaven en ambities

De provincie Utrecht heeft veel opgaven en ambities, terwijl we weinig ruimte hebben. In de Omgevingsvisie provincie Utrecht staat hoe we bijvoorbeeld omgaan met de behoefte aan extra woningen en werklocaties. Waar we duurzame energie kunnen opwekken en tegelijkertijd onze natuur kunnen versterken. We vinden het belangrijk om te zorgen dat iedereen hier ook in de toekomst prettig en gezond kan leven.

Het Rijk heeft ook veel opgaven en ambities, die samengaan met die van de provincie. Deze staan in de Nationale Omgevingsvisie en het daaraan verbonden programma NOVEX. Met het programma NOVEX neemt het Rijk de regie in de ruimtelijke ordening. In opmaat naar een nieuwe Nota Ruimte heeft het Rijk aan de provincie gevraagd om te onderzoeken hoe we nationale ruimtelijke uitdagingen kunnen combineren met onze provinciale opgaven.

Ruimtelijk voorstel 'Versnellen, Vernieuwen, Verdiepen'

Hoe we de nationale opgaven en ambities kunnen combineren met provinciale opgaven en ambities, hebben we onderzocht in het Ruimtelijk Voorstel provincie Utrecht. Door te combineren en concentreren is het mogelijk woningbouw, duurzame energie en landbouwtransitie samen te ontwikkelen. Het is dan wel belangrijk dat provincie en het Rijk de randvoorwaarden invullen, zoals zorgen voor voldoende water en groen, het stikstofprobleem oplossen en het stroomnetwerk en het openbaar vervoer uitbreiden. In het Ruimtelijk Voorstel hebben we 27 agendapunten en bijbehorende acties opgenomen. We onderscheiden drie soorten:

1. Versnellen
   Rijk en provincie moeten verschillende condities en randvoorwaarden versneld op orde brengen, zodat de uitvoering niet (verder) vertraagt.
2. Vernieuwen
   Voor sommige opgaven zijn nieuwe regels of kaders van Rijk of provincie nodig om ontwikkelingen de juiste kant op te sturen.
3. Verdiepen
   Over sommige opgaven moeten Rijk en provincie meer kennis ontwikkelen, vooral over opgaven die op de langere termijn spelen, om goed beleid te kunnen formuleren.

De basis voor het Ruimtelijk Voorstel provincie Utrecht wordt gevormd door de Omgevingsvisie provincie Utrecht. Daarnaast halen we bouwstenen uit lopende provinciale en regionale uitwerkingen van nationale programma's, zoals het Utrechts Programma Landelijk Gebied, de Regionale Energiestrategieën, het provinciale Meerjarenprogramma Infrastructuur, Energie en Klimaat en de regionale Woondeals. En uit de Ontwikkelperspectieven voor de NOVEX-gebieden Groene Hart, Utrecht-Amersfoort, Arnhem-Nijmegen-Foodvalley en Regio Schiphol. We werken voor het ruimtelijk voorstel samen met de andere overheden in onze provincie: regio's, gemeenten en waterpartners.

In 2025 maken Rijk en provincie op basis van onder andere het Ruimtelijk Voorstel Provincie Utrecht wederzijdse bestuurlijke afspraken over de uitvoering van nationale opgaven in de provincie Utrecht. Deze afspraken worden opgenomen in een gezamenlijk ruimtelijk arrangement.