Met de Statenverkiezingen in aantocht blikken de gedeputeerden van de provincie Utrecht terug op hun bestuursperiode van de afgelopen vier jaar. Mirjam Sterk heeft als gedeputeerde de onderwerpen landbouw, natuur, bodem, water, sport en bestuur in haar portefeuille. Hoe blikt zij terug op de afgelopen jaren?
Videoterugblik
Deze video wordt niet weergegeven omdat u nog geen toestemming heeft gegeven om cookies van derden te plaatsen. Accepteer cookies en herlaadt deze pagina om de video te bekijken of bekijk deze op https://youtu.be/BLTUxLChVgw.
Indien u cookies eerder hebt geweigerd kunt u deze alsnog accepteren.
Interview
Wat is het eerste dat in je opkomt als je aan de afgelopen bestuursperiode denkt?
Er komt eigenlijk één ding meteen in me op: dynamiek. Om even het beeld te schetsen, ik ben in februari 2022 begonnen als gedeputeerde van de provincie Utrecht. Toen ik in januari hoorde dat ik deze baan kreeg, woonde ik nog met mijn gezin in de Verenigde Staten. Binnen vier weken stond ik voor Provinciale Staten voor mijn beëdiging en vanaf dat moment is er eigenlijk alleen maar dynamiek geweest in mijn portefeuilles.
Die dynamiek heeft natuurlijk vooral betrekking op wat er op dit moment allemaal speelt in het landelijk gebied. De natuur moet worden hersteld, de stikstofuitstoot moet omlaag en de boerenfamilies moeten hun boterham kunnen verdienen. Maar er is nog veel onduidelijkheid over de regelingen waar boeren gebruik van kunnen maken. En het vertrouwen in de overheid is de afgelopen tijd flink afgenomen. Dat brengt enorm veel spanning en dynamiek met zich mee.
Wat je ook vindt van wat er moet gebeuren, het begint met luisteren
Wat is wat jou betreft het meest in het oog springende resultaat van de afgelopen vier jaar?
Volgens mij moeten we niet zozeer op de resultaten focussen, maar juist kijken naar hoe hard we aan het bouwen zijn. Er zijn de afgelopen jaren veel meer taken en verantwoordelijkheden bij de provincies komen te liggen. Denk maar eens aan de energietransitie, de ontwikkeling van nieuwe woningen en de transitie van het landelijk gebied.
Hoe we deze taken en verantwoordelijkheden in gaan vullen, krijgt steeds meer vorm. Wij hebben als provincie een grote rol om ervoor te zorgen dat de natuur herstelt, de landbouw verduurzaamt en dat de agrarische sector tegelijkertijd kan rekenen op een fatsoenlijk verdienmodel. We zijn dus op zoek naar een goede manier om het landelijk gebied toekomstbestendig te maken en daar zijn we met z’n allen hartstikke druk mee. Dát het landelijk gebied er in de toekomst anders uit gaat zien, dat weten we allemaal. Er zijn op dit moment alleen nog veel onduidelijkheden vanuit het Rijk over hóe we dat vorm kunnen geven en welke middelen daarvoor beschikbaar worden gesteld. We kunnen dan ook nog niet van een resultaat spreken, maar ik ben wel ongelofelijk trots op iedereen die er zo hard aan werkt om samen het plaatje steeds scherper te krijgen zodat we over een paar jaar wel degelijk van een, hopelijk, heel mooi resultaat kunnen spreken.
Plattelandscoaches
En als ik dan tóch een concreet resultaat op tafel moet leggen, dan wil ik er twee noemen. Allereerst het project met de plattelandscoaches. We weten allemaal dat het onzekere tijden zijn voor agrariërs. Met het aanbieden van een onafhankelijke plattelandscoach ondersteunen wij hen bij het toekomstbestendig maken van hun bedrijf of erf. Een plattelandscoach begeleidt boeren en erfeigenaren met persoonlijke ‘keukentafelgesprekken’ over bijvoorbeeld natuurinclusieve landbouw, bedrijfsopvolging en energietransitie. Of ik nou bij boeren, bij banken of bedrijven in de agrarische sector kom, iedereen is het erover eens dat deze plattelandscoaches ontzettend goed werk doen. Ik denk dat zo’n onafhankelijk adviseur ook echt de sleutel tot succes is om het platteland toekomstbestendig te maken.
La Vuelta
En een ander prachtig resultaat is natuurlijk La Vuelta Holanda. Eigenlijk zou dit evenement al in 2020 plaatsvinden, maar het coronavirus gooide roet in het eten. Geweldig dat het afgelopen augustus toch door kon gaan en dat het evenement ook nog eens alle verwachtingen heeft overtroffen. Het was fantastisch dat zoveel mensen langs de kant stonden om de renners aan te moedigen om er op die manier met elkaar een sportief en feestelijk evenement van te maken. De beelden van de enthousiaste toeschouwers en de mooie plekken van onze provincie gingen de hele wereld over. Maar het allermooiste eraan vond ik om te zien hoe sport verbindt, want met de tientallen activiteiten die in aanloop naar de Vuelta zijn georganiseerd, hebben we een hoop mensen bij elkaar gebracht. Maar liefst 950.000 mensen hebben het event bezocht en dat zij waarderen het met een 8,3 gemiddeld. We mogen dus echt van een succes spreken.
Waar ben je het meest trots op?
Er schiet me een opmerking, of eigenlijk een compliment, te binnen dat ik een paar weken geleden van een boer kreeg. Deze boer kwam naar een openbare vergadering over ons stikstofbeleid en zei: “Ik ben het totaal niet eens met het beleid van de provincie, maar bij Mirjam Sterk vind ik wel altijd een luisterend oor.” En dat raakte me enorm.
Ook in Nederland nam [...] de polarisatie toe. Ik wilde daar wat tegen doen, want ik vind het heel gevaarlijk als je in een samenleving niet meer met elkaar kunt praten over oplossingen
Toen ik aan deze baan begon werd mij vaak gevraagd waaróm ik zo graag gedeputeerde wilde worden. Dat was voor mij heel duidelijk. In de VS zag ik met de opkomst van Trump en Black Lives Matter de polarisatie toenemen. Ook in Nederland nam, onder andere door de coronaprotesten, de polarisatie toe. Ik wilde daar wat tegen doen, want ik vind het heel gevaarlijk als je in een samenleving niet meer met elkaar kunt praten over oplossingen. Mijn gevoel zei toen: ik moet bruggen slaan, mensen verbinden. En dat is wat ik dag in dag uit voor elkaar probeer te krijgen. Ik zie het als mijn opdracht om de banden aan te halen, te luisteren, en te zorgen dat we met elkaar in gesprek blijven. En daarom blijf ik met de boeren praten, ik blijf naar hun argumenten luisteren, ik blijf hun vragen beantwoorden. Dus zo’n compliment doet me echt wat en maakt me trots op wat we, ondanks alles, met elkaar hebben bereikt: namelijk dat we elkaar weten te vinden in het debat. Dat is het begin van de oplossing.
Wat bleek lastiger voor elkaar te krijgen dan je van tevoren dacht?
Ik dacht dat we nu wel wat verder zouden zijn met de transitie van het landelijk gebied. We waren in goed gesprek met iedereen. Met boeren. Met natuurorganisaties. En toen kwam op 10 juni het stikstofkaartje van minister van der Wal waarop stond dat in sommige gebieden de stikstof tot wel van 95 procent verminderd moest worden. Toen ging het mis. Dat kaartje heeft voor zoveel onrust gezorgd. Sindsdien zijn wij bezig om het vertrouwen terug te winnen zodat we weer verder kunnen. Niet dat we al die maanden hebben stilgezeten, integendeel, maar we willen de uitvoering met draagvlak en samen met de boeren doen.
Wat wil je je opvolger meegeven?
Laat ik beginnen te zeggen dat ik van harte hoop dat ik mijn eigen opvolger ben. Ik ben nog maar kort geleden begonnen als gedeputeerde en hoewel het niet altijd makkelijk is, denk ik toch dat ik de mooiste denkbare baan heb. Dus als ik nu kon tekenen om er nog vier jaar aan vast te plakken, dan deed ik dat meteen. Maar gelukkig hebben we in Nederland te maken met een democratisch proces en is het niet aan mij, maar aan de kiezer om te bepalen of ik hier na de provinciale verkiezingen van 15 maart nog steeds zit.
Mocht het toch iemand anders worden, dan zou ik willen zeggen: “Wat je ook vindt van wat er moet gebeuren, het begint met luisteren. Zorg ervoor dat je elkaar vindt, dat je het gesprek met elkaar blijft aangaan, want dat is uiteindelijk de sleutel om er samen uit te komen.”