Steeds meer mensen verruilen de auto of bus voor de speedpedelec, een snelle elektrische fiets. Dankzij een provinciale ontheffing mogen zij nu het fietspad op. Dat maakt reizen vlotter, veiliger en comfortabeler. Eén van die speedpedelec-gebruikers is Marius (47) uit Utrecht. Hij fietst drie keer per week 21 kilometer naar zijn werk in Wijk bij Duurstede. “Die ontheffing maakt echt het verschil.”
Zijn reis naar werk startte ooit met bus 41, maar al snel merkte Marius dat het hem veel tijd en energie kostte. “Eerst naar het station, dan wachten, overstappen… Ik was meer dan drie kwartier onderweg en zat vooral stil. De auto is nét iets sneller, maar dan zat ik weer met files en parkeren.” Een proefrit op een speedpedelec tijdens een werkborrel veranderde alles. “Ik kende het concept nog niet, maar toen ik erop stapte, dacht ik meteen: dit is het! Kort daarna heb ik er zelf één aangeschaft.”
Een vliegende start van de dag
Zijn dagelijkse fietstocht duurt gemiddeld 34 minuten. “Ik vertrek wanneer ik wil, hoef nergens op te wachten en ben direct onderweg. Je hebt volledige controle.” Onderweg geniet hij van de omgeving: via Lunetten, Amelisweerd en de Achterdijk naar Werkhoven.
Je komt in beweging, ziet het landschap veranderen en komt met een fris hoofd aan op werk.
Om niet bezweet of nat aan te komen, fietst Marius in sportkleding en kleedt zich om op kantoor. “Ik douche daar en trek schone kleren aan. Thuis startte ik de dag ook met een douche, dus het scheelt niks qua tijd. Ook voel ik me scherper als ik mijn werkdag start. En als je een keer nat aankomt? Dan kleed je je gewoon om. Echt harde plensbuien zijn zeldzaam.”
Meer dan woon-werkverkeer
Hoewel hij de speedpedelec vooral heeft aangeschaft voor het woon-werktraject, gebruikt Marius hem ook voor ritten in de regio. “Ik fiets naar vrienden in Zeist, de bouwmarkt in Nieuwegein of breng pakketjes weg voor mijn dochter. Ik noem mezelf gekscherend haar fietskoerier.”
Met de snelheid van een speedpedelec – tot 45 km/u – zijn steden als Hilversum, Woerden en Vianen ineens goed bereikbaar. “Je hoeft niet meer te kiezen tussen auto of openbaar vervoer. Je stapt op en gáát. Voor mij is het bereik dat ik nu heb met de fiets bijna verdubbeld.”
Veilig en flexibel dankzij ontheffing
Wat het verschil maakt? De provinciale ontheffing om met de speedpedelec binnen de bebouwde kom van deelnemende gemeenten en op alle provinciale fietspaden op het fietspad te rijden. “In de ochtendspits wil ik snel en veilig de stad uit. Als ik eerst tussen auto’s moet laveren, kost dat tijd en voelt dat onveilig. Nu pak ik het fietspad en ben ik razendsnel de stad uit.”
Dankzij die regeling bepaal ik zelf of ik tussen het gemotoriseerde verkeer rij of niet. Dat geeft comfort én controle.
Voorwaarden aan de ontheffing zijn dat speedpedelec-gebruikers zich als gast gedragen en hun snelheid aanpassen aan andere fietspadgebruikers en de omgeving. Ze mogen niet harder fietsen dan 30 km/u. “Ik vind dit vanzelfsprekend. Je bent sneller dan anderen, dus je moet goed opletten.” Om de veiligheid te vergroten, draagt hij trouw zijn helm en heeft hij een extra fietsbel toegevoegd aan zijn speedpedelec, naast de standaard toeter. “Het helpt om zichtbaar én hoorbaar onderdeel van het fietsverkeer te zijn.”
Tips voor overstappers
Een speedpedelec is een investering, maar Marius ziet het als waardevol. “Laat je niet direct afschrikken door de prijs. Er zijn ook mogelijkheden om te leasen of een fietsplan via je werkgever. Vraag dat altijd na: het kan honderden euro’s schelen. En vergeet niet dat een auto, of onderdelen daarvan, óók veel geld kost.”
Daarnaast zijn er praktische dingen waar je aan moet denken. “Vraag naar een goede omkleedgelegenheid op je werk, zorg voor een stevig slot, een helm en onderhoud regelmatig je ketting en remmen.” Maar zijn allerbelangrijkste advies blijft:
Probeer het gewoon een keer! Vijf minuten is genoeg. Geloof me: je bent meteen om!
Provinciale proef: succesvol en verlengd
De ontheffing is een initiatief van de provincie Utrecht, samen met de gemeenten Utrecht en Amersfoort, en wordt uitgevoerd door de gemeente Utrecht. Wat begon als een tweejarige proef (1 juli 2023 – 30 juni 2025) in de meeste Utrechtse gemeenten en enkele in Gelderland, is succesvol gebleken.Er zijn ruim 3.000 ontheffingen verstrekt en gebruikers pakken vaker de speedpedelec, zonder extra overlast of ongevallen. Daarom wordt de ontheffing per 1 juli 2025 omgezet in een vaste regeling voor vijf jaar, met jaarlijkse monitoring.
Ontheffing aanvragen
Op de website van de gemeente Utrecht kun je eenvoudig een ontheffing aanvragen voor jouw speedpedelec, ook als je in een andere deelnemende gemeente woont. De ontheffing is kentekengebonden en moet (digitaal) op zak zijn als je op het fietspad rijdt.