De provincie Utrecht is sinds dit voorjaar weer een stuk aantrekkelijker voor vrijetijdsfietsers. Ons recreatief fietsroutenetwerk — herkenbaar aan de groen-witte knooppuntbordjes — is volledig vernieuwd. Niet alleen zijn er honderden kilometers bijgekomen, ook is er goed gekeken naar veiligheid, beleving en gemak. “We willen het mensen zo makkelijk én zo leuk mogelijk maken om er op uit te gaan,” zegt Jeroen van Noort (47), manager van Routebureau Utrecht.
Jeroen woont in Veenendaal, pal aan de rand van de provincie, en houdt zich al jaren bezig met recreatieve routes. Sinds 2017 werkt hij als manager van het Routebureau, een samenwerking tussen de provincie en 26 Utrechtse gemeenten. Het bureau beheert en ontwikkelt het recreatieve routenetwerk voor fietsen, wandelen en varen, en zorgt dat alles — van bordjes tot route-informatie — klopt en actueel blijft.
Al 25 jaar fietsknooppunten in Nederland
Maar wat is het recreatieve routenetwerk eigenlijk en waar komt het vandaan? “Het werkt met een knooppuntensysteem dat oorspronkelijk uit België komt,” vertelt Jeroen. “Het werd bedacht door een Belgische mijningenieur Hugo Bollen. Die hij had ontwikkeld omdat zijn echtgenote het beu was om op elke kruising te moeten stoppen om de kaart te lezen. Inmiddels wordt het al ruim 25 jaar in heel Nederland ingezet voor recreatie.”
“Het systeem is simpel,” legt hij uit. “Je kiest een reeks genummerde knooppunten en volgt onderweg alleen de bordjes met die nummers. Op elk punt kun je van richting veranderen of overstappen op een andere route. Het systeem gebruikt bestaande fietspaden en zorgt voor overzicht, rust en gemak. In Utrecht ligt het er al zo’n vijftien jaar, maar door slijtage, veranderde omgeving en nieuwe wensen van fietsers, was er een grote update nodig.”
Van 1.500 naar 1.850 kilometer
De cijfers liegen er niet om: het fietsroutenetwerk in Utrecht groeide van 1.500 naar 1.850 kilometer. Meer dan 6.500 bordjes zijn vervangen of verplaatst. “En dat is meer dan alleen een logistieke operatie,” legt Jeroen uit. “Samen met gemeenten en fietsexperts hebben we goed gekeken naar drukke oversteekplaatsen en plekken waar het veiliger of prettiger kon. Ook meldingen van gebruikers hielpen daarbij: soms zijn verkeerssituaties onduidelijk of zijn er obstakels onderweg. Zulke knelpunten hebben we aangepakt.”
Een netwerk in ontwikkeling
Hoewel Routebureau Utrecht geen nieuwe fietspaden aanlegt (de uitvoering daarvan ligt bij de provincie en gemeenten), bepaalt het bureau wel welke paden onderdeel worden van het recreatieve routenetwerk. Daarbij staat gebruiksgemak voorop. “De gemiddelde fietstocht is tegenwoordig zo’n 23 kilometer,” zegt Jeroen.
En mensen willen onderweg wat beleven: een mooie omgeving, een bezienswaardigheid en een terras. Daar houden we rekening mee.
Ook is er bewust gewerkt aan spreiding. “Het wordt drukker op de paden. We sturen routes zo dat niet iedereen over hetzelfde smalle schelpenpad hoeft. En waar nodig leiden we fietsers via een andere route naar recreatiegebieden.” Met dit soort aanpassingen draagt het Routebureau bij aan de bredere ambitie van de provincie: een recreatief routenetwerk dat aantrekkelijk, veilig én klaar voor de toekomst is.
Samenwerking met bewonersinput
Hoe komt Routebureau Utrecht aan de input van bewoners? “De provincie werkt samen met gemeenten, terreinbeheerders, belangenorganisaties én partijen die in contact staan met inwoners en bezoekers. Bijvoorbeeld via de Fietsersbond of het programma Doortrappen krijgen we waardevolle signalen uit de praktijk,” zegt Jeroen.
Zo horen we wat mensen belangrijk vinden in een route: van veiligheid tot comfort, of duidelijke bordjes. Die informatie nemen we mee bij het verbeteren van het netwerk.
Let op: oude fietskaarten
Wie nog een oude fietskaart in de keukenla heeft liggen, doet er goed aan even te checken of die nog actueel is. “Er zijn echt dingen veranderd,” zegt Jeroen. “Nieuwe routes zijn ontstaan, bestaande routes zijn aangepast. We hebben op tijd nieuwe data aangeleverd aan landelijke aanbieders van routeplanners, fietsapps en uitgeverijen. En we zijn in gesprek gegaan met lokale marketingorganisaties en VVV’s, zodat ook hun aanbod klopt.” Op ons eigen platform routesinutrecht.nl staan inmiddels honderden up-to-date routes. “Allemaal gecontroleerd en vernieuwd,” aldus Jeroen.
Fietsgeluk in de vallei
Zelf stapt Jeroen ook graag op de fiets (al noemt hij zichzelf stiekem vooral een wandelaar). “Maar als ik ga fietsen, is dat meestal samen met mijn vrouw. Dan maken we vanuit huis een rondje langs de Grebbelinie. Aan de ene kant zie je de Veluwe, aan de andere kant de Utrechtse Heuvelrug. Dat open landschap ertussen blijft prachtig.” Zijn pubers zijn op die momenten wat lastiger te overtuigen: “Die krijg ik nog niet echt warm voor een fietstochtje voor de lol. Tenzij het op de mountainbike is.”
Zijn tip voor andere fietsers deze zomer? “Laat je verrassen. Kies een knooppuntenroute en zie waar je uitkomt. Dat is het mooie aan dit systeem: je hoeft alleen de nummers te volgen, maar je komt vanzelf op plekken waar je anders nooit zou komen.”