Blaas een enorme ballon op, spuit er laagjes beton op, laat het uitharden en voilà, je hebt een oersterk casco (geraamte) voor een huis, tunnel of bedrijfspand. Wel nog even de ballon laten leeglopen. Dit is in essentie de innovatieve bouwmethode waarmee de Soester broers Bas en Stan Uyland van BetonBallon Technology de bouwwereld duurzamer, mooier en goedkoper willen maken. De provincie Utrecht steunt dit bedrijf, want innovatie zorgt voor economische groei en ballonbouw draagt bij aan onze ambitie: een volledig circulaire economie in 2050.
In een loods in Soesterberg staan drie enorme betonnen bogen naast elkaar. Bas wijst naar de grijze kolossen: “Dit zijn ze! Hier in onze loods lag dus zo’n enorme ballon om deze casco’s mee te maken. Ze zijn alle drie net iets anders. De ene gebruiken we bij woningbouw, de andere twee voor tunnels, ecoducten en duikers.” Op een scherm verschijnt het eerste kantoor in Nederland dat met de ballontechniek is gebouwd. Grote bogen, een open uitstraling, veertien meter hoog. Stan: “Prachtig toch!”
Bouwen met ballonnen is een feestje! Het is duurzaam, want je hebt tot de helft minder beton nodig, terwijl de constructie toch oersterk is.
Veel voordelen
Bas: “Bouwen met ballonnen is een feestje! Het heeft zoveel voordelen. Het is duurzaam, want je hebt tot de helft minder beton nodig, terwijl de constructie toch oersterk is. De bogen kunnen van nature veel krachten opvangen, zo kun je ook nog tot zeventig procent besparen op bewapening van het beton. En dit is niet nieuw hè, de oude Romeinen bouwden al met boogconstructies; denk maar aan het Pantheon, dat staat er nog steeds!”
Ter plekke betaalbaar bouwen
Stan: “Je bespaart bij ballonbouw ook op transportkosten van bouwmaterialen, want wij komen op locatie met een ballon en materialen. Vervolgens fabriceren we ter plekke een casco voor een tunnel of gebouw. Daarnaast is de bouwtijd korter, zijn de bouwkosten lager en verkleint deze bouwmethode de CO2-uitstoot met zo'n zestig procent. En het levert een fijne beleving op: een hoge, organisch gewelfde tunnel voelt veel opener en natuurlijker dan een lagere, rechthoekige, massieve tunnel.”
Meters maken
Dit klinkt allemaal heel positief, staat de bouwwereld dan al te juichen? Stan: “Het gaat om een conservatieve markt. Ze vertrouwen het pas als het zich bewezen heeft. Dat bewijs gaf Rijkswaterstaat na een traject van vijf jaar testen en doorrekenen. Ze bevestigde dat ballonbouw veilig en betrouwbaar is. Maar de bouwsector is er nog niet op ingericht, want 95 procent van alles wat gebouwd wordt is rechthoekig. Daarom moeten we meters maken en laten zien dat dit echt wat oplevert. Wij zijn onderdeel van een keten: we leveren een casco, aannemers moeten daar mee verder bouwen. Zij moeten er in gaan geloven.”
Minder CO2-uitstoot
Het aantal inwoners in de provincie Utrecht blijft groeien, dus moeten er veel woningen en bedrijfspanden bijkomen. Wij als provincie ondersteunen daarom innovatieve initiatieven als deze die zorgen voor minder CO2-uitstoot tijdens de bouw en minder gebruik van vervuilende grondstoffen. Wij investeerden eerder in het ontwikkelen en testen van ballontechnologie voor woningbouw. Bas: ”Die technologie ontwikkelden we door voor tunnelbouw. We doen ook ideeën op bij het netwerk van Earth Valley, een initiatief van onder andere de provincie, waar innovatieve, duurzame bedrijven, onderzoeksinstituten en topuniversiteiten samenkomen en kennis delen.”
Gerecycled beton
Het lijkt een missie van de lange adem om de bouwwereld enthousiast te maken voor ballonbouw. Gaat het lukken om een deel van de bouwmarkt te veroveren? Stan: “Jazeker. We sluiten aan op de toekomstige marktbehoeften: duurzaam, goedkoper en sneller bouwen van panden en tunnels die zorgen voor een fijne beleving. Circulair bouwen wordt steeds belangrijker en ballonbouw scoort hoog op de Milieu Kosten Indicator (MKI). De MKI meet duurzaamheid en is verplicht bij aanbestedingen in de bouw. We willen de ballonbouw op termijn nog duurzamer maken met gerecycled beton en milieuvriendelijke polymeren die het cement vervangen.”
Ballonbouw levert duurzame tunnels, huizen en gebouwen op.
Niet hoekig denken
Hoe komen de mannen erbij om zo innovatief te werk te gaan in de traditionele bouwwereld? De middelbare broers zijn in hun keurige overhemden niet het prototype hippe millennial op sneakers. Stan: “We denken niet hoekig, we zijn vrije denkers! Ga maar na, wij zetten een milieuonvriendelijk product als beton in voor de circulaire bouw. Er is nog geen goed alternatief, dus wij gaan er creatief mee om door er minder van te gebruiken. En we wilden na jaren werken in ons familiebedrijf in huizenbouw wat anders. We zagen dit ballon-concept bij een architect, vonden het een mooi product en geloofden in de potentie.”
Vertrouwen in ballonbouw
Stan: “We zijn na jaren investeren klaar voor de markt en kunnen nu van alles maken: huizen, kantoren, tunnels, duikers.” Bas: “Stan en ik lopen lang mee in de bouwwereld, dus we dachten: dat doen we wel even. Het duurde wat langer, maar na een jarenlang traject zijn we er klaar voor. We willen Nederland laten zien dat ballonbouw werkt en prachtige, duurzame tunnels, huizen en gebouwen oplevert.”