Het Natura 2000 gebied Uiterwaarden Lek bestaat uit vier terreinen in de uiterwaarden van de Lek tussen Vianen en Schoonhoven. Het gaat om de Willige Langerak en het nabij gelegen schiereiland De Bol op de noordoever van de rivier (provincie Utrecht) en - op de zuidoever - de Koekoeksche Waard en de Kersbergsche en Achthovensche uiterwaarden, met daarin het terreintje Luistenbuul.
Gezamenlijk bevatten deze terreinen de best ontwikkelde voorbeelden van het habitattype stroomdalgraslanden langs de Lek. Het gaat om soortenrijke, relatief open, grazige begroeiingen op droge voedselarme, zandige groeiplaatsen langs de rivieren. De graslanden zijn rijk aan wilde planten en insecten. In het gebied liggen ook glanshaver- en vossenstaarthooilanden. Dit zijn bloemrijke hooilanden op matig voedselrijke gronden. De rivier is op dit traject niet gestuwd en stroomt vrij af naar zee. Daardoor is de rivier rijk aan vissoorten. De eb- en vloedbeweging werkt door in de nevengeulen.
De deelgebieden vallen binnen de gemeentegrenzen van Lopik en Vijfheerenlanden. Ten zuiden van de uiterwaard bij Achthoven ligt het Natura 2000-gebied Zouweboezem. Het gebied wordt voor het grootste deel omgeven door de veenweidegebieden van het Groene Hart.
Doelsoorten
De Uiterwaarden Lek is aangewezen als Natura 2000-gebied vanwege het belang van het gebied voor de kamsalamander en de voor de habitattypen slikkige rivieroevers, stroomdalgrasland, ruigten en zomen en glanshaverhooilanden. In het beheerplan zijn deze natuurdoelen omschreven en de manier waarop ze in stand gehouden moeten worden. Plantengemeenschappen: slikkige rivieroevers, glanshaver-hooiland, droge hardhoutooibosjes.
Gebiedsproces
Op 15 juli 2013 heeft de staatssecretaris van Economische Zaken (EZ) het gebied Uiterwaarden Lek aangewezen als Natura 2000 gebied. Natura 2000 is de benaming voor een Europees netwerk van natuurgebieden waarin belangrijke flora en fauna voorkomen, gezien vanuit Europees perspectief. Voor alle Natura 2000-gebieden wordt een beheerplan opgesteld. Deze plannen beschrijven welke maatregelen er de komende zes jaar getroffen worden om de natuur in deze gebieden te beschermen. Natura 2000 Uiterwaarden Lek ligt op de noordoever en de zuidoever van de Lek in de
provincie Utrecht. Per 1 januari 2019 is de gemeente Vijfheerenlanden toegevoegd aan de provincie Utrecht, met daarin de voormalig gemeente Zedrik. De provincie Utrecht is daarmee voortouwnemer geworden voor dit beheerplan.
De natuurwaarden bestaan voornamelijk uit soortenrijke graslanden die karakteristiek zijn voor het rivierengebied. Provincie Zuid-Holland was verantwoordelijk voor het opstellen van het Natura 2000 beheerplan. Samen met o.a. de provincie Utrecht, de ministeries van Economische Zaken (EZ) en Infrastructuur & Milieu (I&M), Waterschappen Rivierenland en Stichtse Rijnlanden, gemeenten Zederik en Lopik, landbouworganisatie LTO, terreinbeheerders Staatsbosbeheer en het Zuid Hollands Landschap en particuliere eigenaren is een ontwerp-beheerplan opgesteld in een intensief en zorgvuldig proces. Daarin zijn de voor dit gebied aangewezen Natura 2000 doelen uitgewerkt in omvang, kwaliteit, ruimte en tijd. Ook zijn de huidige (economische) activiteiten in en rondom het gebied getoetst aan de N2000 doelen. Daarbij is geconcludeerd dat de huidige activiteiten ongewijzigd voortgezet kunnen worden. Er geldt een uitzondering voor bemesting binnen 200 meter afstand van het voor stikstof gevoelige habitattype stroomdalgrasland en glanshaverhooiland in Natura 2000 gebied vanwege significant negatieve gevolgen op het habitattype. In het plan wordt ook het maatregelenpakket beschreven om de huidige natuurkwaliteit van het gebied te behouden en te versterken.
Beheerplan
Het ontwerp beheerplan heeft ter inzage gelegen en hierop zijn drie zienswijzen ontvangen. Deze zienswijzen zijn verwerkt in de Nota van antwoord en hebben geleid tot enkele redactionele wijzigingen in het beheerplan. GS van Zuid-Holland, GS van Utrecht, de minister van lnfrastructuur & Milieu en de staatssecretaris van Economische Zaken hebben het beheerplan Natura 2000 Uiterwaarden Lek en de Nota van beantwoording voor hun deel vastgesteld.
Zie ook: Natura 2000 beheerplannen Uiterwaarden Lek
Download het beheerplan Natura 2000 uiterwaarden Lek en de bijbehorende stukken.
