Utrecht heeft negen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Voor zes van deze gebieden zijn in 2023 natuurdoelanalyses (NDA’s) gemaakt door de onafhankelijke adviesbureaus Royal HaskoningDHV en Witteveen & Bos. Deze zijn getoetst door de Ecologische Autoriteit.
De NDA’s maken één ding duidelijk: de maatregelen die we tot nu toe hebben genomen in de Natura 2000-gebieden zijn niet voldoende. Er komt nog te veel stikstof in de natuur, en verdroging en versnippering maken dat de natuur nog steeds achteruit gaat. De problemen verschillen per gebied: de veenweidegebieden hebben andere problemen dan de weidevogelgebieden of het rivierlandschap. De natuurdoelen verschillen daarom ook per gebied.
Natuurdoelanalyses per Natura 2000-gebied
In de provincie Utrecht zijn er negen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. De meeste daarvan liggen op of vlakbij de grens van de provincie. Daarom is in overleg met de buurprovincies voor elk gebied één provincie als ‘voortouwnemer’ gekozen. De provincie Utrecht is voortouwnemer voor vijf gebieden: Binnenveld, Botshol, Kolland & Overlangbroek, Uiterwaarden Lek en Zouweboezem. Voor deze gebieden én voor Noorderpark, zijn in opdracht van de provincie Utrecht NDA’s en samenvattingen gemaakt:
- Binnenveld
- Botshol
- Kolland & Overlangbroek
- Oostelijke Vechtplassen (inclusief Noorderpark)
- Uiterwaarden Lek
- Zouweboezem
Voor de andere gebieden zijn andere provincies voortouwnemer:
- De provincie Zuid-Holland heeft een natuurdoelanalyse laten maken voor Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen en de Haeck.
- De provincie Gelderland heeft natuurdoelanalyses op laten stellen voor de Rijntakken en Lingedijk & Diefdijk-Zuid.
Hoe gaan we verder?
De Ecologische Autoriteit concludeert na toetsing van 70 natuurdoelanalyses van verschillende provincies dat het slecht gaat met de (stikstofgevoelige) natuur in Nederland. De overheid “moet en kan” nu noodmaatregelen nemen om de natuurdoelen nog te halen. Voor alle Natura 2000-gebieden, maar ook voor de gebieden daarbuiten, zijn extra maatregelen nodig. Dit geldt ook voor de provincie Utrecht. Het gaat daarbij niet alleen om het verminderen van de stikstofneerslag, maar ook om andere maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan hydrologisch systeemherstel, verbetering van de waterkwaliteit, beter verbinden van natuurgebieden, vermindering van uitstoot van andere schadelijke stoffen en een aanpak van exoten, zoals de rivierkreeft.
De provincie Utrecht heeft de natuurdoelanalyses gebruikt als input voor het opstellen van het concept Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG). Dit concept is op 1 juli 2023 ingediend bij het Rijk. De adviezen van de EA – die later kwamen – worden door de provincie Utrecht meegenomen in het definitieve ontwerp UPLG. Ook worden de adviezen gebruikt bij het opstellen van nieuwe Natura 2000-beheerplannen voor de verschillende gebieden binnen de provincie Utrecht.
Effect op vergunningverlening
Nu er NDA’s zijn gemaakt, moeten wij die meenemen bij de beoordeling van vergunningen. Dat geldt sinds 18 april 2023. De provincie Utrecht heeft ervoor gekozen om geen algehele vergunningenstop af te kondigen. Zo kunnen wij per vergunningaanvraag steeds een individuele afweging maken.
Wat zijn Natura 2000-gebieden?
Natura 2000-gebieden zijn natuurgebieden die zo bijzonder zijn, dat ze extra beschermd moeten worden. De Natura 2000-gebieden zijn op Europees niveau vastgesteld. Landen hebben de plicht er alles aan te doen om de gebieden te behouden en te beschermen en zo te voorkomen dat er plant- en diersoorten uit verdwijnen. De gebieden zijn kwetsbaar en worden bedreigd door bijvoorbeeld verdroging, verzuring door stikstof en versnippering. Daarom zijn soms ingrijpende maatregelen nodig om de natuurwaarden in de gebieden te behouden.
Contact
- Vragen over de Gebiedsgerichte Aanpak in de provincie Utrecht en over het aanbieden of kopen van stikstofruimte mailt u naar: landelijkgebied@provincie-utrecht.nl.
- Alle subsidies van de provincie Utrecht voor boeren vindt u in ons subsidieloket.
- Wilt u een vergunning aanvragen voor een activiteit die schadelijk is voor beschermde Natura 2000-gebieden? Raadpleeg dan de informatie over de Vergunning Wet natuurbescherming – Gebiedsbescherming (Natura 2000).
- Heeft u voor 29 mei 2019 een PAS-melding gedaan en moet u alsnog een vergunning aanvragen? Raadpleeg dan de informatie over het legalisatieprogramma PAS-meldingen op Aanpakstikstof.nl.
- Ook de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) biedt subsidies voor het verduurzamen en toekomstbestendig maken van agrarische ondernemingen.