Voedselagenda

De Voedselagenda 2021-2023 'Gezond en duurzaam eten in en uit de regio' is een voornemen uit het coalitieakkoord ‘Nieuwe Energie voor Utrecht’ (2019). Het is een stimuleringsagenda waarin verschillende provinciale thema’s bij elkaar komen. Zo wordt de Voedselagenda ook in de Landbouwvisie (2018) en de Samenwerkingsagenda Landbouw (SAL, 2019) genoemd. Daarnaast wordt er een verbinding met de Voedselagenda gelegd binnen de programma’s Klimaat Centraal, Gezonde Leefomgeving, Circulaire Samenleving en de Omgevingsvisie.

De provincie speelt in op vraagstukken en behoeftes van de initiatiefnemers, netwerken, organisaties en initiatieven die actief zijn in de korte keten en op het gebied van voedseleducatie en gezonde voedselomgeving. We faciliteren netwerkbijeenkomsten en uitwisseling van kennis en hulpvragen tussen de verschillende partijen. Daarnaast ondersteunen en initiëren we pilots en experimenten.

De Voedselagenda 2021-2023 werkt aan twee hoofdambities en heeft een dynamisch jaarlijks uitvoeringsprogramma. De uitvoeringsprogramma's voor 2022 en 2023 zijn:

Ambitie 1. In de provincie Utrecht eten we uit de korte keten

Een groot deel van onze dagelijkse voeding gaat via een lange keten van producent naar consument. In het thema korte ketens komt het voedsel van de boer en de producent juist via minder schakels bij de consument terecht. Hiermee krijgen de boeren een eerlijke prijs voor hun producten. Er is een sterkere verbinding tussen boer en consument. Daarnaast kunnen boeren een gezond bedrijf runnen in onze provincie.

Kijk als agrariër ook eens op onze Landbouw en Milieu website (LaMi).

Ambitie 2. In de provincie Utrecht eten we gezond en duurzaam

Het veranderen van consumptiepatronen kan verschillende positieve effecten hebben.

Duurzame, gezonde voedselconsumptie vermindert de ecologische impact van voedselproductie, -verwerking en -transport. De gewoontes en leefomstandigheden van de consument zijn belangrijk en we willen de gezondheid verbeteren. Daarnaast speelt ook de voedselomgeving van de wijk of de supermarkt een belangrijke rol. Om consumenten vroeg voedselvaardig te maken, is voedseleducatie in het onderwijs van belang.

De Voedselagenda 2021-2023 wordt op dit moment herijkt. Er vindt een evaluatie plaats en we werken toe naar een Voedselagenda die van 2024 tot 2027 loopt.

De projecten waar we in 2024 en daarna actief aan werken, zijn:

Dealmaker Korte Keten

Er is een 'Dealmaker Korte Keten' aangesteld in het team Voedselagenda van de provincie. In deze rol werkt de Dealmaker aan deals tussen (groepen) producenten en zakelijke afnemers met als doel een structurele afzetrelatie. De Dealmaker is de projectleider van het convenant 'Samen eten we provincie Utrecht mooier'.

Doel van dit convenant is om samen stappen te zetten en zo de gewenste landbouw- en voedseltransitie in de provincie te stimuleren. 17 uiteenlopende Utrechtse organisaties ondertekenden op 21 maart 2024 het convenant 'Samen eten we provincie Utrecht mooier'. 

Daarnaast werkt de Dealmaker ook aan projecten als 'Biodiversiteit op je Bord' en het opzetten van een lokale broodketen. Heeft u interesse? Producent(organisaties) en zakelijke afnemers kunnen contact opnemen met Ellen Ertmann, Dealmaker Korte Keten van de provincie Utrecht. Te bereiken via ellen.ertmann@provincie-utrecht.nl.

Het goede voorbeeld in het Huis voor de provincie

Bij de provincie richten wij ons in de bedrijfscatering op een gezonder en duurzamer aanbod. Van 2021-2023 werkten we aan de duurzame doelen van de Green Deal 'Eten uit de Korte Keten'. Greendish ondersteunde ons hierbij. We werkten aan:

• Meer lokale producten inkopen voor het cateringassortiment.
• Het productaanbod in het bedrijfsrestaurant en de catering CO₂-neutraal maken door:
  • Meer plantaardige eiwitten op het menu.
  • Verspilling van voedsel tegengaan.

Lees het benchmarkrapport met de resultaten van alle medeondertekenaars van de Grean Deal. Ook wij hebben het JOGG Ambitiedocument - Gezonder voedingsaanbod in gemeentehuizen en provinciehuizen op 23 januari 2023 ondertekend. Hiermee onderschrijven we, dat we naast een duurzamer, ook een gezonder voedingsaanbod willen in het huis voor de provincie. We hopen hiermee Utrechtse gemeenten het goede voorbeeld te geven en hen te inspireren om ook mee te doen in hun eigen bedrijfsrestaurant. 

Tenslotte doen we mee met verschillende campagneweken: de Groene Keukenweek (voorheen Week zonder Vlees) en de Verspillingsvrije Week. In 2024 zetten we de ingeslagen weg voort met het convenant 'Samen eten we provincie Utrecht mooier'. Zo is het broodje Utrecht ook verkrijgbaar in ons bedrijfsrestaurant.

Week van Ons Eten – de Waarde-Ring

Op 10 oktober 2024 is tijdens de Week van Ons Eten de Waarde-Ring uitgereikt. Deze onderscheiding erkent en waardeert mensen en initiatieven die zich inzetten voor het versterken van de boer-burger verbinding en voedselbewustwording in de provincie Utrecht. Lees het nieuwsbericht: Waarderingsprijs voor Utrechters in de Week van ons Eten voor meer informatie over de winnaars en de bijeenkomst. 

Kennisdeling en -borging zijn belangrijk. De provincie ondersteunt graag gemeenteambtenaren die voedselbeleid willen ontwikkelen. We organiseren bijvoorbeeld in het najaar van 2024 een netwerkbijeenkomst voor deze doelgroep. Mail voor meer informatie naar: voedselagenda@provincie-utrecht.nl