Voedselagenda

De Voedselagenda 2021-2023 'Gezond en duurzaam eten in en uit de regio' is een voornemen uit het coalitieakkoord ‘Nieuwe Energie voor Utrecht’ (2019). Het is een stimuleringsagenda geworden waarin verschillende provinciale thema’s bij elkaar komen. Zo wordt de Voedselagenda ook in de Landbouwvisie (2018) en de Samenwerkingsagenda Landbouw (SAL, 2019) genoemd. Daarnaast wordt er een verbinding met de Voedselagenda gelegd binnen de programma’s Agenda Vitaal Platteland, Klimaat Centraal, Gezonde Leefomgeving, Circulaire Samenleving en de Omgevingsvisie.

De provincie Utrecht speelt in op vraagstukken en behoeftes van de initiatiefnemers, netwerken, organisaties en initiatieven die actief zijn in de korte keten en op het gebied van voedseleducatie en gezonde voedselomgeving. We faciliteren netwerkbijeenkomsten en uitwisseling van kennis en hulpvragen tussen de verschillende partijen. Daarnaast ondersteunen en initiëren we pilots en experimenten.

De Voedselagenda 2021-2023 werkt aan twee hoofdambities en heeft een dynamisch jaarlijks uitvoeringsprogramma. In het uitvoeringsprogramma voor 2022 staan deze verschillende subdoelen en activiteiten die de provincie Utrecht daarin ondersteunt.

Ambitie 1. In de provincie Utrecht eten we uit de korte keten

Een groot deel van onze dagelijkse voeding gaat via een lange keten van producent naar consument. In het thema korte ketens komt het voedsel van de boer en de producent juist via minder schakels bij de consument terecht. Hiermee krijgen de boeren een eerlijke prijs voor hun producten. Er is een sterkere verbinding tussen boer en consument. Daarnaast kunnen boeren een gezond bedrijf runnen in onze provincie.

Kijk als agrariër ook eens op onze Landbouw en Milieu website (LaMi).

Ambitie 2. In de provincie Utrecht eten we gezond en duurzaam

Het veranderen van consumptiepatronen kan verschillende positieve effecten hebben.

Duurzame, gezonde voedselconsumptie vermindert de ecologische impact van voedselproductie, -verwerking en -transport. De gewoontes en leefomstandigheden van de consument zijn belangrijk en we willen de gezondheid verbeteren. Daarnaast speelt ook de voedselomgeving van de wijk of de supermarkt een belangrijke rol. Om consumenten vroeg voedselvaardig te maken, is voedseleducatie in het onderwijs van belang.

Convenant ‘Samen eten we provincie Utrecht mooier’

Op 21 maart 2024 ondertekenden 17 uiteenlopende Utrechtse organisaties het convenant ‘Samen eten we Utrecht mooier’. Dankzij deze samenwerking stimuleren zij gezond en duurzaam eten uit de korte keten, en daarmee het eten van producten uit de regio, in Utrechtse bedrijfsrestaurants. Het doel van het convenant is om gezamenlijk stappen te zetten om zo de gewenste landbouw- en voedseltransitie in de provincie te stimuleren. 

De ondertekenaars

Deze samenwerkingsovereenkomst is ondertekend door 17 partijen, waaronder cateraars, producenten(organisaties) en ondersteunende organisaties, te weten:

• BD-Totaal
• Compass Group 
• Coöperatie Oregional 
• Coöperatieve Producenten Groene Hart B.A. 
• Cultuur- en Congrescentrum Antropia
• De Lokalist B.V.
• Healthy Fridge 
• Koninklijke Jaarbeurs
• Local2Local B.V.
• MVO Nederland 
• NS
• Sint Antonius ziekenhuis 
• Triodos Bank N.V. 
• Udea B.V.
• Vermaat Groep
• Wereld Natuur Fonds
• Provincie Utrecht (initiatiefnemer)

Dealmaker Korte Keten

Bart Kraaijvanger is 'Dealmaker Korte Keten' in het team Voedselagenda van de provincie Utrecht. Vanuit deze rol werkt hij aan deals tussen (groepen) producenten en zakelijke afnemers met als doel een structurele afzetrelatie. Dit gaat in de eerste plaats om het creëren van succesvolle verbindingen tussen vraag en aanbod (producent en markt) en het faciliteren hiervan.

Interesse? Producent(organisaties) en zakelijke afnemers kunnen contact opnemen met: bart.kraaijvanger@provincie-utrecht.nl bart.kraaijvanger@provincie-utrecht.nl.

De provincie Utrecht geeft het goede voorbeeld

2023

In de periode 2020-2023 hebben wij onze bedrijfscatering gericht op een gezonder en duurzamer aanbod. Greendish ondersteunde ons hierbij. Het was onze ambitie de duurzame doelen te halen van de Green Deal 'Eten uit de Korte Keten':

• meer lokale producten inkopen voor het cateringassortiment;
• het productaanbod in het bedrijfsrestaurant en de catering CO₂-neutraal maken door:
  • meer plantaardige eiwitten op het menu
  • verspilling van voedsel tegengaan.

Deze doelen zijn deels wel en deels niet gehaald.

Op 23 januari 2023 hebben wij het JOGG Ambitiedocument - Gezonder voedingsaanbod in gemeentehuizen en provinciehuizen ondertekend. Hiermee onderschrijven we, dat we naast een duurzamer, ook een gezonder voedingsaanbod willen in het provinciehuis. We hopen hiermee Utrechtse gemeenten het goede voorbeeld te geven en hen te inspireren om ook mee te doen in hun eigen bedrijfsrestaurant. 
Tenslotte doen we mee met verschillende campagneweken: de Week zonder Vlees (nu: de Groene Keukenweek) en de Verspillingsvrije Week.

2024

In 2024 zetten we de ingeslagen weg voort met het convenant ‘Samen eten we provincie Utrecht mooier’. Binnenkort is het Broodje Utrecht ook verkrijgbaar in ons bedrijfsrestaurant. 

Week van Ons Eten – de Waarde-Ring

De Week van Ons Eten (voorheen Dutch Food Week) is van 5 t/m 12 oktober 2024. Het is de week, waarin we in heel Nederland stilstaan bij voedsel. Het is een open podium voor activiteiten van initiatieven en organisaties die bijdragen aan voedselbewustwording. 

Waarde-Ring 2023

Tijdens de Dutch Food Week 2023 ontvingen drie Utrechtse agrarisch ondernemers de Waarde-ring. Zij spannen zich in voor de band tussen boer en burger, die zich voor voedselbewustwording hebben ingezet. De Waarde-Ring is een onderscheiding voor personen, die zich op een positieve manier inzetten voor de verbinding tussen burgers en boeren. Het nieuwsbericht hierover leest u op deze pagina.

Regio Deal Foodvalley: gezonde voedselkeuzes in een gezonde eetomgeving

Binnen de Regio Deal Foodvalley wordt het project ‘Eetomgeving’ uitgevoerd.

Dit project heeft als doel om in de regio Foodvalley in verschillende wijken, MKB’s, horeca en ziekenhuizen en zorginstellingen een gezondere eetomgeving te creëren. 28 restaurants in de provincie doen onder andere mee om te onderzoeken hoe zij hun gasten kunnen verleiden tot het maken van gezonde en duurzame menukeuzes.

Uitvoeringsprogramma 2023

De Voedselagenda 2021-2023 wordt op dit moment herijkt. Bent u benieuwd naar het complete overzicht van de activiteiten in 2023? Bekijk dan het uitvoeringsprogramma 2023.

Kennisdeling en -borging zijn belangrijk. De provincie Utrecht ondersteunt graag gemeenteambtenaren die voedselbeleid willen ontwikkelen. We organiseren bijvoorbeeld in het najaar van 2023 een netwerkbijeenkomst voor deze doelgroep. Mail voor meer informatie naar: voedselagenda@provincie-utrecht.nl