Moerasblokken in Groot Mijdrecht Noord-Oost

In Groot Mijdrecht Noord-Oost realiseert de provincie drie moerasblokken met daaromheen bloemrijk grasland. Op die manier ontstaat er een leefgebied voor bijzondere vogelsoorten zoals de lepelaar, purperreiger en de roerdomp en zal daarmee mooi aansluiten op het noordelijk gelegen natuurgebied Waverhoek dat circa 55 hectare groot is. Op 8 april 2019 zijn twee moerasblokken van circa 4 en 13 hectare groot opgeleverd als zijnde Moerasblok 2 & 3. Deze gebieden zijn voorzien van waterhuishoudkundige kunstwerken die zijn bedoeld om een fluctuerend waterpeil binnen de moerasblokken mogelijk te maken en te regulieren.

November 2019 is de provincie gestart met de planvoorbereiding van het laatste en tevens het grootste moerasgebied in Groot Mijdrecht Noord-Oost. Een gebied ter grootte van 57 hectare is beoogd voor de inrichting van Moerasblok 1. De verwachting is dat dit gebied in meerdere fases wordt gerealiseerd. Het streven is om in het najaar van 2021 te starten met de uitvoering van fase 1.

• Een prettig thuis voor moerasvogels

  Het beoogde gebied wordt zodanig ingericht dat lepelaars of purperreigers zich er in kolonies kunnen vestigen. Ook andere moerasvogels zoals de ral, de grote karekiet en het woudaapje zouden zich er thuis moeten voelen en tot broeden kunnen komen. Om de broedende vogels in het moerasblok een goede kans te geven, door te zorgen dat roofdieren de vogels moeilijker kunnen bereiken, wordt de huidige watergang “Proostdijer Dwarstocht” als een barrière om Moerasblok 1 heen gelegd. Daarnaast worden de watergangen binnen het moerasblok met een vistrap verbonden met de Hoofdtocht. Op deze manier zorgen we voor voldoende vis in het moerasgebied.

• Wat gaat er gebeuren

  Het moerasblok (Moerasblok 1) dat we op dit moment voorbereiden ligt centraal tussen twee bewoningslinten in en ligt op 250 meter afstand van de wegen Botsholdsedwarsweg en Proostdijerdwarsweg. Een goede waterkwaliteit is belangrijk voor het natuurgebied. Daarom wordt de voedselrijke toplaag afgeplagd tot een diepte van maximaal 20 centimeter afgeplagd. De waterstand binnen het moerasblok zal in de winter hoog zijn (maximaal 70 cm boven het huidige polderpeil) en in de zomer laag (met een minimum dat gelijk is aan het huidige polderpeil).

  Door het fluctuerende waterpeil zullen delen binnen het moerasblok tijdelijk droog of onder water staan. Zo zorgen we er voor dat interessante vegetatie voor moerasvogels zoals inundatie- en waterriet zal gaan groeien en voorkomen we een te veel aan wilgen groei. De Proostdijer Dwarstocht wordt in de nieuwe situatie om het moerasblok heen gelegd en het moerasblok wordt omringd door een kade die zó wordt ingepast dat deze in het landschap zal opgaan. Met deze ingrepen houden we de waterhuishouding in de polder intact en voorkomen we dat de gronden buiten het moerasblok vernatten.

  Vegetatie

  In de moerasblokken zal voornamelijk riet gaan groeien en hier en daar een wilgenbosje. De bloemrijke graslanden (fauna-en kruidenrijk grasland en vochtig hooiland) kennen een kleurrijk palet aan verschillende vegetaties van droog tot nat en van rijk tot arm.

  Planning

  Op 13 februari 2020 is het programma van eisen, ten behoeve van het ontwerp Moerasblok 1, vastgesteld door gemeente De Ronde Venen, Waternet AGV, Natuurmonumenten, Provincie Utrecht en delegatie van bewoners. Opvolgend zijn in het gebied conditionerende onderzoeken uitgevoerd en is door BWZ Ingenieurs gestart met het opstellen van het ontwerp. Intussen is het voorontwerp besproken binnen de ambtelijke projectgroep bestaande uit leden van de Provincie Utrecht, Natuurmonumenten, gemeente de Ronde Venen, Waternet en BWZ Ingenieurs. Het voorontwerp legt de provincie graag aan de bewoners, grondeigenaren en pachters voor tijdens een informatieavond. Met de informatie die tijdens de informatieavond wordt opgehaald wordt het definitief ontwerp uitgewerkt.

  Het streven is om na de zomerperiode (september) het definitief ontwerp voor te leggen aan de stuurgroep en het bestuur van de Provincie Utrecht. Verwacht wordt dat in het voorjaar van 2021 het definitief ontwerp wordt omgezet tot een bestek en de vergunningen die voor het werk nodig zijn worden aangevraagd.

• De ontwikkeling van moerasblok 2 als voorbeeld voor moerasblok 1

  Moerasblok 2 wordt inmiddels een jaar in gebruik genomen door verschillende moerasvogels en vissoorten. Dit leert ons veel over hoe de vegetatie in dit gebied zich ontwikkelt, wat hiervoor nodig is, welke vogels graag in het gebied verblijven en welke vissoorten tot het gebied worden aangetrokken. Om deze reden voert Natuurmonumenten geregeld vogeltellingen uit en is in april de visstand gemonitord. Al deze gegevens en ontwikkelingen helpen bij de inrichting van het 57 hectare grote Moerasblok 1.

• Plan voor Groot Mijdrecht Noord-Oost

  In 2012 zijn de afspraken over nieuwe natuur in Groot Mijdrecht Noord-Oost vastgelegd in de Versoberde Veenribbenvariant. De drie moerasblokken die opgenomen zijn in het plan worden aangelegd op afstand van de bebouwing en de wegen om verstoring van dieren te voorkomen. Om de nieuwe moerasblokken komt een veenrib (een kade) dat een hoger waterpeil in het moeras mogelijk maakt.

  Het moerasblok van 13 hectare (moerasblok 2)  is opgeleverd in het najaar van 2019. Het ligt pal ten zuiden van de Proostdijerdwarsweg. Het moerasblok is te klein voor vogelkolonies, maar moerasvogels die niet in grote groepen leven kunnen er wel tot broeden komen. Ook Blok 2 is via een vistrap met de Hoofdtocht verbonden.

  Het kleinste moerasblok van 4 hectare (moerasblok 3) ligt ten zuiden van de Dwarstocht. Het is eind 2018 opgeleverd. Door de geringe omvang is het niet geschikt voor moerasvogels, maar wel voor amfibieën en libellen. Om te voorkomen dat hun eitjes worden opgegeten door vissen, is daar geen vistrap aangelegd.

  Waverhoek

  In het uiterste noorden van het gebied ligt een al bestaand moerasgebied. Waverhoek is een belangrijke pleisterplaats voor doortrekkende grutto’s en andere steltlopers in voor- en najaar. Tellingen van meer dan 200 kemphanen komen regelmatig voor. Het gebied wordt door lepelaars veelvuldig gebruikt als rust- en foerageerplaats. De toename van het aantal broedparen in Botshol zou hier mogelijk het gevolg van zijn.

  Het gebied voorziet duidelijk in een behoefte voor de vogelbevolking van Groot Mijdrecht Noord en omstreken. Er zijn broedgevallen van watersnippen en eenden zoals de slobeend, de zomertaling en de wintertaling. Diverse steltlopers zoals de kluut, de tureluur en de kievit hebben het gebied als broedgebied ontdekt. Een hoger peil op gezette tijden zorgt ervoor dat het moeras niet dichtgroeit met bos. Het riet ontwikkelt zich op diverse plekken in het gebied. De openheid blijft behouden door het peilbeheer en begrazing door ganzen.

Downloads

• Bewonersbrief februari 2019 met uitnodiging voor openingshandeling (PDF, 337 KB)
• Beschrijving Versoberde Veenribbenvariant, juni 2012. (PDF, 798.34 KB)
• Terug naar Groot Mijdrecht Noord, Landwerk, december 2018, 18e jaargang (PDF, 404.77 KB)
• Schets vogelvlucht moerasblokken 2 en 3 polder Groot Mijdrecht (PDF, 3.62 MB)

Contact

Projectleider Agenda Vitaal Platteland Marc Wilborts
Telefoon: 030 258 25 41

Secretariaat van de beleidsafdeling
E-mail: secretariaat_11@provincie-utrecht.nl