De wolf

Wolven komen van nature in Nederland voor. Door intensieve bejaging zijn ze 150 jaar uiteindelijk verdwenen uit ons land. In 2015 dook de wolf weer op. Wolven hebben een toegevoegde waarde voor de natuur. Ze halen de minder sterke prooidieren uit de populatie. Hierdoor blijven vooral sterkere prooidieren over. Daarnaast zorgen wolven door hun aanwezigheid ervoor dat prooidieren bepaalde plekken vermijden. Dit leidt ertoe dat er minder overbegrazing is door die prooidieren. In Utrecht zijn dat voornamelijk reeën, maar ook damherten. We monitoren de wolf in de provincie Utrecht en laten daarvoor onder andere DNA-onderzoek verrichten om te bepalen of het DNA van een wolf is. En om, indien mogelijk, te bepalen om welke wolf het gaat. Ook landelijk geldt: daar waar wolven voorkomen vindt monitoring plaats. De resultaten daarvan worden elk kwartaal gerapporteerd in de voortgangsrapportage op de website van BIJ12.

De strikte Europese bescherming van de wolf is van kracht sinds 1979, en sinds de terugkeer van de wolf via nationale wetgeving bekrachtigd. De wolf is een beschermde diersoort. Dat betekent dat het doden, vangen en opzettelijk verstoren van wolven verboden is. Deze bescherming heeft ervoor gezorgd dat de soort zich aan het herstellen is. De grootste bedreiging voor de soort is op dit moment het verkeer. De grootste natuurlijke bedreiging voor een wolf is een andere wolf. Zij kunnen onderling fel hun territorium verdedigen. 

In de omgevingswet staat dat wolven niet mogen worden afgeschoten. Afschieten of uit de populatie nemen van een wolf kan alleen als er een vergunning voor afschot is verleend. De ernst van de voorgevallen incidenten is voor provincie Utrecht in ieder geval een reden om een vergunningsaanvraag voor afschot voor te bereiden. Om zo voorbereid te zijn om in te grijpen als dat nodig is. De provincie heeft daarnaast vergunningen aangevraagd om wolven in de provincie te vangen om te kunnen ‘zenderen’ en/of weer schuw te kunnen maken voor mensen.

Om op een goede en veilige manier samen te leven met de wolf, werkt de provincie Utrecht nauw samen met Utrechts Landschap, BIJ12, Zoogdiervereniging, Faunabeheereenheid, Staatsbosbeheer en gemeenten. In het Wolvenplan van het Interprovinciaal Overleg staat hoe provincies omgaan met zwervende en territoriale wolven in Nederland. Het wolvenplan biedt provincies de basis om beleid formeel te verankeren in bijvoorbeeld verordeningen of beleidsregels.

Lees ook de folder Wolven in Nederland. In deze folder van Wolven in Nederland, Natuurmonumenten, IFAW en Staatsbosbeheer vindt u algemene informatie over de wolf in Nederland.

De BIJ12-webpagina Wolvenschade voorkomen en/of beperken laat zien met welke preventieve maatregelen u schade door wolven kunt voorkomen of beperken. De provincie biedt subsidie voor het aanbrengen van wolfwerende rasters. Kijk voor meer informatie op de subsidiepagina van provincie Utrecht. Ook zijn wolvennoodsets in de vorm van afweerrasters beschikbaar via de website van de Faunabeheereenheid Utrecht. Heeft u door een wolf schade aan uw vee? Meld dit dan bij BIJ12. Meer informatie over het vergoeden van schade door wolven vindt u op de pagina Wolvenschade melden op website van BIJ12. Deze organisatie voert namens provincies het wolvenbeleid uit.

Geregistreerde dierhouders in een deel van de provincie Utrecht kunnen subsidie aanvragen voor het plaatsen van wolfwerende rasters om hun dieren te beschermen tegen aanvallen van een wolf.

Houders van runderen, schapen, geiten, varkens, alpaca’s en paardachtigen zoals paarden, pony’s, ezels en kruisingen hiervan, kunnen met terugwerkende kracht vanaf 26 mei 2023 subsidie aanvragen om hun vee te beschermen. Gekozen is om de subsidieregeling zo breed mogelijk open te stellen voor alle diersoorten die risico lopen op een aanval door de wolf. 

Met de regeling kunnen geregistreerde dierhouders, zowel professionele als hobbymatige, subsidie krijgen voor een vaste of verplaatsbare wolfwerende afrastering en een automatisch oprolsysteem bij een verplaatsbare wolfwerende afrastering met draden.

De regeling gaat nu alleen voor 2024 open met een plafondbedrag van 150.000 euro voor geregistreerde dierhouders die hun dieren met behulp van rasters willen beschermen tegen mogelijke aanvallen door een wolf. Ook dierhouders die tussen 26 mei 2023 en 31 december 2023 al rasters hebben aangeschaft, komen voor subsidie in aanmerking. Een geregistreerde dierhouder kan voor maximaal 20.000 euro subsidie aanvragen. Per jaar is maximaal 100.000 euro aan subsidie beschikbaar. Meer informatie over de subsidieregeling en voorbeelden zijn te vinden op de subsidiepagina van de provincie Utrecht.

Heeft u vragen over de bescherming van uw dieren of de aanleg van en de subsidie voor de wolfwerende rasters, dan kunt u contact opnemen met de wolvenconsulent van provincie Utrecht via faunabeheer@provincie-utrecht.nl.

Op basis van habitatvoorkeur van de wolf, kan de Utrechtse Heuvelrug (met een ruime cirkel daaromheen) beschouwd worden als leefgebied van de wolf. De subsidie is dan ook voor dierhouders in dit gebied beschikbaar. Gemeenten die hieronder vallen zijn Amersfoort, Soest, Baarn, De Bilt, Bunnik, Zeist, Utrechtse Heuvelrug, Wijk bij Duurstede, Woudenberg, Rhenen, Renswoude, Houten en Leusden.

De overige gemeenten in de provincie Utrecht liggen verder af van de Utrechtse Heuvelrug, bestaan vooral uit stedelijk gebied, zijn slecht te bereiken door infrastructuur, kanalen en rivieren of hebben geen geschikt vestigingshabitat voor wolven.