Burgemeesterszaken
De commissaris van de Koning heeft een aantal taken op het gebied van burgemeestersaangelegenheden. Zo heeft hij een rol bij de benoemingen van nieuwe burgemeesters.
Crisisbeheersing
De commissaris van de Koning heeft een aantal taken op het gebied van crisisbeheersing. Zo houdt hij samen met de Inspectie Veiligheid en Justitie toezicht op de crisisvoorbereiding en de bestuurlijke samenwerking in de veiligheidskolom. Tijdens een crisis ziet de commissaris van de Koning erop toe dat bestuurders in de veiligheidskolom goed samenwerken. In het uiterste geval kan de commissaris een aanwijzing geven. Dat is een bindende opdracht over de manier waarop de ramp moet worden bestreden. Bovendien kan de commissaris een coördinerende rol hebben bij een crisis die de provinciegrenzen overschrijdt.
Gemeentebezoeken
Zijn ambtsinstructie schrijft voor dat hij elke gemeente eens in de 2 jaar bezoekt. Tijdens deze bezoeken spreekt hij met de burgemeester over zaken als veiligheid, archiefinspectie en integriteit. Daarnaast spreekt hij met het voltallige college van Burgemeester en Wethouders (B&W) over de financiële situatie, de VROM-inspecties en de bestuurskracht van de gemeente. Na de formele gesprekken gaat de commissaris met het College op bezoek bij een bedrijf of instelling in de gemeente.
Verzoeken om hulp en bemiddeling (ombudsfunctie)
Regelmatig richten burgers of instanties zich tot de commissaris met een verzoek om hulp of bemiddeling. Vaak gaat het om een conflict met een overheidsinstantie. Hoewel de commissaris van de Koning in de meeste gevallen zelf geen bevoegdheden heeft om een oplossing te bieden, worden de verzoeken, met toepassing van hoor en wederhoor, inhoudelijk behandeld en beantwoord.
Koninklijke aangelegenheden
De commissaris van de Koning adviseert over alle aanvragen voor Koninklijke onderscheidingen die door de gemeenten uit de provincie worden ingediend, alsmede over aanvragen voor het Predicaat Koninklijk, het Predicaat ‘Bij Koninklijke beschikking Hofleverancier’ en de Koninklijke Erepenning. Daarnaast adviseert de commissaris van de Koning over verzoeken aan leden van het Koninklijk Huis en heeft hij taken op het gebied van de voorbereiding en begeleiding van bezoeken van leden van het Koninklijk Huis.
Wet BIBOB
De commissaris heeft ook de wet Bevordering Integriteitsregels Openbaar Bestuur in zijn portefeuille. U leest hier meer over in het onderwerp wet BIBOB.