Landbouwbeleid

Gezonde agrarische bedrijven zijn onmisbaar in het landelijk gebied. Agrariërs hebben niet alleen een boerenbedrijf, maar dragen ook bij aan het landschap, recreatie en natuurbeheer. De provincie steunt daarom boeren die op een duurzame manier willen uitbreiden of nieuwe activiteiten willen starten. Dit doen wij door hier ruimte voor te geven in de regels voor ruimtelijke ontwikkeling. Ook is de ervenconsulent geïntroduceerd. Dat is iemand die helpt om (ver)bouwplannen in goede banen te leiden, zodat nieuwe gebouwen op het erf de omgeving mooier maken.

Landbouwvisie

De kern van de Landbouwvisie:

• Ruimte voor ondernemerschap
• Focus op eigen verantwoordelijkheid.

Europa en het Rijk zijn voor de landbouw het meest bepalend als het gaat om economische ondersteuning en regelgeving (onder meer milieu). De landbouwvisie is een bouwsteen van de Omgevingsvisie.

De provincie streeft naar een rendabele landbouwsector in 2025 die:

1. voedsel produceert;
2. het landschap open en groen houdt;
3. bijdraagt aan milieudoelen;
4. inspeelt op de vraag naar rust, ruimte en beleving.

Boeren krijgen ruimte om hierin eigen keuzes te maken. De provincie stuurt bij als dat nodig is. Bijvoorbeeld voor landschap, natuur of dierenwelzijn. De keuze voor duurzaamheid en kwaliteit, een blijvend toekomstperspectief voor de landbouw en ruimte voor ondernemerschap hebben geleid tot het motto van de landbouwvisie: 'Duurzame groei in een gevarieerd landschap'

Gezien bovenstaande vier doelen richt de provincie zich op:

• het behouden en versterken van een economisch rendabele bedrijfsvoering;
• schaalvergroting, afgestemd op de kwaliteit van het landschap;
• het versterken van duurzaamheid en een aantrekkelijke leefomgeving;
• het versterken van de relatie tussen platteland en stad.

De Landbouwvisie is een bouwsteen voor de Omgevingsvisie, die volgens de nieuwe Omgevingswet wordt opgesteld.

Voor een rendabele bedrijfsvoering wil de provincie het ruimtelijk mogelijk maken om te groeien. Deze ruimtelijke groei wordt vooral geregeld via de ruimtelijke ordening, de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRS) en de Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV). Voor blijvend economisch perspectief geeft de provincie landbouw de ruimte om door te groeien tot een bouwperceel van maximaal 1,5 hectare. Doorgroei naar een bouwperceel van 2,5 hectare (voor niet-grondgebonden veehouderij enkel mogelijk in delen van het reconstructiegebied) is alleen onder voorwaarden mogelijk. In de brochure Nieuwe Stallen met Kwaliteit (pdf, 3,1 MB) vindt u hier meer informatie over.

Vrijwillige kavelruil

Verder ondersteunt de provincie vrijwillige onderlinge kavelruil tussen boeren door een kavelruilbegeleider in te zetten en notaris- en kadasterkosten te subsidiëren (Uitvoeringsverordening subsidie Agenda Vitaal Platteland provincie Utrecht). Voor de kwaliteit van het landschap is in de PRS en PRV de Kwaliteitsgids Utrechtse Landschappen vermeld. Deze gids vormt de bron om de verhalen en de structuren van het landschap te borgen.

In de provincie Utrecht zijn ongeveer 2500 landbouwbedrijven (situatie 2020). Naar schatting halen ongeveer 2000 agrarische bedrijven het inkomen helemaal of voor het grootste deel uit het agrarisch bedrijf. De overige landbouwbedrijven zijn parttime- of hobbyboeren.

Sectoren

In de provincie Utrecht is de melkveehouderij verreweg de grootste sector. Gevolgd door de overige graasdierbedrijven. De intensieve veehouderij (pluimvee-, varkens- en vleeskalverenhouderij) is vooral te vinden in het oosten van de provincie. De fruitteelt is vooral in het Kromme Rijngebied van betekenis. Er is gelokaliseerd glastuinbouw in enkele gebieden (Harmelerwaard, polder Derde Bedijking bij Mijdrecht). Er is relatief weinig akkerbouw.

Werkgelegenheid

De Utrechtse landbouw levert een bescheiden bijdrage aan de Utrechtse werkgelegenheid (0,8 procent) en economie (0,3 procent). De Utrechtse landbouw is relatief kleinschalig met een sterk multifunctioneel karakter. De verkavelingssituatie is gemiddeld redelijk, maar bij de grotere bedrijven vaak matig.

Oppervlakte

De landbouw bepaalt in de provincie Utrecht grotendeels het ruimtegebruik. De Utrechtse landbouw is met 57 procent van het oppervlak de grootste grondgebruiker van de provincie. Daarvan is bijna 95 procent in gebruik door de graasdierbedrijven (grasland en snijmaïs).