Ontwikkeling van nieuwe natuur

De provincie en het Rijk betalen de aanleg van de 1.570 hectare nieuwe natuur in het NNN. Daarvan is inmiddels meer dan de helft klaar.

De provincie en het Rijk betalen de eigenaar van de grond voor:

• Het waardeverlies van de grond. Want als de functie van grond verandert van landbouw naar natuur wordt de grond minder waard.
• De maatregelen die nodig zijn om natuur aan te leggen. Bijvoorbeeld het planten van bomen en graafwerk.
• Een groot deel van de kosten voor het onderhoud van de nieuwe natuur.

Wil de huidige eigenaar van de grond niet zelf natuur ontwikkelen? Dan kunnen wij de grond ook kopen. Dan zorgen we er zelf voor dat er natuur komt.

De Groene Contour is een gebied van ongeveer 3.000 hectare dat tegen het NNN aan ligt. In het ‘Akkoord van Utrecht’ is afgesproken om in deze zone stap voor stap steeds meer natuur toe te voegen. Als een terrein eenmaal is omgevormd tot natuur, voegen we dit toe aan het Natuurnetwerk Nederland (NNN).

De provincie heeft in het coalitieakkoord van 2019 12 miljoen euro gereserveerd voor nieuwe natuur in de Groene Contour. Met dit geld geven we 50 procent subsidie op de waardedaling van de grond, als de functie verandert van landbouw naar natuur. En we betalen de maatregelen die nodig zijn voor de inrichting en het beheer van de nieuwe natuur.

Het budget van de provincie is niet genoeg voor alle 3.000 hectare nieuwe natuur. De rest moet dus op een andere manier betaald worden. Bijvoorbeeld doordat een grondeigenaar een huis mag bouwen op een klein stukje van zijn grond. Op de rest van de grond moet hij dan natuur aanleggen. Dat heet Rood (het huis) voor Groen (de natuur). Ook hoeft niet een heel perceel in natuur te veranderen. Het kan ook op een gedeelte, bijvoorbeeld in de vorm van een landschapselement. De rest van de grond kan in agrarisch gebruik blijven, maar wel op natuurvriendelijke wijze (agrarisch natuurbeheer).

Heeft u landbouwgrond en wilt u die omvormen tot natuur? Dan kunt u hiervoor misschien subsidie krijgen. Het is belangrijk dat u vooraf goed naar het natuurbeheerplan kijkt. Daarin staat namelijk op welke plekken de subsidie beschikbaar is en welke soort natuur de provincie op elke plek voor ogen heeft. Vaak sluit dit aan op natuur die er al is in die omgeving. Of op andere plannen in diezelfde omgeving. Op de ene plek heeft bos de voorkeur, op de andere plek nat grasland of moeras.

Het omvormen van landbouwgrond tot natuurgebied is niet altijd makkelijk. Soms zitten er zoveel meststoffen in de grond, dat de bovenste laag moet worden afgegraven. De grond mag daarna niet meer worden bemest. En het waterpeil moet omhoog. Gelukkig zijn de resultaten hiervan vaak heel goed. Er gaan meer soorten planten groeien, en daardoor komen er ook steeds meer diersoorten terug. Zeldzame moerasvogels ontdekken grote natte natuurgebieden weer. Bijvoorbeeld purperreigers.

Realisatiestrategie nieuwe natuur (PDF)

Inspiratie

Op de website van landgoed Den Treek - Henschoten staat een filmpje over natuurontwikkeling op landgoed Den Treek bij Leusden.

Vragen

Heeft u vragen over subsidies voor natuurontwikkeling? Neem dan contact op met steunpuntnatuur@provincie-utrecht.nl, telefoon (030) 258 90 96 (maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 14.00 uur).

U kunt ook kijken in het loket op deze website en op de website van het interprovinciale Subsidiestelsel Natuur en Landschap.

De ontwikkeling van die nieuwe natuur loopt achter op schema. In heel Nederland, en ook in de provincie Utrecht. Dit komt onder andere door het grote aantal opgaven in het landelijke gebied en de onzekerheid daarover. Ook wisselt er de laatste jaren maar weinig grond van eigenaar of pachter.

Realisatiestrategie nieuwe natuur

Om toch te zorgen voor meer nieuwe natuur, heeft het provinciebestuur in december 2022 de Realisatiestrategie Natuuropgave Provincie Utrecht vastgesteld. Daarin staat dat agrarische gronden binnen het NNN nu ook in aanmerking komen voor subsidies om nieuwe natuur te realiseren. En dat de subsidiemogelijkheden binnen de Groene Contour worden verruimd. Ook biedt de provincie aan deze gronden aan te kopen. Zo hopen we de natuurdoelen sneller te behalen.