De komende tijd komt er veel op het landelijk gebied van onze provincie af. Met de start van het Nationaal Programma Landelijk Gebied van het Rijk is de stikstofopgave verbreed naar natuur (breder dan alleen Natura 2000-gebieden), water & bodem en klimaat. Het Nationaal Programma Landelijk Gebied heeft duidelijk gemaakt dat deze opgaven onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Daarom kiest de provincie Utrecht voor een integrale aanpak waarin alle opgaven worden meegenomen.
Uiterlijk 1 juli 2023 moesten alle provincies hun eerste versie van de Provinciale Gebiedsprogramma’s klaar hebben en indienen bij het Rijk. Ook wij hebben ons gebiedsprogramma aangeboden: het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG). Ons gebiedsprogramma komt tot stand in samenspraak met onze gebiedspartners. Hiervoor werken wij volgens de Gebiedsgerichte Aanpak.
Gebiedsgerichte Aanpak
De provincie Utrecht hanteert voor de Gebiedsgerichte Aanpak de volgende principes: we doen het samen, het gebied staat centraal en we organiseren een grote betrokkenheid en inbreng van de direct betrokkenen.
Gebieden
In onze provincie zijn negen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. We hebben de provincie daarom opgedeeld in negen werkgebieden op basis van de daar spelende problematiek, natuurlijke grenzen en gebiedsprocessen.
In deze gebieden werken we samen met onze gebiedspartners de Gebiedsgerichte Aanpak uit. Binnen de gebieden kennen de provincie en de gebiedspartners elkaar over het algemeen goed, en de gebiedspartners elkaar. Waar nodig, faciliteren we kruisbestuiving tussen de gebiedspartners.
Contact over deze gebieden
Wilt u contact met ons over een van de volgende gebieden? Stuur dan een mail naar landelijkgebied@provincie-utrecht.nl.
De gebieden zijn:
Gebiedsprogramma en Gebiedsagenda’s
Het Rijk heeft aan alle provincies gevraagd om een Provinciaal Gebiedsprogramma op te leveren waarin zij beschrijven hoe zij de NPLG-doelen op het gebied van stikstof, natuur, water, bodem en klimaat gaan behalen. Ook wijk hebben ons Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG) opgeleverd. Met het UPLG zetten we ons met onze gebiedsgerichte aanpak samen met onze partners de komende jaren in op een ontwikkeling naar een vitaal, toekomstbestendig en duurzaam landelijk gebied waar de grote opgaven op het gebied van natuur, water en klimaat zijn gerealiseerd en met toekomstperspectief voor de landbouw.
In de Gebiedsagenda’s staan de integrale doelstellingen en maatregelen voor de specifieke gebieden. Deze Gebiedsagenda’s vormen de input voor het Utrechts Programma Landelijk Gebied. In de Gebiedsagenda’s staan onder meer de volgende zaken:
- Met hoeveel procent moet de stikstofuitstoot in het gebied omlaag?
- Wat is het effect van de aangekondigde maatregelen van het Rijk op het gebied?
- Welke aanvullende maatregelen zijn er mogelijk?
- Welke andere opgaven – naast stikstof – worden er in het gebied aangepakt?
- Welke afspraken zijn er met gebiedspartners gemaakt?
Wilt u meepraten over de Gebiedsagenda in uw gebied? Mail dan naar landelijkgebied@provincie-utrecht.nl.
Rolverdeling tussen het Rijk, provincie en gemeenten
Het Rijk
Het Rijk is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de Natura 2000-gebieden en moet ervoor zorgen dat we als land voldoen aan de Europese verplichtingen. Daarmee is het Rijk verantwoordelijk voor structurele vermindering van de stikstofuitstoot en -neerslag in Nederland. Het Rijk heeft bepaald dat in 2025 de stikstofuitstoot en -neerslag zo laag moeten zijn, dat in ten minste 40 procent van de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden geen sprake meer is van overschrijding van de kritische depositie waarde (KDW). Voor 2035 ligt die grens op 74 procent (maar die is naar 2030 gehaald). Het Rijk neemt hiervoor bronmaatregelen gericht op de landbouw, industrie, bouw en mobiliteit. De Natuurmaatregelen zijn door het Rijk geïnitieerd ten behoeve van natuurbehoud en -herstel, gericht op de realisatie van de instandhoudingsdoelen in Natura 2000-gebieden (Programma Natuur).
De provincie
De provincie is verantwoordelijk voor natuurherstel en structurele vermindering van de stikstofuitstoot en -neerslag in de provincie. Het Rijk heeft daarom aan alle provincies gevraagd om een provinciaal gebiedsplan op te stellen. Hierin stellen de provincies per gebied de doelen voor stikstof, natuur, water en klimaat vast. Deze plannen moeten op 1 juli 2023 klaar zijn. Dit heet de Gebiedsgerichte Aanpak. De provincies voeren Europese natuurdoelen uit in samenspraak met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), bijvoorbeeld herstelmaatregelen. Daarnaast is de provincie bevoegd gezag voor het afgeven van vergunningen vanuit de Wet Natuurbescherming, en geeft vanuit die rol vergunningen af. Tot slot voeren we zelf maatschappelijke projecten uit waarbij we te maken hebben met stikstofuitstoot. Hierbij staat de balans tussen een gezonde natuur, een economisch rendabele en duurzame landbouw en een leefbaar landelijk gebied centraal.
De gemeenten
De gemeenten stellen het ruimtelijk beleid op en bepalen daarmee wat er op een specifieke plek wel of niet mag. Gemeenten zijn bevoegd gezag voor het afgeven van vergunningen voor (bouw-)projecten en evenementen vanuit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).
Planning
Met de publicatie van de startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied en de stikstofreductiedoelen, verzoekt het Rijk aan de provincies om in juli 2023 de Provinciale Gebiedsprogramma’s aan te leveren. Dit vraagt om een duidelijke planning. De provincie Utrecht hanteert de volgende planning:
- Juni 2022. Publicatie startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied en stikstofreductiedoelen.
- November 2022. Kamerbrieven Piekbelasters, Vergunningen, Bodem en Water sturend, Hoofdlijnen NPLG en Perspectief Landbouw.
- Februari 2023: Kamerbrieven Piekbelastersaanpak/PAS-melders en voortgang NPLG.
- Maart 2023. Concept Gebiedsagenda’s voor zes deelgebieden gereed.
- April 2023. Publicatie Natuurdoelanalyses.
- Juli 2023. Utrechts Programma Landelijk Gebied 1.0 afgerond.
- Najaar 2023. Landelijke doorrekening en reactie LNV.
Contact
Wilt u contact met ons over de toekomst van het Utrechtse landelijk gebied en/of de stikstofreductiedoelen?
- Vragen over de aanpak stikstof in Utrecht en over het aanbieden of kopen van stikstofruimte kunt u sturen naar landelijkgebied@provincie-utrecht.nl.
- De subsidies die de provincie Utrecht aan agrariërs verstrekt, vindt u in het subsidieloket.
- Wilt u een vergunning aanvragen voor een activiteit die schadelijk is voor beschermde Natura 2000-gebieden, bijvoorbeeld doordat er stikstof bij vrijkomt? Raadpleeg dan eerst de pagina Vergunning Wet natuurbescherming – Gebiedsbescherming (Natura 2000).
- Heeft u voor 29 mei 2019 een PAS-melding gedaan en moet u alsnog een vergunning aanvragen? Raadpleeg dan de pagina over het legalisatieprogramma PAS-meldingen op Aanpakstikstof.nl.
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland biedt subsidies voor het verduurzamen en toekomstbestendig maken van agrarische ondernemingen.