Met de Statenverkiezingen in aantocht blikken de gedeputeerden van de provincie Utrecht terug op hun bestuursperiode van de afgelopen vier jaar. Robert Strijk heeft als gedeputeerde de onderwerpen financiën, organisatie, economie en Europa in zijn portefeuille. Hoe blikt hij terug op de afgelopen jaren?
Videoterugblik
Deze video wordt niet weergegeven omdat u nog geen toestemming heeft gegeven om cookies van derden te plaatsen. Accepteer cookies en herlaadt deze pagina om de video te bekijken of bekijk deze op https://youtu.be/Jo1OUkiHir8.
Indien u cookies eerder hebt geweigerd kunt u deze alsnog accepteren.
Interview
Waar ben je in de portefeuille economie trots op?
De provincie heeft in de afgelopen periode voor het eerst 30 miljoen vrijgemaakt voor het intensiveren en verduurzamen van vastgoed op bedrijventerreinen in de provincie. Het besluit is met zeer ruime steun door Provinciale Staten genomen. Dat is een prachtig resultaat. Veel bedrijventerreinen in de provincie zijn ouder dan 30 jaar. In plaats van steeds maar nieuwe terreinen aan te leggen rondom steden en dorpen, kunnen we ook bestaande terreinen beter benutten. Tegelijk kunnen we ze dan verduurzamen; dus intensiever gebruiken, energiezuiniger maken en meedenken over duurzame oplossingen rond de bereikbaarheid.
We merkten al eerder dat de markt dit soms gewoon laat liggen, terwijl er evident maatschappelijke baten zijn te behalen. Dan moet je als overheid inspringen en daar hebben we nu een echte start mee gemaakt. Eigenlijk is dat voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat we niet met de groei van de bevolking steeds maar weer nieuwe terreinen aanleggen. Dat kan ook niet meer, met de druk op de ruimte voor woningbouw, natuur en andere ambities die we hebben.
Trots op de Talent Alliantie
Tweede onderwerp binnen economie is onze Talent Alliantie. Er komen minder jonge mensen en steeds meer oudere mensen in de provincie. Iedereen die kan werken hebben we heel hard nodig, nu al. Die behoefte zal in de komende jaren alleen maar toenemen. Daarnaast veranderen de vaardigheden die mensen nodig hebben voor hun werk ook razendsnel. We zullen ons allemaal moeten aanpassen aan de steeds sneller veranderende eisen die de arbeidsmarkt stelt.
Een ‘Leven-lang-ontwikkelen’ betekent dat een veel bredere groep mensen onderwijs nodig heeft, dus niet alleen tieners op traditionele scholen. Veel oudere mensen hebben dikwijls al heel veel vaardigheden opgedaan. Benut die vooral, en geef mensen de kans om over te stappen van de ene baan en sector naar de andere. Onze samenleving is daar nog helemaal niet op ingericht. Erkent nog niet altijd de opgedane werkervaring als een soort diploma. Scholingsfondsen zijn niet te gebruiken als iemand bijvoorbeeld van een verzekeraar wil overstappen naar de zorg of de installatietechniek.
Veel oudere mensen hebben al heel veel vaardigheden opgedaan. Benut die vooral
De provincie investeert -via de Utrecht Talent Alliantie- om Leven-lang-ontwikkelen te stimuleren, hindernissen om over te stappen naar ander werk weg te halen. Ik ben best trots op de ontstane samenwerking van mbo-scholen, hogescholen, de universiteit, werkgevers, het UWV en gemeenten en anderen. Daar zit heel veel energie in. We zijn er nog niet, er moet nog veel gebeuren maar de basis ligt er en dat is hartstikke goed.
Innovatietrots
Op het gebied van innovatie is er ook heel veel gebeurd in deze jaren. Er is een regionale ontwikkelingsmaatschappij (ROM) gekomen, die was er niet. Nu wel. De ROM investeert fors in innovatieve bedrijven, die daarmee echt een groeisprong kunnen maken. We vinden het van grote waarde dat we een van de gezondste en meest leefbare provincies zijn, en dan zijn innovatieve bedrijven onmisbaar. Vooral omdat in nieuwe producten veel samenkomt wat we belangrijk vinden: energiebesparend of energieneutraal, nieuwe medicijnen of apparaten die het werk in de zorg vergemakkelijken. Snellere manieren om een circulair huis te bouwen, noem maar op.
Inzicht in financiën
Een ander onderdeel waar ik best wel tevreden op terugkijk zijn de resultaten op het terrein van financiën en organisatie. Er is nu actueel financieel inzicht. We weten nu waar we staan en ook beter wat de komende jaren nog nodig is. Toen ik hier kwam, was dat inzicht er onvoldoende en gewoon te laat. We hadden geen actuele cijfers, een balans met tientallen reserves, waarvan niet altijd duidelijk was of en wanneer het tot besteding zou leiden. We hebben veel van onze processen opnieuw ingericht, geoptimaliseerd, soms ook geautomatiseerd. We werken consequenter aan het trainen en opleiden van onze collega’s. Sturen meer dan voorheen actief op het beheersen van risico’s en het grijpen van kansen. De begroting wordt meer dan voorheen gezien als een belangrijk hulpmiddel om te sturen op dat wat we willen bereiken.
Nu hebben we basiszaken op orde. De Staten worden nu adequaat en goed bediend met alle informatie die we hebben, en op de meeste vragen hebben we direct antwoord. Ik denk nog wel dat de provinciale organisatie meer zou kunnen halen uit de jaarlijkse cyclus van een goede planning, controle en verantwoording. Met een duidelijke strategische koers en prioritering, realistische planning en meetbare indicatoren kan dat ook heel veel rust brengen.
Wat wil je je opvolger meegeven?
Voor mijn opvolger is heel belangrijk: “Don’t take it for granted”. Heb aandacht voor de organisatie. Aandacht voor de mensen die bij ons werken, de systemen en processen waarmee ze werken, de cultuur waarin ze werken. Dat betekent ook dat je er geld voor over moet hebben. Voor opleidingen, computers, applicaties, de werkomgeving. Misschien is dat wel een les voor alle overheidsorganisaties vandaag de dag. Als je de organisatie en bedrijfsvoering verwaarloost, bijvoorbeeld door bezuinigingen, dan is het voor een organisatie op een gegeven moment echt watertrappelen om boven te blijven. Opgeteld bij de enorme opgaven waar de overheid mee te maken heeft, geeft dat op diverse plekken nu al moeilijkheden. Kijk naar alle affaires van de laatste jaren. Om voorbereid te zijn op de huidige en toekomstige problemen, moet de basis van de organisatie gewoon op orde zijn. En blijven.
Heb aandacht voor de organisatie. Aandacht voor de mensen die bij ons werken, de systemen en processen waarmee ze werken, de cultuur waarin ze werken
Tweede punt is de financiering van alles wat nodig is in de provincie op langere termijn. De begroting komt dit jaar wel rond, en volgend jaar ook wel. Maar alle investeringen die we deze jaren doen, bijvoorbeeld in een nieuwe tram of natuur, gebeurt deels met incidentele middelen. Er is niet nog niet altijd voorzien in structureel beheer en onderhoud van onze investeringen. De tram is een voorbeeld, maar denk ook aan provinciale wegen, natuuruitbreiding, de aanpak van de energietransitie. Dat vraagt om visie op de overheidsfinanciën. Het Rijk moet naar mijn mening óf meer geld stoppen in het provinciefonds, óf de provincie moet de mogelijkheid krijgen om zelf op een bepaalde manier belasting te heffen. Mijn opvolger moet met die lange termijn financiering serieus aan de bak.