De provincie Utrecht heeft bij het ministerie van Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de definitieve maatregelpakketten voor de uitwerking van het Utrechts Programma Landelijk Gebied ingeleverd. Deze maatregelpakketten zijn bedoeld om rijksmiddelen te ontvangen voor de uitvoering van projecten die bijdragen aan een toekomstbestendig en gezond landelijk gebied. De pakketten bestaan uit maatregelen die voldoende kansrijk zijn om op korte termijn uitgevoerd te worden.
De provincies staan voor een flinke opgave; de natuur moet worden hersteld en de stikstofuitstoot moet omlaag. Daarnaast moet de water- en bodemkwaliteit verbeterd worden en wordt er hard gewerkt aan een vitale en duurzame landbouwsector. Deze transitie van het landelijk gebied is niet mogelijk zonder middelen vanuit het Rijk. Daarom heeft de provincie op 5 juli 2023 – tegelijk met het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG) - zes maatregelpakketten in concept ingediend bij het Rijk. De zes maatregelpakketten zijn in de afgelopen periode getoetst door Wageningen Economic Research (WEcR), op basis daarvan aangepast en daarmee sterk verbeterd en nu opnieuw ingediend bij het Rijk voor definitieve besluitvorming.
Zicht op 284 miljoen euro
Bij de behandeling van de LNV-begroting heeft de Tweede Kamer ingestemd om 1,28 miljard euro beschikbaar te stellen voor de financiering van de maatregelpakketten. Het ministerie van LNV heeft op basis van de eerder genoemde WEcR-toetsing deze 1,28 miljard euro indicatief verdeeld over de 12 provincies. De provincie Utrecht heeft zicht op 284 miljoen euro om de toekomst van het Utrechts landelijk gebied verder vorm te geven. Dit bedrag is bedoeld voor de eerste vier pakketten en is nog indicatief; de komende maanden worden de maatregelpakketten van alle provincies definitief beoordeeld. Naar verwachting neemt het Rijk in juli 2024 een definitief besluit over de toedeling van de rijksmiddelen.
Energie in de gebieden houden
De provincie Utrecht heeft indicatief het hoogste bedrag van alle provincies toegekend gekregen. Mirjam Sterk, gedeputeerde Transitie Landelijk Gebied: “We zijn natuurlijk al een hele tijd bezig en we doen wat mogelijk is, maar we hebben het geld hard nodig om door te kunnen. We hopen nu snel, samen met onze gebiedspartners, verder te werken aan het herstel van de natuur, een gezond watersysteem, duurzame landbouw en een goede toekomst voor onze boeren. De energie die in bepaalde gebieden gewoon zit, waar boeren echt vooruit willen, kunnen we zo erin houden. En dan ook echt resultaten gaan boeken.”
En dat is precies wat de andere provincies ook nodig hebben: “Wij hopen van harte dat de provincies die nu minder middelen van het Rijk toebedeeld krijgen, in de tweede tranche op meer geld kunnen rekenen. Zodat ook zij snel aan de slag kunnen met de toekomst van hun landelijk gebied.”
De maatregelpakketten
Hoewel de provincie, naar verwachting, middelen voor (onderdelen van) de eerste vier pakketten krijgt, worden er, vanwege de urgentie, zes pakketten ingediend. De pakketten bevatten maatregelen voor de natuur, water, klimaat en landbouw die voldoende kansrijk zijn om op korte termijn (2024 – 2027) uit te voeren en die bijdragen aan de UPLG-opgaven:
- Maatregelpakket 1. Groenblauwe linten en scheggen en boerensloten
In dit pakket zijn vier gebieden opgenomen die aansluiten bij de groene scheggen en linten van Utrecht. Dit zijn vier gebieden uit de Groen Groei Mee-strategie: Hollandsche IJssel, Zuidelijke Eemvallei, Kromme Rijn Linielandschap en Noorderpark. Daarnaast bevat dit pakket een maatregel voor het ecologisch beheer van boerensloten in de hele provincie. Dit zorgt voor een sterke uitbreiding van de fijnmazige groenblauwe dooradering van het hele landelijk gebied ten behoeve van biodiversiteit, ecologische waterkwaliteit (Kaderrichtlijn Water), klimaatadaptatie en -mitigatie.
- Maatregelpakket 2. Veenweiden
Het pakket Veenweiden bevat maatregelen voor de veenweiden in de Eemvallei en in West-Utrecht, die ervoor zorgen dat de zomergrondwaterstand in de veenweidengebieden omhooggaat. Daar horen ook maatregelen bij die ervoor zorgen dat er in de winter en in het voorjaar meer water wordt vastgehouden. Daarnaast gaat het om ondersteunende initiatieven die nodig zijn om de genoemde maatregelen goed te laten functioneren en die er goed mee gecombineerd kunnen worden, zoals maatregelen gericht op weidevogels.
- Maatregelpakket 3. Landbouw
Het maatregelpakket Landbouw is voor de gehele provincie. Het pakket is samengesteld om op korte termijn resultaat te boeken op de UPLG-doelen. Hiermee kunnen agrariërs snel aan de slag om hun bedrijfsvoering te verduurzamen en een aantal belangrijke emissies te reduceren zoals ammoniak, nutriënten uit- en afspoeling en broeikasgassen. Dit draagt hiermee ook bij aan het behalen van de doelen voor natuur. De basis van dit pakket vormt ‘doelsturing’ en het stimuleren van duurzaam ondernemerschap.
- Maatregelpakket 4. Overgangszones Natura 2000-gebieden
Dit maatregelpakket omvat maatregelen om de verslechtering van de natuurdoelstellingen te stoppen en de gunstige staat van instandhouding van de Natura 2000-gebieden te halen. Op hoofdlijnen gaat het over het realiseren van herstelmaatregelen in en rondom de Natura 2000-gebieden, ecologische verbindingen tussen de natuurgebieden, functieaanpassingen, hydrologisch herstel en reductie van stikstof in de overgangszones. Het pakket heeft betrekking op vijf Natura 2000-gebieden: Zouweboezem, Uiterwaarden Lek, Binnenveld, Kolland & Overlangbroek en Noorderpark.
- Maatregelpakket 5. Heuvelrug en flanken
De basis voor ‘Heuvelrug en flanken’ is beschreven in het Ambitiedocument Blauwe Agenda. Een deel van de maatregelen uit deze agenda is in dit pakket opgenomen. Het doel van de Blauwe Agenda is om het watersysteem van de Utrechtse Heuvelrug meer robuust te maken om alle functies beter te kunnen laten profiteren van de grote zoetwatervoorraad, en om de effecten van klimaatverandering zoveel mogelijk op te kunnen vangen. Door meer water te infiltreren en vast te houden wordt de beschikbaarheid van water voor alle functies vergroot en de gevolgen van wateroverlast beperkt. Op de lage flanken wordt toegewerkt naar een robuuster en toekomstbestendig watersysteem door hydrologische ontvlechting.
- Maatregelpakket 6. Beekdalen
Dit maatregelpakket richt zich zowel op de beken zelf als op veel grotere gebied van beekdalen. Het pakket omvat maatregelen die bijdragen aan een natuurlijk beekherstel voor de beektrajecten Moorsterbeek, Heiligerbeek, Lunterse beek en de toevoerbeken. De maatregelen voor deze beken komen uit diverse beekherstel uitvoeringsprogramma’s. Ze zijn daarmee concreet en kunnen snel uitgevoerd worden.
Ga naar de pagina met alle informatie over de Maatregelpakketten.
Voor persinformatie:
jytte.reichert@provincie-utrecht.nl, 06 18 54 01 37
