Subsidie kan worden aangevraagd door eigenaren of erfpachters die landbouwgrond willen omzetten naar natuur of landschap, of eigenaren of erfpachters die de kwaliteit van natuur of landschap willen verhogen, verbeteren en herstellen. Deze subsidie kan ook worden aangevraagd door eigenaren en erfpachters die bos buiten het Natuurnetwerk Nederland (NNN) willen realiseren. Daarnaast kan subsidie worden aangevraagd door eigenaren en erfpachters voor maatregelen in het kader van de Specifieke Uitkering Programma Natuur 2e fase.

Binnen deze subsidieregeling kan subsidie worden aangevraagd voor eenmalige functieverandering, investeringsmaatregelen en inrichtingsmaatregelen voor aandachtsoorten in het Natuurnetwerk Nederland (NNN) of in het zoekgebied NNN of Groene Contour. Ook kan subsidie worden aangevraagd voor het realiseren van bos buiten het Natuurnetwerk Nederland (NNN).

Functieverandering

Vraag de subsidie voor functieverandering aan als u landbouwgrond wilt omzetten naar natuur.

Investeringsmaatregelen

U kunt subsidie aanvragen voor investeringsmaatregelen:

• voor de realisatie van natuurbeheer- of landschapsbeheertypen op grond die omgezet is van landbouw naar natuurgrond;
• die nodig zijn voor de verhoging van de natuurkwaliteit of de omzetting van een bestaand natuurbeheertype;
• die uitvoering geven aan het actief soortenbeleid zoals beschreven in de provinciale Natuurvisie en het daarbij behorende Supplement biodiversiteit; U kunt dan bijvoorbeeld denken aan het maken van een optimaal leefgebied voor provinciale aandachtsoorten zoals zandbijen of de zandhagedis;
• die gericht zijn op de uitvoering van de herstelmaatregelen die onderdeel zijn van een Natura 2000 beheerplan;
• die uitvoering geven aan de Specifieke Uitkering Programma natuur 2e fase (dit betreft specifieke maatregelen in Natura 2000-gebieden of revitalisering van bossen op de Utrechtse Heuvelrug).

Subsidie voor investeringsmaatregelen wordt alleen verstrekt als u aan de volgende voorwaarden voldoet:

1. De inrichtingsmaatregelen in uw investeringsplan of programma zijn bedoeld om de  (beoogde) beheertypen en habitattypen verder te ontwikkelen en te beheren. Daarnaast dragen de maatregelen bij aan de realisatie van het investeringsdoel naar het oordeel van Gedeputeerde Staten.
2. Het investeringsdoel is in overeenstemming met het Natuurbeheerplan of beheerplan zoals dat op de datum van de subsidieaanvraag gold.
3. De maatregelen die u in het investeringsplan of het programma beschrijft realiseren de omvorming van landbouwgrond naar natuur efficiënt en effectief. Dit geldt ook voor de maatregelen gericht op het verhogen van de kwaliteit van de natuur of het realiseren en aanleggen van natuur.
4. U bent nog niet gestart met het uitvoeren van de inrichtingsmaatregelen vóórdat
   1. De taxatie is uitgevoerd, indien de aanvraag voor een investeringssubsidie samen gaat  met een aanvraag voor een subsidie functieverandering dan wel;
   2. U de subsidieaanvraag voor investeringsmaatregelen heeft ingediend,
5. De inrichtingsmaatregelen leiden tot een natuur of landschapsbeheertype zoals opgenomen en nader beschreven in bijlagen 1 en 2 van de Subsidieverordening natuur en landschapsbeheer provincie Utrecht 2016.
6. Indien de subsidieaanvrager een grote onderneming heeft dient naast de subsidieaanvraag ook een beschrijving met onderbouwing te worden toegevoegd van de situatie waarin geen steun zou worden verleend.

Subsidie voor het omvormen van landbouwgrond naar natuurgrond (functieverandering) wordt alleen aan u verstrekt als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

1. De subsidie is bedoeld voor functieverandering van landbouwgrond naar natuur;
2. De functieverandering dient niet tot uitvoering van wettelijke verplichtingen of een bestaand(e) (publiekrechtelijk) convenant, regeling of afspraak waardoor de aanvrager bij subsidieverlening een bedrag zou ontvangen voor kosten die hij zelf dient te dragen.
3. De functieverandering is in overeenstemming met het natuurbeheerplan zoals dat op de datum van de subsidieaanvraag voor functieverandering gold.
4. De wijze van ontwikkeling en beheer van het beheertype draagt naar het oordeel van Gedeputeerde Staten voldoende bij aan de doelstellingen zoals opgenomen in het natuurbeheerplan. Deze wijze wordt beschreven in een bij de subsidie aanvraag bij te voegen realisatieplan.
5. De productiecapaciteit is in de laatste vijf jaar voor de functieverandering onafgebroken gebruikt.
6. U heeft een aanvraag tot functiewijziging in het Omgevingsplan ingediend bij de gemeente voor het realiseren van een natuur- of landschapsbeheertype.

De hoogte van de subsidie functieverandering voor:

• Nieuwe natuur of te ontwikkelen natuur binnen het NNN;
• Te ontwikkelen natuur binnen het zoekgebied (Groene Contour);
• Buiten het zoekgebied;

bedraagt ten hoogste het verschil in de marktwaarde van de landbouwgrond en de marktwaarde van de grond nadat de functieverandering heeft plaatsgevonden.  

De hoogte van de subsidie voor investeringsmaatregelen en noodzakelijke activiteiten en maatregelen bedraagt maximaal 100 procent van de subsidiabele kosten. Hiervoor kan jaarlijks één voorschot verstrekt worden, tenzij er in de beschikking tot subsidieverlening anders is bepaald.

U komt voor subsidie in aanmerking als het terrein waarvoor u subsidie aanvraagt in het NNN ligt of aansluit op de begrenzing van het NNN, of als de percelen aaneengesloten in omvang minimaal 5 hectare beslaan. Voor bos buiten NNN komt u voor subsidie in aanmerking als de percelen waarvoor u subsidie aanvraagt aaneengesloten tenminste 1,5 hectare beslaan.           

Revitalisering bos op de Utrechtse Heuvelrug

In het kader van de Specifieke Uitkering Programma Natuur 2e fase is het mogelijk subsidie aan te vragen voor revitalisering van bos op de Utrechtse Heuvelrug. In dat kader komen de volgende maatregelen voor subsidie in aanmerking:

• toedienen bufferende stoffen (inclusief monitoring en bodemonderzoek);
• aanplant rijkstrooiselsoorten;
• bevorderen rijkstrooiselsoorten door tijdelijke uitrastering percelen;
• door middel van bostracking bevorderen rijkstrooiselsoorten;
• meer dood hout: aanwijzen OAD netwerk plus ringen/lieren bomen.

In het investeringsplan geeft u dan in de betreffende tabel aan welke van deze maatregelen u wilt uitvoeren en met welke hoeveelheden. 

Bos buiten NNN

Het is mogelijk subsidie aan te vragen voor het realiseren van bos buiten het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Eigenaren en erfpachters van landbouwgrond kunnen subsidie ontvangen voor afwaardering en inrichting ten behoeve van het realiseren van bos buiten het NNN. De voorwaarden hiervoor zijn onder meer dat de functie van de percelen wordt gewijzigd in natuur, de percelen aaneengesloten tenminste 1,5 hectare beslaan en de percelen vallen binnen de kaart 'Zoekgebied bos buiten NNN'. Verder gelden de reguliere voorwaarden van de SKNL, zie onder Voorwaarden voor aanvragen. De subsidieregeling dekt niet de kosten van het beheer. Ook is er (vooralsnog) geen mogelijkheid om beheersubsidie aan te vragen via het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL). Het nieuwe bos blijft uw eigendom en hoeft niet opengesteld te worden voor publiek. Voordat een aanvraag kan worden ingediend, zal op verzoek van de initiatiefnemer de provincie eerst een prétoets uitvoeren. Hiermee toetst de provincie de plannen op een aantal factoren, bijvoorbeeld of bos binnen het landschap past, of het verenigbaar is met andere functies zoals cultuurhistorie en archeologie en wat de ecologische bijdrage is. Verder moet u als aanvrager in ieder geval aantonen dat er een aanvraag tot wijziging van de functie in het Omgevingsplan bij de gemeente is ingediend. Het is hierbij wenselijk dat u voorafgaand aan de formele procedure tot wijziging van het Omgevingsplan informeel toetst bij de gemeente of de functiewijziging past binnen het beleid en de regelgeving.                                    

Wat als mijn terrein buiten het zoekgebied ligt?

Indien u een aanvraag wilt indienen voor percelen die buiten het zoekgebied liggen, dient u, voordat u een aanvraag indient, contact op te nemen met de provincie Utrecht via steunpuntnatuur@provincie-utrecht.nl over de te volgen procedure. Deze percelen komen namelijk alleen in aanmerking voor subsidie als uit een onafhankelijke ecologische onderbouwing en na advies van de Kopgroep Akkoord van Utrecht blijkt dat deze percelen geschikt zijn om toe te voegen aan het Natuurnetwerk Nederland (NNN). De Kopgroep Akkoord van Utrecht bestaat uit de natuur- & terreinbeherende organisaties, LTO, Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) en de provincie Utrecht als voorzitter. Deze kopgroep houdt zich bezig onder meer bezig met de stand van zaken natuurrealisatie en het NNN.

U dient voorafgaand aan de aanvraag een overzichtskaart aan te leveren van de ligging van het perceel of de percelen en de omvang ervan aan te geven. Daarnaast dient u een ecologische onderbouwing aan te leveren waaruit blijkt dat de percelen op ecologische gronden geschikt zijn om op korte termijn toe te voegen aan het NNN. De provincie Utrecht toetst de ecologische onderbouwing. Indien de provincie met de ecologische onderbouwing instemt draagt de provincie er zorg voor dat de Kopgroep Akkoord van Utrecht advies uitbrengt over het op termijn toevoegen van de percelen aan het NNN. Nadat de Kopgroep Akkoord van Utrecht advies heeft uitgebracht en de percelen geschikt zijn om op termijn toe te voegen aan het NNN, en u hiervan bericht hebt ontvangen, kunt u de subsidieaanvraag indienen. U dient bij de subsidieaanvraag dan een bewijsstuk toe te voegen waaruit blijkt dat de Kopgroep Akkoord van Utrecht advies heeft uitgebracht.

Welke activiteiten zijn opengesteld en welke percelen komen in aanmerking voor functieverandering?

In hoofdstuk 3 van het Openstellingsbesluit subsidies natuur provincie Utrecht 2025 kunt u lezen welke activiteiten de Provincie Utrecht heeft opengesteld. Op kaart 1 van het natuurbeheerplan ziet u welke percelen in aanmerking komen voor subsidie functieverandering. In de beheerrichtlijnen (pdf, 818.14 kB) staat wat u moet doen en laten om de nieuwe natuur te ontwikkelen en in stand te houden. Er zijn beheerrichtlijnen voor verschillende natuurbeheertypen. Op kaart 4 (de ambitiekaart) van het natuurbeheerplan staan bij elk perceel de bijbehorende gewenste natuurbeheertypen in volgorde van prioriteit.

Subsidie aanvragen voor percelen voor te ontwikkelen natuur zoekgebied (NNN en Groene contour)

Om de realisatie van het NNN te versnellen is realisatie van NNN ook mogelijk in de terreinen die op kaart 1 van het Natuurbeheerplan zijn aangeduid als 'te ontwikkelen natuur zoekgebied (Groene Contour)' en 'te ontwikkelen natuur zoekgebied (NNN)'. In deze zoekgebieden wordt nu ook de volledige waardevermindering van de grond op basis van een taxatie vergoed. Verder komen terreinen buiten het zoekgebied, die op grond van een ecologische onderbouwing en na advies van de Kopgroep Akkoord van Utrecht geschikt zijn om toe te voegen aan het NNN, voor subsidie in aanmerking. Daarnaast kan subsidie worden verstrekt bij uitbreiding of oprichting van NSW-landgoederen indien op de helft van de percelen natuur wordt gerealiseerd. Tot slot kan subsidie worden aangevraagd om de gevolgen van de stiksofdepositie op N2000 gebieden te verminderen.

Vestigen kwalitatieve verplichting

Indien een subsidie voor functieverandering wordt ingediend, zal er tussen de provincie en de initiatiefnemer een kwalitatieve verplichting worden opgesteld en vervolgens worden gevestigd bij een door de provincie aangewezen notaris. Deze kwalitatieve verplichting zal worden ingeschreven in de openbare registers van het Kadaster en zal te allen tijde verbonden zijn aan het kadastrale perceel. Een dergelijke kwalitatieve verplichting verzekert de instandhouding en het beheer van de ontwikkelde natuur en voorkomt dat er acties worden uitgevoerd die de natuur in gevaar brengen of verstoren. Zelfs als de grond wordt verkocht, wordt via de kwalitatieve verplichting de natuur duurzaam in stand gehouden. Aan de kwalitatieve verplichting zijn zogenaamde provinciale beheerrichtlijnen gekoppeld (bewerking van de landelijke BIJ12 SNL Beheerrichtlijnen) waarmee bindende instructies worden gegeven over het te voeren beheer.

Beheersubsidie

Om de gerealiseerde natuur in stand te houden, kunt u gebruikmaken van een andere subsidieregeling: de SVNL (SubsidieVerordening Natuur en Landschapsbeheer). Hiervoor komt u pas in aanmerking in het jaar volgend op de afronding van de inrichting. Dit geldt ook voor de situatie waarin u een bestaand natuurbeheertype hebt omgevormd naar een ander natuurbeheertype.

Subsidie biodiversiteit

Ook voor de aandachtsoorten (actief soortenbeleid, supplement biodiversiteit), stelt de provincie subsidie beschikbaar via SKNL. De maatregelen moeten bijdragen aan de instandhouding van onze aandachtsoorten en hun leefgebieden. Dit kunnen uiteenlopende projecten zijn die ingrijpen op verschillende schaalniveaus. Zoals het verbeteren of uitbreiden van heide, stuifzanden of schraalgraslanden. Het verbinden van leefgebieden of herstel van de waterhuishouding. Maar ook het verhogen van het aandeel dood hout in bossen of aanleg van poelen voor kamsalamander. Voor projecten voor aandachtsoorten die niet binnen NNN liggen kan subsidie worden aangevraagd op basis van  Subsidieregeling biodiversiteit provincie Utrecht, biodiversiteit en leefgebieden bedreigde soorten.                                

Subsidie voor aankoop van gronden waar u nog geen eigenaar van bent (aankoop en ontpachting van NNN-gronden)

Bent u nog geen eigenaar van een terrein waar de provincie natuur wil realiseren, maar wilt u dat graag en ziet u mogelijkheden zo’n terrein aan te kopen? Dan is de subsidieregeling Leefomgeving Landelijk Gebied provincie Utrecht (hoofdstuk 2 Aankoop en ontpachting NNN-gronden) beschikbaar. U kunt op basis van deze subsidieregeling subsidie aanvragen voor de aankoop van deze terreinen. Net zoals bij de SKNL wordt subsidie verleend voor het verschil tussen de huidige landbouwkundige waarde en de toekomstige waarde van het perceel als natuurgebied. Lees hier meer over op de pagina Aankoop en ontpachting NNN-gronden.

Voor vragen kunt u contact opnemen met het steunpuntnatuur@provincie-utrecht.nl.