Interview Huib van Essen

Met de Statenverkiezingen in aantocht blikken de gedeputeerden van de provincie Utrecht terug op hun bestuursperiode van de afgelopen vier jaar. Huib van Essen heeft als gedeputeerde de onderwerpen 'ruimtelijke ontwikkeling', 'omgevingswet' en 'energietransitie en klimaat' in zijn portefeuille. Hoe blikt hij terug op de afgelopen jaren?

Videoterugblik

Terugblik 2019-2023 gedeputeerde Huib van Essen.

Interview

Wat is het eerste dat in je opkomt als je aan de afgelopen bestuursperiode denkt?

De titel van ons coalitieakkoord van vier jaar geleden: Nieuwe Energie voor Utrecht. Die titel staat voor wat we de afgelopen jaren gedaan hebben. We hebben grote stappen gemaakt op het gebied van de energietransitie. En ‘nieuwe energie’ is een mooie typering van de bestuursstijl die we met elkaar ontwikkeld hebben. We zijn een college, dat zowel met elkaar als met de partners buiten de muren van het provinciehuis op een goede en intensieve manier samenwerkt. Daar ben ik trots op!

En ‘nieuwe energie’ is een mooie typering van de bestuursstijl die we met elkaar ontwikkeld hebben

Huib begroting thumbnail
Gedeputeerde Huib van Essen (2021)

Wat is in je portefeuille Omgevingsvisie het meest in het oog springende resultaat?

De manier waarop de Omgevingsvisie tot stand is gekomen, vind ik model staan voor de manier waarop we willen werken: integraal en samen met onze partners. Er ligt nu een evenwichtige en ambitieuze Omgevingsvisie die als het ware een gezamenlijke bril is waardoor je naar de toekomst van onze provincie kijkt. Waar gaan we woningen bouwen, waar is ruimte voor duurzame opwek van energie, hoe beschermen we de natuur? Om maar een paar onderwerpen te noemen. Het feit dat we zo’n gezamenlijke visie hebben ontwikkeld, helpt ons enorm in onze contacten met het Rijk. Mede hierdoor hebben we goede afspraken kunnen maken over verstedelijking en hebben we bijna een miljard gekregen voor mobiliteitsmaatregelen die nodig zijn om nieuwe huizen te kunnen bouwen.

Waar ben je bij je portefeuille Ruimtelijke Ontwikkeling trots op?

Meerdere dingen, waarbij de gemene deler is dat we in samenwerking met gemeenten en andere partners grote stappen zetten. Neem Groen Groeit Mee: met 39 partners hebben we een Pact Groen Groeit Mee gesloten waarin we afspreken dat we bij woningbouw groen – natuur en recreatief groen - vanaf de tekentafel meenemen. Ik merk veel energie bij onze partners om hier ook echt mee aan de slag te gaan.

Ander voorbeeld is ons programma Wonen en Werken. Per regio kijken we samen met gemeenten waar de logische plekken zijn om huizen en werkplekken te bouwen. Dat heet ‘regionaal programmeren’: samen en in onderlinge afstemming. Uitgangspunt bij het bouwen van woon- en werkplekken is de Omgevingsvisie waarin staat dat we dit binnenstedelijk en rond OV-knooppunten doen.

En bij Energietransitie en Klimaat?

We kwamen van heel ver. Toen ik als gedeputeerde begon was een handvol collega’s met dit onderwerp bezig. Bijna vier jaar later is er een team opgebouwd van 25 tot 30 professionals met een ongelooflijke expertise. Zij ondersteunen scholen, zorginstellingen en energiecoöperaties bij het verduurzamen. We werken hard aan een inclusieve aanpak waarbij we inwoners met en krappe beurs helpen met heel concreet het besparen van energie, bijvoorbeeld door het aanbieden van isolatievouchers. Bedrijven helpen we energie besparen.

Gedeputeerde Huib van Essen vult spouwmuur met isolatie
Gedeputeerde Huib van Essen vult spouwmuur met isolatie (december 2022)

En ik ben er trots op dat we in onze drie Regionale Energie Strategieën (RES’en) een realistisch, ambitieus bod hebben neergelegd hoeveel duurzame energie we in 2030 gaan opwekken. Je ziet dat het realiseren daarvan lastig en uitdagend is, maar als provincie pakken we hierin de regie om te zorgen dat we dit met elkaar voor elkaar gaan krijgen.

Last but not least: we hebben de afgelopen periode diverse onderzoeken laten uitvoeren, onder meer naar biomassa, een verkenning windlocaties en een systeemstudie over de energie-infrastructuur. We hebben daarmee een sterke kennisbasis om beleid op te baseren.

Wat bleek lastiger voor elkaar te krijgen dan je vier jaar geleden dacht, toen je begon?

De warmtetransitie is superbelangrijk, maar wel iets van de lange adem. Ik had bijvoorbeeld gedacht en gehoopt dat we sneller stappen zouden kunnen zetten met geothermie. Geschikte locaties vinden blijkt een complex en langdurig traject te zijn. En als ik naar ons eigen provinciale vastgoed kijk: ik had graag gezien dat we met de verduurzaming daarvan verder zouden zijn dan we tot nu toe gekomen zijn.

Durf groot te denken!

Wat wil je je opvolger meegeven?

Ik zou hem of haar het advies willen geven om voort te bouwen op wat we in werking hebben gesteld. Zet de lijn uit de Omgevingsvisie voort, wees consistent. En ook: durf groot te denken, of het nu gaat om een OV-schaalsprong, Groen Groeit Mee of de energietransitie. We zijn een van de snelst groeiende regio’s van Nederland en we hebben goede plannen. Durf daarvoor te staan en zoek de samenwerking op. De provincie Utrecht is meer dan een optelsom van 26 gemeenten, het is belangrijk om daar als overheid de leiding in te nemen.