Van Wet natuurbescherming naar Omgevingswet
Provincies zijn sinds de invoering van de Wet natuurbescherming in 2017 verantwoordelijk voor het natuurbeleid. Daaronder valt ook de zorg voor bedreigde en beschermde plant- en diersoorten. In 2024 is de Wet natuurbescherming opgegaan in de Omgevingswet. Deze nieuwe wet zorgt ervoor dat we bij invulling van de ruimte binnen de provincie rekening houden met alles wat hier samenkomt: wonen, werken, recreëren, water, energie, landbouw, mobiliteit én natuur.
Om alle keuzes voor gebruik van de ruimte goed te kunnen maken en de verschillende belangen goed af te kunnen wegen, heeft de provincie een Omgevingsvisie en Omgevingsverordening opgesteld. In de Omgevingsvisie staat hoe wij willen dat onze provincie er in 2050 uitziet. De provinciale wetten en regels die hiervoor nodig zijn, staan beschreven in de Omgevingsverordening. In hoofdstuk 6 staat de wet- en regelgeving over de natuur beschreven.
De vijf pijlers van ons natuurbeleid
Het behouden, versterken en verbinden van de natuur. Dat is de kern van het natuurbeleid van de provincie Utrecht dat we hebben verwerkt in onze natuurvisie. Dit beleid bestaat uit vijf pijlers:
1. Natuur in een robuust netwerk
We zorgen ervoor dat de natuur de ruimte krijgt in robuuste aaneengesloten natuurgebieden: het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Dit netwerk, waar ook de Natura 2000-gebieden onderdeel van zijn, is belangrijk voor de natuur. Want grotere natuurgebieden zijn beter bestand tegen droogte, klimaatverandering en andere schadelijke invloeden. Ook kunnen er meer soorten planten en dieren leven en kunnen ze zich makkelijker verspreiden.
2. Natuur met kwaliteit
We willen natuur met kwaliteit. Daarom stellen we via subsidies geld beschikbaar voor natuurbeheer, het anders inrichten van gebieden (bijvoorbeeld van agrarisch naar natuur) en het verbeteren van de bodem-, water- en milieucondities waar dat nodig is. Ook stimuleren we maatregelen die ervoor zorgen dat bedreigde plant- en diersoorten behouden blijven. Dit doen we bijvoorbeeld door subsidie beschikbaar te stellen voor projecten die bijdragen aan de instandhouding van bedreigde diersoorten en hun leefgebieden in onze provincie.
3. Beleven en betrekken
We vinden dat mensen van onze natuur moeten kunnen genieten en willen graag dat ze zich medeverantwoordelijk voelen om goed met de natuur om te gaan. Daarom ondersteunt de provincie projecten die inwoners stimuleren om naar buiten te gaan en te genieten van de natuur of om zelf aan de slag te gaan met of in de natuur. Een voorbeeld is het programma Groen aan de Buurt waarbij bewoners en gemeenten natuur in hun eigen buurt ontwikkelen en onderhouden.
4. Naar duurzame financiering en benutting
We zoeken naar manieren om de financiële ruimte van ons natuurbeleid op een duurzame manier te vergroten, waarbij we zowel kijken naar publieke als private financieringsconstructies.
5. De balans bewaken
De provincie weegt het beschermen van onze natuur zorgvuldig af tegen andere belangen, zoals het versterken van de infrastructuur of het creëren van woonruimte. We streven naar evenwichtige soortenpopulaties en een goede balans tussen verschillende typen natuur. De provinciale wetten en regels die hiervoor nodig zijn, staan beschreven in de Omgevingsverordening. De wet- en regelgeving over de natuur staat beschreven in hoofdstuk 6. Ook het Omgevingsprogramma Faunabeleid en Monitoring geeft kaders voor balans tussen faunabeleid en andere beleidsthema's.
Hoe we onze doelen bereiken
Hóe we onze doelen voor de natuur willen bereiken en hoe we dit gaan monitoren, staat beschreven in supplementen op de natuurvisie:
- Supplement Biodiversiteit
- Supplement Monitoring en bijsturing
- Supplement Realisatiestrategie Natuurvisie
- Beleidskader Wet natuurbescherming
- Omgevingsprogramma Faunabeleid en Monitoring
Aandacht voor bedreigde planten en dieren
We hebben in 2016 uitgezocht welke bedreigde soorten in onze provincie voorkomen. Hier is een lijst uitgekomen van ruim 500 soorten planten en dieren. Dit zijn onze aandachtsoorten. Wij zetten ons ervoor in om deze soorten in onze provincie te behouden. We stimuleren maatregelen voor deze soorten waardoor hun leefgebied verbetert en hun aantal uitbreidt.
Uit de lijst van aandachtsoorten zijn 41 icoonsoorten geselecteerd: planten en dieren die een bijzondere betekenis hebben voor de provincie Utrecht. Ze staan symbool voor de vele andere aandachtsoorten. Maatregelen die effectief zijn voor de icoonsoorten hebben vaak ook een positief effect op andere aandachtsoorten. Kijk ook op Geopoint natuurkwaliteit.
Monitoring en rapportage
We doen inspanningen voor de natuur, maar wat levert dit op? Dit meten we door het (laten) opstellen van verschillende montoringsrapportages. Een keer per drie jaar bundelen we al deze rapportages in de Rapportage Natuur. Deze rapportage, die voor het eerst verscheen in 2017, beschrijft hoe het is gesteld met de Utrechtse biodiversiteit. Najaar 2024 verschijnt de derde Rapportage Natuur.
Contact
Secretariaat afdeling Landelijke Leefomgeving
Telefoon: (030) 258 90 11
E-mail: secretariaat.leefomgeving@provincie-utrecht.nl