Om kwetsbare en waardevolle natuurgebieden goed te kunnen beschermen is natuurbeleid nodig. Op deze pagina vindt u informatie over de volgende wetten en regels: Wet natuurbescherming, Europese richtlijnen, Natuurschoonwet en de Wet Ammoniak en veehouderij.
De Wet natuurbescherming (Wnb) ziet toe op het behoud en de versterking van de biodiversiteit. Ook ondervangt de Wnb zoveel mogelijk de nadelige effecten van het gebruik van de natuur. De Wnb heeft op 1 januari 2017 de voormalige Natuurbeschermingswet, Flora- en Faunawet en Boswet vervangen. De verantwoordelijkheid voor natuurbeleid is hierdoor nog meer bij de provincies komen te liggen.
De provincie Utrecht heeft de regie over het eigen natuurbeleid. De ambities en richting van het natuurbeleid zijn vastgelegd in de provinciale Natuurvisie en het Beleidskader Wnb pdf, 19 MB) – met daarin de Beleidsregels Natuur en Landschap en de Interim Omgevingsverordening.
Bescherming van soorten, gebieden en houtopstanden
Het beschermen van de Utrechtse natuur is één van de kerntaken van de provincie. We vullen deze taak op verschillende manieren in. Bij natuurbescherming maken we onderscheid in het beschermen van natuurgebieden, van dier- en plantsoorten, van bomen en bossen en van het landschap. U leest hier meer over in het dossier Natuurbescherming.
Wilt u een activiteit wilt ondernemen die de beschermde natuur raakt? Dan heeft u misschien een vergunning of ontheffing nodig. Het kan ook zijn dat u een melding moet doen bij de provincie. Meer informatie hierover vindt u bij Loket - vergunningen en ontheffingen.
Vogel- en Habitatrichtlijn
De Europese Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn beschermen de natuur in heel Europa. Beide richtlijnen beschermen bepaalde gebieden. Elke lidstaat is verplicht speciale beschermingszones vast te stellen. Deze vormen samen één Europees netwerk van natuurgebieden: Natura 2000. De Vogelrichtlijn- en Habitatrichtlijngebieden worden in Nederland gecombineerd als Natura 2000-gebieden. De speciale beschermingszones van de Vogelrichtlijn in Nederland staan inmiddels vast. De speciale beschermingszones van de Habitatrichtlijn staan nog niet vast.
Milieuwet
De IPPC-richtlijn staat voor Integrated Pollution Prevention and Control, geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging. Ze maakt onderdeel uit van het Europese milieurecht. Ze bestaat uit een set regels om industriële installaties te controleren. Grotere varkens- en kippenbedrijven hebben hiermee te maken. De IPPC-richtlijn beoogt de verontreiniging door industriële activiteiten te beperken en voorkomen en een zo een hoog mogelijk niveau van bescherming van het milieu te bereiken. Europese richtlijnen, en dus ook de IPPC-richtlijn, moeten door lidstaten in nationale wetgeving worden opgenomen. Daarbij is het in beginsel aan de lidstaat hoe zij dit doet, als het in de richtlijn voorgeschreven resultaat maar wordt bereikt. De IPPC-richtlijn is geïmplementeerd in Nederlandse wetgeving. Voor veehouderijen is dat de Wet milieubeheer, de Wet ammoniak en veehouderij en het Besluit huisvesting.
De Natuurschoonwet (NSW) is in 1928 het leven geroepen om landgoederen met een oorspronkelijk historisch karakter in stand te houden. Bent u eigenaar, vruchtgebruiker of erfpachter van een landgoed? Dan kunt u uw landgoed laten rangschikken onder de Natuurschoonwet. U krijgt dan belastingvoordelen, zodat u uw landgoed makkelijker in stand kunt houden. Voorwaarde is wel dat het landgoed behouden blijft. Niet elk landgoed komt voor rangschikking in aanmerking. Het moet aan de voorwaarden voldoen die staan omschreven in het Rangschikkingsbesluit NSW.
Belangrijkste voorwaarden
- Het is een landgoed van minstens 5 hectare, aaneengesloten; of een (deel van een) historische buitenplaats die minimaal 1 hectare groot is.
- Het landgoed bestaat voor minstens 30% uit houtopstanden (bos) of natuurterreinen. Of een combinatie van beide.
Als het landgoed voor rangschikking in aanmerking komt, moet de eigenaar een Aanvraag Rangschikking als landgoed doen bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
De Wet ammoniak en veehouderij (Wav) beschermt natuurgebieden die gevoelig zijn voor verzuring tegen de ammoniakemissie uit dierenverblijven van veehouderijen. Op grond van deze wet wijzen Provinciale Staten gebieden aan die zeer kwetsbaar zijn voor ammoniak.
Begrenzing
De provincie wijst voor verzuring gevoelige gebieden aan als kwetsbaar, als ze groter zijn dan 50 hectare. Zij wijst ook kleinere gebieden aan, als het gebieden betreft met een zeer hoge natuurwaarde. Dit zijn gebieden die zijn aangewezen als beschermde leefomgeving, waar rode lijstsoorten voorkomen of waar anderszins een hoge natuurwaarde is. Gedeputeerde Staten kunnen samen met gemeenten en vertegenwoordigers van landbouw- en natuurorganisaties voorstellen doen voor het aanwijzen van gebieden. Provinciale Staten zijn verplicht de voor verzuring gevoelige gebieden (die onder de Natuurbeschermingswet 1998 vallen en groter zijn dan 5 hectare) aan te wijzen als zeer kwetsbaar.
Werking
In de Wav gelden algemene regels die bepalen of een milieuvergunning al dan niet wordt verleend. Het gaat daarbij om ammoniakemissie uit dierenverblijven. Een veehouderij oprichten en vestigen in een zeer kwetsbaar gebied - of in een zone van 250 meter daaromheen - is maar in een beperkt aantal gevallen mogelijk.
Zie ook
Invasieve exoten zijn dieren en planten die door menselijk handelen in een nieuw gebied terechtkomen en daar een bedreiging vormen voor de biodiversiteit. De reuzenberenklauw, wasbeer, grote waternavel en Aziatische hoornaar zijn voorbeelden van invasieve exoten die in Nederland voorkomen. Invasieve exoten kunnen inheemse soorten verdringen of zelfs doen uitsterven. EU-lidstaten zijn sinds 2015 verplicht om invasieve exoten te bestrijden die op een vastgestelde soortenlijst staan. Provincies zijn verantwoordelijk zijn voor het behoud en herstel van de biodiversiteit. Daarom zijn zij ook medeverantwoordelijk voor het bestrijden en beheersen van invasieve exoten die de verscheidenheid van planten en dieren in gevaar brengen.
Uitvoeringsprogramma Invasieve Exoten 2022 – 2026
Met een aantal gemeenten, waterschappen en terreinbeherende organisaties hebben we in 2021 gewerkt aan het Uitvoeringsprogramma Invasieve Exoten 2022-2026. Dit uitvoeringsprogramma is op 8 februari 2022 vastgesteld door Gedeputeerde Staten. In het programma is alle kennis over de invasieve exoten die in onze provincie voorkomen bijgewerkt en gebundeld. Deze informatie is gemakkelijk terug te vinden in de factsheets in de bijlagen bij het uitvoeringsprogramma, maar ook in onze Storymaps.
Naast wat de provincie zelf doet, willen wij ook andere partijen helpen om invasieve exoten te bestrijden. Daarom is er de Subsidieregeling Biodiversiteit. Er kan subsidie aangevraagd worden om:
- invasieve exoten te bestrijden
- een gebiedsplan op te stellen
- bestrijdingsmethoden te onderzoeken.
Ga naar het Subsidieloket: Biodiversiteit invasieve exoten
Heb je vragen? Stuur dan een mail aan PlatformInvasieveExoten@provincie-utrecht.nl.
Contact
Servicebureau Domein Landelijke Leefomgeving
Telefoon: 030 258 91 11
E-mail: servicebureau@provincie-utrecht.nl